شرکت سوئدی ساب (Saab) به عنوان یکی از پیشروان طراحی؛ توسعه و ساخت جنگ افزار، پوشش استتاری چندطیفی و متحرک MCS را طراحی کرده که هماکنون توسط هنگ دوم پیاده نظام ارتش آمریکا درحال بررسی میدانی است.
پوشش استتاری MCS
همانطور که از نام پوشش استتاری پیداست، این پوشش به منظور پنهان کردن ادوات و تجهیزات زمینی از دید دشمن ساخته شده است. کلمه “متحرک” نیز بیانگر این موضوع است که هدف مورد نظر برای بهره گیری از قابلیت استتاری MCS، لازم نیست ساکن باشد و این پوشش توان پنهان کردن آن در حالت سکون و همچنین در حین حرکت را نیز دارد؛ زیرا خودروهای نظامی در حالت حرکت بیشترین آسیب پذیری را دارند.
لفظ “چند طیفی” اشاره به این موضوع دارد که این پوشش قابلیت پنهان کردن هدف مورد نظر از دید سنسورهایی با محدوده کاری متفاوت در آن واحد را داراست؛ برای مثال یک هلیکوپتر تهاجمی مجهز به حسگر فروسرخ و رادار را در نظر بگیرید؛ حسگر فروسرخ تنها قادر به کشف امواج الکترومغناطیسی در محدوده طیفی فروسرخ است و رادار نیز بسته به طول موج کاری خود یک سری امواج با طول موج مشخص را نشر و دریافت میکند. پوشش استتاری چند طیفی این قابلیت را دارد که علاوه بر جلوگیری از نشر امواج فروسرخ، امواج راداری تابیده شده از رادار هلیکوپتر را جذب و یا در جهتی متفاوت منحرف کند که در نتیجه مانع کشف هدف میشود.
پنهکاری فروسرخ
به جرات میتوان گفت اصلی ترین دشمن خودرهای نظامی همچون تانکها، هلیکوپترها به ویژه هلیکوپترهای تهاجمی هستند. هلیکوپترها نیز در اکثر مواقع برای کشف اینگونه اهداف از دوربینها و حسگرهای فروسرخ بهره میبرند تا با استفاده از آن، خودروها را از روی گرمای تولیدی موتور و یا دمای بالاتر بدنه نسبت به محیط زمینه کشف کنند. پوشش MCS با جلوگیری از نشر امواج فروسرخ در محیطهای مختلف و در همه شرایط آب و هوایی، تا حد امکان خودرو را از دید این حسگرها مخفی نگه میدارد. این پوشش علاوه بر امواج فروسرخ، امواج نزدیک به محدوده فروسرخ را نیز پنهان میکند.
پوشش استتاری MCS قابلیتهای انتخابی همچون سامانه HTR CoolCam نیز دارد با افزودنش موجب کاستن از دمای درونی خودرو میشود که طبیعتا برای خدمه درون خودرو و همچنین دستگاه های الکترونیکی نیز مفید است. به گفته شرکت ساب این قابلیت برای بکارگیری در محیطهای بسیار گرم همچون بیابان و مناطق گرمسیری طراحی شده است.
پنهانکاری راداری و چشمی
MCS پوششی غیر شفاف و 3 بعدی است؛ به این معنی که بدنهای که زیر آن قرار دارد معلوم نیست و این پوشش همچون یک قالب خارجی تمام سطح بیرونی تانک را میپوشاند. رنگ و الگوی چینش سطح پوشش MCS با توجه به محیطی که خودروها در آن مستقرند و به انجام عملیات میپردازند انتخاب میشود تا با ایجاد بیشینه اخلال ممکن در دید انسان، آن را از چشم پنهان کند؛ این ویژگی همچنین باعث میشود خودرو بتواند از دید دوربینهای تلویزیونی که برای رصد فواصل دور بکار میروند نیز پنهان شود. همچنین میتوان برآمدگیهای سطحی خودرو را نیز با این پوشش پنهان کرد که موجب پدید آمدن سطحی یکدست و یکنواخت میشود که این موضوع نیز خود موجب کشف سختتر هدف میشود.
مسئله دیگری که موجب کشف یک هدف میشود، میزان بازتاب راداری آن است که اصطلاحا سطح مقطع راداری گفته میشود. سطح مقطع راداری نشان دهنده این است که یک هدف تا چه میزان قابل کشف است. خودروهای نظامی به ویژه تانکها به خاطر جنس بدنه و شکل آن، سطح مقطع راداری بالایی دارند؛ این امر موجب میشود این خودروها از فواصل دور توسط رادارها همچون رادار هلیکوپترهای تهاجمی کشف شوند و همچنین آن را به هدفی آسان برای موشکهایی با هدایت راداری تبدیل میکند. پوشش استتاری چندطیفی و متحرک MCS با کاستن از میزان بازتاب راداری، تا حد ممکن خودرو را از دید رادار پنهان میسازد. این پوشش علیه رادارهایی با بسامد کاری 1 تا 100 گیگاهرتز موثر است. ناگفته نماند دست کم با این روش نمیتوان سطح مقطع راداری به صفر رساند، پس هدف همچنان توسط رادار دیده میشود. اما با کاستن هرچه بیشتر از بازتاب راداری میتوان برد کشف را کاهش داده و کشف هدف را سختتر کرد؛ هرچه برد کشف کمتر شود، شکارچی بهناچار میبایست به هدف نزدیکتر شود و در نتیجه خود را بیشتر در معرض خطر قرار میدهد.
سامانه محافظت بالستیکی
استفاده از پوشش استتاری MCS درکنار سامانه محافظت بالستیکی نیز از دیگر قابلیتهای انتخابی آن است. این سامانه از لایههایی از جنس آرامید و فوم ساخته شده و این توانایی را دارد که از خودرو در برابر پرتابههای بالستیکی همچون گلوله و ترکش و البته انفجار محافظت کند؛ گرچه این ویژگی برای زره پوشها همچون تانکها چندان مهم نیست، اما برای خودروهای نظامی سبک که زره نازکی دارند مناسب است. این سامانه نیز با پوشش استتار گرمایی جفت شده است.
چتر سایه انداز
چتر سایه انداز نیز یکی دیگر از گزینههای انتخابی برای پوشش استتاری MCS است که موجب پنهانکاری مضاعف برای بخش بالایی خودرو میشود. همچنین پوششی مناسب برای پنهان شدن خدمه بیرون از تانک زیر آن است تا از دید نیروهای دشمن به ویژه تکتیراندازها مخفی بمانند. این چتر همچنین محافظی در برابر نور خروشید است و از گرم شدن بخش بالایی تانک میکاهد. چتر سایه انداز وزن کمی دارد و به سرعت قابل نصب و یا جمع کردن است.
سامانه محافظت از بار خودرو
سامانه محافظت از بار خودرو نیز یکی دیگر از ویژگی های انتخابی برای پوشش استتاری MCS است که برای پوشاندن ادوات و تجهیزات بیرون از خودرو و برپایی یک پناهگاه موقتی بکار میرود. این سامانه شامل تعدادی تسمه دوخته شده به MCS است که بخش اضافی برای فراهم کردن یک سرپناه را در خود پیچیده و به پوشش MCS اصلی متصل میکند. سامانه محافظت از بار خودرو در اندازه های مختلف وجود دارد و با برپا کردن آن، میتوان مهمات و تجهیزات مختلف همچون آب، سوخت و… را زیر آن انبار کرد. عکس زیر نیز نمایی دیگر از این سامانه است.