وزن بالای تجهیزات نظامی و جنگ افزارها همواره یکی از عواملی بوده که موجب محدودیت در حمل آنان و خستگی سربازان میشود؛ امروزه اسکلت رباتیک خارجی به کمک سربازان آمده و این مسئله دیگر یک مشکل و محدودیت تلقی نمیشود.
اسکلت رباتیک خارجی
سربازی را در نظر بگیرید که ناچار به حمل یک یا چند تفنگ سبک و سنگین در کنار یک کوله پشتی بزرگ، پوشیدن یک جلیقه ضدگلوله و حمل خشابهای اضافی به همراه خود است؛ همچنین مجبور است مسافتی طولانی را بپیماید و پس از رسیدن به منطقه مورد نظر نیز با دشمن درگیر شود. مسلما این فعالیتهای جسمانی بر توان سرباز در درگیری با دشمن اثر منفی خواهند گذاشت. اسکلت رباتیک خارجی راهکاری است که مهندسان فعال در صنعت طراحی و ساخت تجهیزات نظامی به منظور چیرگی بر محدودیتهای جسمانی انسان برای سربازان ارائه کردهاند. البته باید توجه داشت سرباز با اسکلت رباتیک خارجی به سایبورگ تبدیل نمیشود، اما مسلما قویتر از انسان عادی خواهد بود و توان بیشتری در انجام کارهای سخت و طاقت فرسا دارد. در ادامه با دو نمونه از اسکلتهای خارجی آشنا میشویم که البته همچنان در دست توسعه هستند.
ساق پاهای رباتیک فورتیس
ساق پاهای رباتیک فورتیس (FORTIS) ساخت کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی آمریکایی لاکهید مارتین (Lockheed Martin) میتوانند به زودی به کمک سربازان تیربارچی، خمپارهاندازها و همچنین دیگر سربازانی که مجبور به حمل تجهیزات سنگین در میدان نبرد هستند بیآیند. این پاهای رباتیک که در اصل با نام وسیله رفع فشار از روی زانو (Knee Stress Release Device) یا به اختصار “K-SRD” شناخته میشوند، نوعی اسکلت رباتیک خارجی هستند که موجب تقویت زانوهای انسان و افزایش مقدار بار قابل حمل توسط یک سرباز شده و به آنها کمک میکند بدون دست و پنجه نرم کردن با مشکلات قدیمی، بارهای سنگین را با کمترین خستگی و فشار وارده برای مدت و مسافت بیشتری حمل کنند.
ساق پاهای رباتیک فورتیس از یک اسکلت فلزی خارجی تشکیل شدهاند که با انرژی الکتریکی کار میکند و به دور اندامهای پایین تنه فرد بکار گیرنده بسته میشود. این پاهای رباتیک میتوانند وزنهای بسیار سنگین را تحمل و فشار ناشی از وزن بار را به زانوها منتقل کنند، یعنی جایی که توسط این اسکلت رباتیک خارجی به شدت تقویت شده است. حسگرهای نصب شده روی اسکلت روباتیک خارجی فورتیس مشابه همان حسگرهای بکار رفته در گوشی هوشمند شما هستند؛ این حسگرها سرعت، زاویه حرکت و جهت حرکت کاربر را حساب کرده و به کامپیوتر مرکزی که روی ساق پاهای رباتیک فورتیس تعبیه شده است منتقل میکنند. کامپیوتر مرکزی وظیفه کنترل عملگرهای نصب شده در زانو را برعهده دارد؛ هنگامی که سیستم متوجه شود کاربر به کمک نیاز دارد، عملگرهای زانو را فعال کرده تا با ایجاد گشتاور، توان کاربر را تقویت کند. ناگفته نماند انرژی الکتریکی مورد نیاز برای این پاهای رباتیک توسط باتریهای لیتیومی نظامی فراهم میشود.
