از زمان سفر موفقیتآمیز انسان به کره ماه طی ماموریت آپولو 11، نزدیک به نیم قرن میگذرد. در 21 ژوئیه سال 1969، نیل آرمسترانگ و باز آلدرین به عنوان اولین فضانوردهای ناسا، بر سطح کره ماه قدم نهادند. سفر موفقیتآمیز به کره ماه، یکی از بزرگترین دستاوردهای عملی انسان، در زمینه فضا و سفر به اجرام آسمانی به حساب میآید. این بار ناسا در جریان یک گزارش هیجانانگیز، جزئیات مربوط به سفر انسان به مریخ در سال 2033 را تشریح کرده است. به راستی که ما انسانها برای این سفر، تا چه اندازه آماده هستیم؟ این ماموریت چه چالشهایی را در پیش روی دانشمندان خواهد گذاشت؟ اینها از جمله سوالاتی هستند که ناسا با ذکر جزئیات ماموریت سفر انسان به مریخ ، به آنان پاسخ میدهد.
در سالهای اخیر، ناسا بیانیههای متعددی را پیرامون ارسال انسان به کره مریخ منتشر کرده است. به نظر میرسد که این رویای دیرینهی بشر، در نهایت با استفاده از سیستم جدید پرتاب موشک ناسا موسوم به Space Launch System و فضاپیمای اوریون (Orion) تحقق پیدا خواهد کرد.
تجهیزات مورد نیاز برای این برنامه فضایی، در حدود 40 میلیارد دلار هزینه داشته است. اما نکته عجیب اینجاست که تا پیش از این، هیچ اطلاعات دقیقی از نحوهی انجام ماموریت و استفاده از این تجهیزات، از سوی ناسا منتشر نشده بود. در اکتبر 2015، ناسا یک سند 36 صفحهای را تحت عنوان “برنامه سفر به مریخ” منتشر کرد، اما در این سند نیز جزئیات دقیقی ذکر نشده است.
در 21 مارس 2017، فرمان دونالد ترامپ مبنی بر ارسال انسان به مریخ در سال 2033 به امضا رسید. یک هفته بعد، آژانس فضایی ناسا جزئیات مربوط به سفر انسان به مریخ را منتشر کرد.
اما با کسب اطلاع از اولین جزئیات این سفر، ممکن است شگفتزده شوید! انسانهایی که طی این سفر به مریخ سفر میکنند، به مدت 3 سال در فضاپیمایی لولهای شکل حبس شده و هیچ راهی برای خروج اضطراری از این حالت نخواهند داشت. همچنین فضانوردان ارسال شده به مریخ، فقط در مدار این سیاره گردش کرده و هیچ برنامهای برای فرود بر سطح مریخ وجود ندارد.
ویلیام گرستنمایر (William H. Gerstenmaier)، مدیر اکتشافات و عملیات انسانی ناسا میگوید:
گامهای بعدی و پیشتازانهی ما برای سفر به اعماق فضا، با ساخت دروازهای در نزدیکی ماه آغاز خواهد شد. در این دروازهی فضایی، فضانوردان قادر خواهند بود سیستمهای مورد نیاز برای سفرهای دورتر، از جمله کره مریخ را طراحی و آزمایش کنند.
سفر انسان به مریخ در 5 مرحله
مرحله 1- استفاده از ایستگاه فضایی بین المللی همراه با شرکایی همچون Space ،Boeing ،Orbital ATK و … به عنوان یک بستر آزمایشی جهت اثبات تواناییهای اکتشافی در صنعت هوا و فضا؛ در حال حاضر نیز ما در همین مرحله هستیم.
مرحله 2- این مرحله اندکی بلندپروازانه است؛ چرا که بین سالهای 2018 تا 2025 تعداد 6 آزمایش مهم انجام خواهد گرفت.
در ابتدا ناسا قصد دارد که سیستم جدید پرتاب موشک خود با نام SLS، به عنوان یک راکت 100 متری را جهت رقابت با موشکهای فضایی Saturn V راه اندازی کند. اگر پرتاب فضاپیمای اوریون با موفقیت آزمایش شد، آژانس فضایی ناسا راهاندازی تعداد 5 سیستم از SLSها را ادامه خواهد داد.
