شناسایی خطرناکترین سیارک ها که احتمال برخورد با زمین را دارند، از مهمترین اقدامات سازمانهای فضایی بزرگ است. اکنون به شناخت بهتری از این اجرام رسیدهایم.
اکثر سیارکها، دنبالهدارها و سایر اجرامی که به کره زمین نسبتا نزدیکترند، تهدید جدی برای ما محسوب نمیشوند. چرا که حتی این اجرام نزدیکتر، آنچنان فواصل زیادی از کره زمین دارند که احتمال برخوردشان با ما ناچیز است. با این حال، ناسا تصمیم گرفته است تا روی 10 مورد از این اجرام تمرکز ویژه داشته باشد. اجرامی که به اندازهای بزرگ و نزدیک هستند که میتوان آنها را خطرناکترین سیارک ها برای زمین به شمار آورد.
در راستای این تصمیم، ناسا چندی پیش تلسکوپی را در اطراف مدار زمین مستقر کرده است. کاوشگر نقشه بردار فروسرخ میدان وسیع مدار نزدیک ناسا یا NEOWISE، ماموریت دارد تا به رصد دقیق اجرام بزرگ و نزدیک به زمین بپردازد. این تلسکوپ، پس از مشکلی که در سال 2010 برایش بوجود آمده بود، تعمیر و تصحیح شده و کار جدید خود را آغاز کرده است.
طی مدت فعالیت این رصدخانه فضایی، تعداد 693 جرم نزدیک به زمین طبقهبندی شدهاند که جالب است بدانیم 114 مورد از آنها برای اولین بار است که مشاهده میشوند. در یک سال گذشته نیز 5 دنبالهدار جدید، 64 سیارک از اعضای کمربند سیارکی و 28 جرم دیگر نزدیک به زمین توسط این رصدخانه کشف شدهاند.
یکی از موارد جالب توجه برای محققان، ثبت فورانهایی از دنبالهدارها در میان 2.6 میلیون تصویری است که NEOWISE در اختیار جامعه علمی قرار داده است. چنین فورانهایی بسیار کوتاهمدت بوده و احتمال از دست دادن رصد آنها بسیار زیاد است. بررسی تصاویر جدید، امکان شناخت علت دقیق چنین فورانهایی را در اختیار ما قرار میدهد.
اگر میخواهید تصوری از تعداد اجرام موجود در اطراف زمین داشته باشید، بهتر است ویدیوی زیر را مشاهده کنید:
اما درباره خطرناکترین سیارک ها چه میتوان گفت؟ آیا زمان آن رسیده تا به فکر مقابله با آنها باشیم؟
سیارکهایی به عنوان خطرناک یا PHA (=potentially hazardous asteroids) دستهبندی میشوند که تقاطع مدارشان با مدار زمین، فاصلهای کمتر از 0.05 واحد نجومی دارد. این فاصله معادل با 7.5 میلیون کیلومتر میشود.
به علاوه روشنایی این اجرام بایستی به کمتر از قدر 22 برسد. با فرض اینکه این اجرام بازتابندههای خوبی هستند، داشتن قدر 22 یعنی اینکه اندازهشان به 140 متر میرسد.
در حال حاضر، ما 1806 مورد از چنین اجرامی را میشناسیم. خبر خوب این است که به جز چند مورد محدود، بقیه اعضای این لیست، در آینده به کره زمین نزدیک نخواهند شد.
با این حال گروهی از ستارهشناسان آکادمی علوم چک بر این باورند که خطر برخورد با یکی از این اعضای خطرناکترین سیارک ها، در سالهای آینده رو به افزایش است. نتیجهگیری آنها با بررسی 144 شهاب مربوط به بارش شهابی Taurid به دست آمده است. علاوه بر دنبالهدار Encke، در مورد دنبالهدار Taurid نیز باور بر این است که این جرم آسمانی، باقیمانده دنبالهدار بزرگتر است که بین 20 تا 30 هزار سال قبل نابود شده است.
دانشمندان ادعا میکنند که مجموعه جدیدی از خردهاجرامی را پیدا کردهاند که حداقل دارای دو عضو 200 و 300 متریاند. به احتمال زیاد، تعداد اجرام کوچکتری نیز در این مجموعه وجود خواهند داشت که هنوز موفق به کشف آنها نشدهایم.
باز هم پیامی که در پایان بررسی وجود چنین اجرامی میتوان گرفت این است که باید پیش از پیش مراقب آنچه در اطرافمان میگذرد باشیم. وقتی هنوز نتوانستهایم اجرامی به بزرگی 300 متر را که در نزدیکی زمین شناورند، شناسایی کنیم، یعنی لیست خطرناکترین سیارک ها بسیار مفصلتر از آن است که اکنون تصور میکنیم.