پاهای رباتیک فورتیس برای نشستن روی زانو، بلند کردن بار و یا کشیدن بارهای سنگین مناسب هستند و موجب میشود کاربر کمترین نیروی لازم را برای انجام کارهای سنگین صرف کند. این قابلیت برای زمینهای شیب دار، راه پلهها و سطوح ناهموار بسیار مناسب است. وزن کلی این پاهای رباتیک 12.24 کیلوگرم است؛ البته به گفته لاکهید مارتین از آنجا که وزن پخش و توزیع میشود، پس کاربر وزن بسیار کمی را احساس میکند. یک بازوی مکانیکی نیز امکان اتصال به این اسکلت رباتیک خارجی دارد که میتواند بیش از 16.3 کیلوگرم بار را بلند کرده و به لطف آن حمل بارهایی همچون تفنگ برای سرباز آسانتر میشود.
بازوی رباتیک
بازوی رباتیک یا بازوی سوم نیز نوعی اسکلت رباتیک خارجی دیگر است که مرکز تحقیقاتی ارتش آمریکا مشغول بررسی و آزمایش پیشنمونههای ساخته شده از آن است. این بازو که توسعهاش بیش از یک سال زمان برده است، دارای ساختار فیبر کربنی است و به بخش پشتی زره سرباز متصل میشود؛ همچنین قابلیت نصب به هر یک از 2 طرف جلیقه ضدگلوله را نیز دارد. وظیفه آن نگهداری تفنگ در زمان درگیری و یا استراحت و همچنین در حالتهای مختلف همچون حالت درازکش است.
بازوی رباتیک 1.8 کیلوگرم وزن داشته و توان نگهداری بیش از 9 کیلوگرم بار را دارد؛ این اسکلت رباتیک خارجی وزن وارده را به بدن منتقل و پخش میکند. مرکز تحقیقاتی آمریکا درحال حاضر بازو را با کارباین M4A1 آزمایش میکند؛ اما در نهایت قصد دارد آن را با تفنگهای سنگینتر همچون تیربار سبک M249 LMG و تیربار چندمنظوره M240 نیز مورد بررسی و آزمایش قرار دهد. البته این بازو تنها تفنگ را نگه میدارد و از وزن کم میکند، هدف گیری و شلیک با تفنگ برعهده کاربر است. ناگفته نماند تفنگها با استفاده از ریل پیکاتینی که روی آنها قرار دارد به بازو وصل میشود؛ اره برقی و سپر نیز از دیگر تجهیزاتی هستند که امکان اتصال به این بازو را دارند.
به گفته مرکز تحقیقاتی ارتش آمریکا این اسکلت رباتیک خارجی کاربردهای مختلفی دارد. یک تیربار همچون M249 را در نظر بگیرید؛ وزن این تفنگ در حالت پر 10 کیلوگرم است؛ این بازو علاوه بر اینکه با نگهداشتن تفنگ، از بار کاری سرباز میکاهد و مانع خسته شدن وی به ویژه هنگام گشت و پیمایشهای طولانی میشود، لگد تفنگ هنگام شلیک را نیز جذب میکند؛ در نتیجه موجب افزایش دقت هنگام تیراندازی میشود که این قابلیت نیز توسط مرکز تحقیقات ارتش درحال بررسی است. از سوی دیگر این بازو در واقع یک دست سوم است؛ سرباز میتواند با 2 دست دیگر خود اقدام به نقشه خوانی، استفاده از بیسیم و یا هرکاری دیگر کند، درحالی که تفنگ نیز بالا و به محض بروز خطر آماده استفاده است.
شلیک به اهداف متحرک، شلیک هنگام حرکت و شلیک در حالتهای غیرمتعارف نیز از دیگر آزمایشهایی است که ارتش قصد دارد در آینده روی این بازو انجام دهد. البته باید توجه داشت که در میدان نبرد و محیطهای عملیاتی مختلف، سربازان در شرایط مختلفی قرار میگیرند؛ برای مثال ممکن است در گل و لای افتاده، از ارتفاع سقوط کنند و یا مجبور به عبور از آبهای عمیق شوند، پس مرکز تحقیقاتی ارتش باید این موارد را نیز در نظر داشته باشد و بازوی رباتیک مذکور را به گونهای توسعه دهد که در شرایط جنگی نیز اعتمادپذیری و کارایی بالایی داشته باشد.