کشور ترکیه در گذشته به عنوان پایتخت شرقی امپراطوری رم شناخته میشد. صنعت گردشگری ترکیه و بناهای باستانی زیبای آن، اصلیترین دلیل گردشگران برای سفر به این کشور محسوب میشود. 2 مورد از این آثار باستانی جزء عجایب هفتگانه به حساب میآیند و 15 مورد از این آثار در میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاند. اگر قصد سفر به این کشور را دارید پییشنهاد میکنیم از آثار تاریخی ترکیه که در زیر آورده شده، دیدن کنید.
10 آثار تاریخی ترکیه که باید از آنها دیدن کنید
شهر تروا (Troy)
شهر تروا، قبلا شهری افسانهای شناخته میشد اما بعد از کشف خرابههای آن در سال 1870، در تپهی حصارلیغ آناتولی واقع در شمال شرقی ترکیه، واقعیت آن اثبات شد. به این ترتیب تروا شهری است که هم ریشه در واقعیت دارد و هم افسانههای زیادی حول آن شکل گرفته است. در زمان جنگ تروا برای باز پس گرفتن هلن، بعد از یک نبرد خونین یونانیهای تسلیم شدند و یک اسب چوبی بسیار بزرگ را بهعنوان هدیه برای مردم تروا بهجا گذاشتند که البته در درون آن چندین سرباز وجود داشتند که باعث شکست قلعه تروا شدند.
گردشگران در مرکز باستانشناسی تروا میتوانند اطلاعاتی از تاریخ 4 هزارسالهی بشر به دست آورند و بازدید از این آثار تاریخی ترکیه بسیار خاطرهانگیز خواهد بود. این مرکز در نزدیکی شهری چاناق قلعه قرار دارد و در آنجا نیز میتوانید اسب تروا را که برای فیلم برد پیت در سال 2014 ساخته شده بود، مشاهده کنید.
تمدن خاتوشا (Hattusha)
خاتوشا نام شهری است که تاریخ آن به 1180 تا 1600 قبل از میلاد مسیح بازمیگردد و امپراتوری هیتی در این منطقه ایجاد شده و گسترش یافته است. گفتنی است که شهر مذکور در میان شام و بینالنهرین واقع شده است. پایتخت امپراتوری هیتی شهر خاتوشا بود و موقعیت آن در حال حاضر نزدیک به دریای سیاه و منطقه بوگازکالا (Bogazkale) است. از ویژگیهای این آثار تاریخی ترکیه میتوان به ستونهای سنگی اشاره کرد که از زمین بیرون آمدهاند و توسط تعدادی دیوار محافظت میشوند.
در این منطقه میتوان دروازههای سنگی را مشاهده کرد که بهصورتی استادانه ساخته شدهاند. قدم زدن در این شهر میتواند برای گردشگران بسیار جالب باشد و الهامبخش قدرتی خواهد بود که اکنون تنها در چند قطعه سنگ خلاصه شده است. بخشی از اشیای یافت شده در این ناحیه تا سال 1934 داخل موزه پرگامون آلمان نگهداری شده و قطعهای که مجسمه ابولهول نامیده میشود، به موزه استانبول انتقال داده شده است. البته بعد از مذاکرات فشرده دولت توانست اشیا باقیمانده را نیز وارد کشور کرده و به موزه بوغازکوی در بیرون خرابههای خاتوشا منتقل کند.
شهر افسوس (Ephesus)
ویرانههای باقیمانده از شهر باستانی افسوس یکی از با ارزشترین و بزرگترین مجموعههای بهجا مانده از دوران امپراطوری رم شرقی و یونانیهای باستان در ترکیه است. این شهر یکی دیگر از شهرهای تاریخی ترکیه است که تاریخ ساخت آن به زمانهای بسیار دوری بازمیگردد. این گنجینه تاریخی ترکیه در اوایل سال 1500 قبل از میلاد، بهعنوان پایتخت پادشاهی آرزاوا (Arzawa) مورداستفاده قرار میگرفت و سپس تحت کنترل یونان درآمده است.
