امروزه با پیشروی ستارهشناسان و دانشمندان ناسا در کهکشان و فضاهای بین ستارهای، نیاز به تلسکوپهای قدرتمندتر، بیشتر از همیشه احساس میشود. به همین دلیل، دانشمندان و محققان ناسا به دنبال راهی برای ساخت یک تلسکوپ خورشیدی بسیار قدرتمند هستند. در طرح پیشنهادی محققان، قرار است از نور خورشید به عنوان یک عدسی قدرتمند استفاده شود.
محققان آزمایشگاه پیشران جت ناسا در حال مطالعه و برنامهریزی برای استفاده از بزرگترین شی موجود در منظومه شمسی یعنی خورشید به عنوان تلسکوپ هستند. طبق نظریه نسبیت اینشتین، اشیای بسیار حجیم، فضای اطراف را وادار به گردش به دور خود کرده و مسیر حرکت آنها را خم میکنند. این اتفاق در مورد نور خورشید نیز رخ میدهد و این نور خمشده در شرایط خاص میتواند خاصیت بزرگکنندگی و تلسکوپی داشته باشد. این پدیده با نام همگرایی گرانشی شناخته میشود و منجمان با استفاده از همین ویژگی توانستهاند سیاره فراخورشیدی کپلر 425 بی که در فاصله چند صد میلیون سال نوری از زمین قرار دارد را کشف کنند.
چالشهای پیش رو برای ساخت تلسکوپ خورشیدی
البته طرح ساخت تلسکوپ خورشیدی با وجود مزایایی که دارد، دارای چالشهای فنی بزرگی نیز هست. اصلیترین چالش پیش رو برای محققان ناسا میتواند این باشد که برای استفاده از نور خورشید به عنوان عدسی، این تلسکوپ باید در فاصلهای به میزان 550 برابر فاصله زمین تا خورشید مستقر شود. در حال حاضر، دورترین شی ساخته دست انسان از زمین، فضاپیمای Voyager 1 است که 40 سال پس از پرتاب به فضا به فاصله 137 برابر فاصله زمین تا خورشید رسیده است.
یکی دیگر از چالشهای پیش رو برای ساخت این تلسکوپ، محدودیت زاویه دید از سطح زمین و مکان آن در فضا است. با وجود این چالشها، این تلسکوپ خورشیدی در صورت عملیاتی شدن میتوانید تصاویر فوقالعاده باکیفیتی را از سیارات فراخورشیدی تهیه کند. در حال حاضر کیفیت تصاویر دریافتی از این سیارات در حد تنها چند پیکسل است اما با استفاده از تکنیک مذکور میتوان تصاویری با کیفیت هزار در هزار پیکسل دریافت کرد و به این ترتیب بزرگنمایی بهتری نیز در تصاویر ایجاد کرد. باید دید طرح پیشنهادی محققان در آینده به چه مرحلهای خواهد رسید و آیا دانشمندان میتوانند به زودی چنین تلسکوپ قدرتمندی را بسازند.