یکی از آنان، به پرتاب فضاپیمای Europa Clipper و ماموریت کلیپر اروپا اختصاص دارد که طی آن آژانس فضایی ناسا، فضاپیمای مخصوص کلیپر را به قمر اروپا اعزام میکند. در این ماموریت، ناسا قصد دارد شانس وجود حیات در قمر یخی سیاره مشتری و اقیانوس زیر سطحی آن را مورد آزمایش قرار دهد. 4 ماموریت دیگر، به منظور ساخت دروازهی سفر به اعماق فضا اختصاص خواهد داشت. دروازه اعماق فضا (Deep Space Gateway) در مدار کره ماه و در مکانی بین زمین و ماه، به عنوان یک ایستگاه فضایی جدید راهاندازی خواهد شد. در این ماموریت، تعداد 4 فضانورد به سر هم کردن قطعات آن در فضا کمک خواهند کرد.
ویلیام گرستنمایر در مورد این دروازه فضایی میگوید:
از این دروازه میتوان برای ماموریتهای رباتیک یا انسانی جهت سفر به سطح ماه استفاده کرد. همچنین دروازه اعماق فضا، میتواند موجب تسهیل در سفرهای فراتر از کره ماه و سایر مقاصد منظومه شمسی شود.
مرحله 3- آغاز عملیات سفر انسان به مریخ در ایستگاه فضایی ماه در سال 2027. سپس بین سالهای 2028 یا 2029، تعداد 4 فضانورد خوششانس، 400 روز را در داخل یک فضاپیمای لولهای شکل و در حال گردش به دور کره ماه سپری خواهند کرد. این آزمایش به منظور اطمینان از عملکرد فضاپیمای مخصوص انتقال و عدم وجود مشکلات احتمالی برای سفر به مریخ خواهد بود.
مرحله 4- سال 2030 و با فرض اینکه سیستم انتقال و خدمه هیچ مشکلی را احساس نکردهاند، آخرین سیستم پرتاب موشکی ناسا (SLS)، فضاپیما را همراه با سوخت و 4 فضانورد، به سمت مریخ پرتاب میکند. آنان، اولین سفر انسان به مریخ را به گونهای تاریخی رقم خواهند زد! در این پرواز که به مدت 2 تا 3 سال به طور میانجامد، فضانوردان بازدیدی از سیاره زهره و احتمالا یک اقامت کوتاه در مدار مریخ را تجربه خواهند کرد. لازم به ذکر است که به محض ترک کردن فاصله بین زمین و ماه (آغاز ماموریت)، امکان خروج اضطراری تحت هیچ شرایطی برای فضانوردان وجود نخواهد داشت.
مرحله 5- این مرحله، پس از اتمام ماموریت بوده و هنوز جزئیات آن ناپیداست. در سال 2033 میلادی و با پایان ماموریت اولیه، آزانس فضایی ناسا قصد دارد ماموریتهای رباتیکی و در نهایت، اعزام گروهی از انسانها به سطح سیاره مریخ را عملی کند.
آیا ناسا موفق میشود که بر سطح مریخ قدم بگذارد؟
باید منتظر بود و دید که آیا ناسا موفق میشود با توجه به بودجه مالی در نظر گرفته شده برای این ماموریت، این برنامه را عملی سازد یا خیر. در طول ماموریتهای آپولو، بودجه ناسا برابر با 4% از کل درآمد ایالات متحده بود؛ اما امروز، این مقدار به حدود 0.5 تقلیل یافته است.
حتی اگر ناسا موفق شود این برنامه را عملی سازد، باز هم سازمانهای خصوصی، به عنوان رقبایی جدی برای آژانس فضایی آن نقشآفرینی میکنند. حتی ممکن است که شرکتهایی همچون SpaceX زودتر از ناسا بر مریخ قدم بگذارند.
ایلان ماسک (Elon Musk)، به عنوان بنیانگذار کمپانی اسپیس ایکس (SpaceX)، اخیرا اعلام کرده که شرکت او قصد دارد تا سال 2022 انسان را به مریخ اعزام کند. از طرفی دیگر شرکت بوئینگ (Boeing) نیز با اظهار نظرهای جنجالی، کمپانی اسپیس ایکس را به چالش واداشته است. به عقیدهی ایلان ماسک، انسانها میبایست هرچه زودتر و پیش از نابودی خودخواسته و یا خطرات برخورد احتمالی سیارکها، زمین را برای همیشه ترک کنند! او در این باره اظهار داشته است:
من خوشحال هستم که برای رسیدن به مریخ، راههای بسیاری توسط شرکتهای گوناگون در حال مطرح شدن هستند. چرا که ما میبایست چندین راهکار مختلف و پشتیبان، در مواجهه با خطرات داشته باشیم.