بسیاری از سازههایی که اکنون در این شهر باقی مانده است، مربوط به دوره یونانیها میشود که این دوره از سال 129 شروع شد. معبد آرتمیس، یکی از عجایب هفتگانه نیز در این شهر قرار گرفته است. گفتنی است که افسوس در دوران باستان یکی از شهرهای بزرگ امپراتوری رم به شمار میرفت. این شهر زادگاه «پولس» و «یوحنای قدیس» است و از ویژگیهای آن میتوان به متون مسیحی اشاره کرد. در حال حاضر اصلیترین جاذبههای تاریخی شهر افسوس شامل کتابخانه سلسوس (Celsus)، تئاتر بزرگ، قصر سلطنتی St.John و موزه باستانشناسی افسوس میشود.
کوه نمرود (Nemrut)
کوه نمرود، یکی از مقاصد تاریخی در ترکیه است. این کوه، در 40 کیلومتری شمال کاهتا (Kahta) واقع شده است. این کوه نشاندهنده تمدنی از امپراطوری کومانژ است و در ارتفاع 50 متری این کوه، مجسمههایی غول پیکر به شکل چهره انسان میبینیم. البته اشکالی به شکل حیوانات هم میینیم. این مجسمهها ترکیبی از اساطیر یونانی، ایرانی و ارمنی هستند و متاسفانه در گذشته به دست عدهای تخریب شدهاند و اکنون تنها سرهای آنها باقی مانده است. گفته میشود که آنتیوخوس این مجسمهها را برای محافظت از مقبرهاش در این مکان ساخته است.
این مورد از آثار تاریخی ترکیه یکی از آثار منحصر به فرد است که تقریبا هیچ کجا اثری مانند آن دیده نشده است. برای ساخت چنین مجسمههای غول پیکری از تکنولوژی پیچیدهای استفاده شده است. هنگامی که شاه آنتیوخوس، برای مقابله با فشار رومیها شروع به جنگ با دزدان دریایی Cilicia کرد و توانست شر آنها را از منطقه دور کند؛ در آن زمان و در آن منطقه صاحب اختیار گردید. به همین دلیل هم مجسمه شاه آنتیوخوس را به صورت مردی جوان با تاج طراحی کردهاند که کاملا متمایز با چهرههای دیگر در کوهستان است.
چاتال هویوک (Çatalhöyük)
چاتال هویوک یا دژ خاکی، منطقهی تاریخی بزرگی متعلق به 7500 تا 5700 سال پیش از میلاد در دشت قونیه است که در سال 2012 به فهرست میراث جهانی یونسکو راه یافته و ارزش تاریخی بسیار بالایی دارد. این سایت طی اکتشافات باستانشناسی در سال 1950 کشف گردید و سپس این مکان به عنوان بزرگترین اثر دورهی نوسنگی شناخته شد. اکتشافات مشهور این سایت شامل چندین کتیبه و سنگنوشته و نقاشیهای حیواناتی چون گوزن بر روی سنگ و نیز چند مجسمه از جمله مجسمه دو شیر روبروی هم یا مجسمهی خدای نشسته در کنار دو گربهسان است. از نظر اندازه و پیچیدگی چاتال هیوک با هیچ محوطه دیگری در دنیا قابل مقایسه نیست.
گفته میشود در گذشته در این منطقه افرادی زندگی میکردند که از طریق شکار زندگی خود را میگذراندند. مدتی بعد این منطقه تبدیل به یک روستای دائمی شده و سپس چندین روستا و در نهایت یک شهر در آن به وجود آمده است. چاتالهویوک یکی از قدیمیترین مکانهایی است که تاکنون کشف شده و در نزدیکی قونیه در جنوب ترکیه قرار دارد. به نظر میرسد که این گنجینه تاریخی ترکیه ساختاری خوابگاهی و شبیه به لانه زنبور داشته است و گفته میشود که حدود 10 هزار نفر در آن زندگی میکردند. این میزان از جمعیت برای یک شهر اولیه، جالب و البته عجیب است.
