صبح روز گذشته از جدیدترین دستاوردهای وزارت دفاع ایران در حضور رئیس جمهور رونمایی شد. مهمترین بخش این مراسم، اولین آزمایش حرکت روی زمین (تاکسی) جنگنده قاهر بود. قاهر 313، جنگنده پیشرفته و تمام ایرانی است که توسط متخصصان کشورمان طراحی و ساخته شده است. 2 موشک ضد کشتی نصیر و هوا به هوای فکور و جت کوثر، دیگر دستاوردهای جدیدی است که توسط وزارت دفاع ایران رونمایی شد.
مراسم رونمایی از دستاوردهای جدید وزارت دفاع کشورمان با حضور رئیس جمهور در سازمان پشتیبانی و نوسازی هلیکوپترهای ایران برگزار شد. اولین جت آموزشی بومی ایران با نام کوثر، پهپاد تاکتیکی مهاجر، موشک کروز ضد کشتی نصیر و موشک هوا به هوای فکور در این مراسم رونمایی شدند. همچنین آزمایش حرکت بر روی زمین و آمادهسازی برای پرواز جنگنده قاهر اف 313 انجام شد.
پیشینه جنگنده قاهر 313
طراحی و ساخت جنگنده قاهر یکی از پر سر و صداترین برنامههای دفاعی حال حاضر کشورمان محسوب میشود. نخستین بار، پیش نمونه این هواپیما در سال 1391 رونمایی شد و در طول این سالها، بحثهای زیادی بین کارشناسان صنایع نظامی و هوانوردی شکل گرفت. بسیاری، این پروژه را صرفا یک طرح تبلیغاتی و محکوم به شکست میدانستند. در آذر 1393، منوچهر مطقی، رئیس وقت سازمان صنایع هوایی در مورد این پروژه اظهار کرد:
آن چه که قبلا رونمایی شده بود، طراحی مفهومی این جنگنده بود و اکنون نیز این طرح ادامه دارد و در حال گذراندن تستهای آزمایشی است.
صحبتها و پیشبینیها در مورد جنگنده قاهر ادامه داشت تا این که در سال گذشته اطلاعات جدیدتری در این مورد اعلام شد. بر این اساس گفته شد که نمونههای کوچک این هواپیما پرواز کرده و نمونه یک یکم آن نیز نهایی شده و مراحل نصب موتور بر روی آن طی میشود. سرانجام در روز گذشته (26 فروردین 96)، نمونه اصلی این جنگنده در جریان بازدید ریاست جمهوری از جدیدترین دستاوردهای دفاعی کشور به حرکت درآمد.
نمونه اصلی و در ابعاد واقعی این هواپیمای جنگنده با تغییرات محسوسی نسبت به نمونه اولیه آن رونمایی و تستهای تاکسی آن بر روی باند انجام شد. از جمله تغییرات ایجاد شده میتوان به دو موتوره شدن هواپیما، اضافه شدن سیستم اپتیکی به زیر دماغه و دو تکه شدن کابین اشاره کرد. با توجه به قرار نگرفتن پایلون در زیر بالها، سلاحهای این هواپیما به احتمال زیاد درون محفظه داخلی حمل خواهد شد. اصول رادارگریزی نیز تا حدودی در جنگنده قاهر رعایت شد و برای کسب اطلاعات بیشتر باید ببینیم دقیقا چه نوع موتور و راداری در این هواپیما قرار گرفته است.
به نظر میرسد که وزن این جنگنده بسیار بیشتر از جنگنده اف 5 باشد اما باید منتظر تست پروازی آن باشیم. پیشبینی میشود که وزن قاهر 313 بین 15 تا 20 تن باشد؛ بنابراین دو موتور اوج یا جی 85 که یکی از آنها در داخل کشور تولید میشود میتواند توان مورد نیاز برای پرواز و انجام عملیاتهای این جنگنده را تامین کند. از دیگر مزایای استفاده از دو موتور میتوان به مانورهای بیشتر هواپیما و جلوگیری از سقوط آن در صورت از دست رفتن یک موتور اشاره کرد.
در جریات تست تاکسی اولیه جنگنده قاهر 313، این هواپیما با سرعت 30 تا 50 کیلومتر در ساعت در باند پروازی به حرکت درآمد و احتمالا در آزمایشهای بعدی، تستهای تاکسی سریعتر و نهایتا پرواز آن انجام خواهد شد. تاکنون ماموریت اصلی قاهر 313 مشخص نشده و حتی وضعیت نوع تسلیحات قابل حمل آن نیز معلوم نیست؛ اما با توجه به تولید انواع موشکهای هوا به دریا، هوا به زمین و هوا به هوا در داخل ایران، نیاز تسلیحاتی این جنگنده تامین میشود.
توانایی پرواز در ارتفاع پایین
در صحبتهای مسئولان بر روی توان پرواز ارتفاع پایین این جنگنده تاکید بسیار زیادی شده است و شکل شکسته بال در قاهر 313 به استفاده بهینه از اثر سطح برای پروازهای طولانیتر در ارتفاع پایین و نشست و بلند شدن از باندهای کوتاه کمک میکند. همچنین یک سامانه نظارت و هدفگیری اپتیک در زیر دماغه این هواپیما نصب شده و به نظر میرسد که این هواپیما یک پلتفرم ایدهآل برای ماموریتهای پشتیبانی نزدیک هوایی باشد. در واقع در این کلاس هواپیماها، نیاز زیادی به رادار نیست و سامانه نظارت و هدفگیری، وظیفه کشف و هدفگیری را انجام میدهد و از این طریق میتوان انواع بمبها و موشکهای هدایت لیزری و هدایت اپتیکی را بر روی جنگنده قاهر نصب کرد.
در مجموع باید گفت که جنگنده قاهر 313 در ابتدای راه خود قرار دارد و رسیدن از رونمایی مدل اولیه تا مرحله تاکسی در مدت 4 سال، نسبتا قابل قبول است. این روند با حمایتهای مسئولان میتواند سرعت بیشتری به خود بگیرد. وزیر دفاع کشورمان نیز در حاشیه مراسم رونمایی از این جنگنده تاکید کرد که توسعه هواپیماهای رزمی ایران به زمان 5 تا 10 سال نیاز خواهد داشت.