تپهی گوبکلی (Göbekli)
تپهی گوبکلی یک مکان باستانشناسی است که در حدود 10 کیلومتری شانلیاورفه واقع در جنوب ترکیه قرار دارد. قدمت این سازهی عظیم سنگی حجاری شده که قدیمیترین نیایشگاه شناخته شدهی جهان نیز محسوب میشود به حدود 11 هزارسال پیش باز میگردد. حفاریها و بررسیهای بیشتر مشخص نمود که این حکاکیها توسط سنگ تراشهایی ماهر و با استفاده از ابزار پیشرفته درست شدهاند. گسترش این خبر یک حقیقت محض را تعیین کرد، یک چوپان به طور اتفاقی موفق به کشف یکی از حیرتانگیزترین سازههای باستانی در قرن حاضر شده است.
یافتههای بیشتر نشان میدهد، زمانی که این محوطههای سنگی ساخته میشدند، درون آنها با خاک، سنگ و استخوان حیوانات پر میشد. مخروبههای این سازهها شامل دهها هزار استخوان شکستهی حیوانات از جمله غزالها و نیاگاوها است. همچنین میتوان یک مخزن بزرگ سنگی پیدا کرد که میتواند بیش از 40 گالون مایع را درون خود نگه دارد. عمر سازههای این مورد از آثار تاریخی ترکیه 12 هزار سال است و تپهی گوبکلی پیشرفتهترین بنای باستانی بوده و هنوز مکانی با قدمت بیشتر کشف نشده است.
ایاصوفیه (Hagia Sophia)
ایاصوفیه کلیسای مسیحی است که در سال 537 میلادی در دوره امپراطوری بیزانس ساخته شد. این کلیسا تا 1000 سال بزرگترین کلیسای جهان بود تا اینکه در سال 1453 پس از فتح استانبول به دست سلطان محمد فاتح به مسجد تبدیل شد و تا زمان اعلام جمهوری در ترکیه بارها مرمت شد. در ابتدا به دلیل اندازه بسیار بزرگ این کلیسا به آن «کلیسای بزرگ» میگفتند. در سال 403 میلادی نام آن را به «حاجیا صوفیا» که در زبان یونانی به معنی «حکمت مقدس» است تغییر دادند.
پس از فتح استانبول توسط عثمانیها نیز نام این آثار تاریخی ترکیه به «مسجد ایاصوفیه» و در زمان جمهوریت به «موزه ایاصوفیه» تغییر یافت. برای تقویت و زیباسازی بخش دورنی مسجد ایاصوفیه از ستونهای معبد ویران شده آرتمیس که یکی از عجایب هفتگانه جهان است استفاده شده است. همچنین بخشی از مصالح ساختمانی این بنا نیز به احتمال زیاد از محوطه باستانی بعلبک سوریه به این منطقه آورده شده است. مصطفی کمال آتاتورک که ترکیه امروزی را در سال 1923 تاسیس کرد در سال 1934 کلیسای جامع سابق و مسجد فعلی را به موزه تبدیل کرد.
شهر بورسا (Bursa)
بورسا یک کلانشهر و چهارمین شهر بزرگ ترکیه است که در نزدیکی آنکارا و دریای مرمره قرار دارد و مرکز تولد حکومت عثمانی به شمار میرود ، نام این شهر از نام یونانی پروسا آمده و این شهر به دلیل وجود فضاهای سبز بسیار زیاد به بورسای سبز معروف میباشد. گفتنی است که اورخان غازی یکی از پادشاهان عثمانی در این شهر دفن شده است. یک روستای کوچک نیز در دره رودخانه قرار دارد که “Cumalikizikk” نامیده میشود و گردشگران با قدم زدن در این روستا و سنگفرشهای آن میتوانند حس و حالی شبیه به دوران حکومت عثمانی را تجربه کنند و البته این روستا سبک معماری خود را حفظ کرده است.
بورسا، این مورد از آثار تاریخی ترکیه اولین پایتخت سلطنت عثمانی میباشد، معماری عثمانی که اثرات معماری سلجوقی را پشت سر گذاشته و با هنر معماری که از طرف دولت عثمانی گسترش داده شده بود دارای مسجدهای معروفی میباشد. این معماری شگفتانگیز در دورههای بعدی در ادرینه و استانبول نیز ادامه داده شده است. اگر تصمیم دارید در زمستان به این مکان سفر کنید، بهتر است که از پیست اسکی در کوه اولوداغ (Uludag) که در اطراف بورسا واقع شده نیز دیدن کنید.
کاپادوکیا (Cappadocia)
یکی دیگر از 10 آثار تاریخی ترکیه کاپادوکیا نام دارد. نام کاپادوکیا همواره در سراسر تاریخ به خصوص در متون مسیحیان آمده است و به عنوان محلی پر از شگفتی شناخته میشود. در اواخر عصر برنز، کاپادوکیا با نام هتی (Hatti) شناخته میشده است و مرکز قلمرو هیتیها در خاتوشا بوده است. پس از پایان حکومت هیتیها، در کاپادوکیا حکومت ارباب رعیتی برقرار شد و در همان زمان بود که قلعههایی مستحکم در آن ساخته شد و بعدها از این قلعهها به عنوان مکانی برای نگهداری بردههای خارجی استفاده شد. شهرهای زیرمینی کاپادوکیا از عهد برنز ساخته شدهاند اما کایماکلی، مشهورترین شهر زیرزمینی است که قدمت آن به دوران بیزانس بازمیگردد. در آن زمان مسیحیان برای محفوظ ماندن از هجوم اعراب و ایرانیان مجبور به زندگی زیرزمینی شدند.
این شهر نمونهی بزرگی از اتاقهایی زیرزمینی است که به وسیلهی تونل به یکدیگر متصل شدهاند. همچنین از هشت طبقه تشکیل شده است که چهار طبقهی آن به بازدید گردشگران اختصاص دارد. درهی سرخ کاپادوکیا، زیباترین درهی کاپادوکیا است که بین دو روستای گورمه و کاوسین قرار گرفته است. صخرههای این دره به رنگهای صورتی و زرد و نارنجی هستند. همچنین در میان صخرهها، باغهای سرسبز، تاکستانها و زمینهای کشاورزی بسیاری وجود دارد که متعلق به کشاورزان بومی هستند. درون صخرهها کلیساهای پنهانی وجود دارد که قدمت آنها به عهد بیزانس میرسد.
کلیسای سنت نیکلاس (St. Nicholas)
کلیسای سنت نیکلاس که امروزه در شهر دمره استان آنتالیا قرار دارد، یادگار امپراطوری بیزانس در قرنهای 5 تا 12 میلادی بوده است. وی پس از مرگش به عنوان قدیس حامی ملوانان و دریانوردان شناخته شد به گونهای که زائران بسیاری جهت زیارت مقبرهاش عازم این کلیسا شدند. با گذشت زمان وی که به کمک کردن فقرا مخصوصا کودکان بسیار علاقه داشت به بابانوئل معروف شد و امروزه او را بابانوئل مینامند. این کلیسا بعدها بر اثر سیل، زیر گلولای مدفون شد و سپس بخشهایی از آن توسط تزار روسیه، نیکولای اول در 1862 بازیابی و از سال 1988 رسما حفاری شد.
این کلیسا بعدها بر اثر سیل، زیر گلولای مدفون شد و سپس بخشهایی از آن توسط تزار روسیه، نیکولای اول در 1862 بازیابی و از سال 1988 رسما حفاری شد. بعد از فوت سنت نیکلاس، کلیسایی در محل تدفین وی ساخته شد که بر اثر زلزله شدیدی نابود گشت تا اینکه به دستور امپراطور «یوستینیان» دوباره تجدید بنا شد. اگرچه یکبار دیگر بر اثر حمله اعراب تخریب گشت و در قرن هشتم دوباره ساخته شد. این تخریبها و تجدید بناها چندبار دیگر تکرار شد تا جایی که شاهد این آثار تاریخی ترکیه هستیم.