استیون هاوکینگ با حضور در فستیوال استارموس 2017 نروژ، با مطرح ساختن تهدیدات اقلیمی زمین، بر ضرورت ترک سریع این سیاره و سفرهای بین ستاره ای تاکید کرد!
پروفسور استوین هاوکینگ بر این باور است که بشریت برای سفرهای بین ستاره ای میبایست تمامی تمرکز خود را به کار گیرد. ساکنین زمین، برای سفر به سایر سیارههای سکونتپذیر، احتمالا مجبور خواهند شد سفرهای در میان ستارهای را با سرعت نزدیک به نور تجربه کنند!
استیو هاوکینگ با حضور در فستیوال علم و هنر استارموس 2017 در نروژ، سخنان جالب توجه خود را برای حاضرین بیان کرد. در این سخنرانی، او به ضرورت خروج از کره زمین اشاره کرد و اظهار داشت که انسانها برای جلوگیری از خطرات دنیای محدود خود، میبایست در سایر نقاط جهان به جستجوی سیارههای سکونتپذیر باشند. اما سفر به سیاره های فرازمینی چندان هم آسان نیست؛ مخصوصا اگر صحبت از سفر به سیارهای خارج از منظومه شمسی در میان باشد. هاوکینگ در ادامه سخنرانی خود، امکانپذیری این سفرهای بین ستاره ای را مورد بررسی قرار داد و اعلام کرد که در کمتر از 200 سال آینده، انسانها میتوانند با بهرهگیری از قوانین نسبیت آلبرت انیشتین، از سیاره زمین خارج شده و بر سیارهای سکونت پذیر در اعماق فضا قدم بگذارند.
زمین در خطر است!
انسان ذاتا موجودی کنجکاو است، همین امر او را همواره به کشف ناشناختهها هدایت میکند. به عقیده هاوکینگ، قدرت تخیل انسان به او اجازه داده که با استفاده از ابزارهای علمی، بتواند نگاهی عمیقتر به کیهان داشته باشد. دستاوردهای امروزی، ما را قادر ساختهاند که بدون نیاز به ترک کره زمین، سایر منظومهها و اجرام آسمانی را رصد کنیم. پرفسور هاوکینگ معتقد است که انسان نباید خود را غرق در این محدودیت کند. او در این باره میگوید:
انسانها نباید از دستاوردهای بسیار اندک امروزی خشنود و خود را به آنان محدود سازند. کره زمین از جهات مختلف با مشکلات و تهدیدات متعددی روبهروست؛ از این رو من نمیتوانم مثبتاندیش باشم.
پروفسور هاوکینگ، در بسیاری از سخنرانیها و اظهاراتش، نگرش منفی خود را نسبت به انسان نمایان ساخته و این بار نیز با مطرح ساختن برخی از مشکلات زمین بر اثر افزایش جمعیت، بر گفتههای خود تاکید میکند. افزایش بیرویه جمعیت، منجر به تغییر ناگهانی در شرایط آب و هوایی میشود که این تغییر، میتواند مسبب وقوع یک فاجعه بسیار بزرگ و گسترده شود. برای مثال با رشد جمعیت، نیاز به خوراک افزایش پیدا کرده و گونههای حیوانی به شدت کاهش پیدا میکنند. همچنین صنعتی شدن شهرها و استفاده کنترل نشده از منابع فیزیکی زمین، شرایط این سیاره را با تغییراتی ناگهانی و تهدیدآمیز همراه میکند. پروفسور هاوکینگ همچنین معتقد است که انسان در هزاره بعدی، با مجموعهای از مشکلات جدی روبهرو میشود و تنها راهکار موجود برای نجات از چنین فاجعهای، فرار از زمین و سفرهای بین ستاره ای است! او برای تشریح این اظهارات، از تاریخچه اکتشاف قاره آمریکا استفاده میکند:
انسانها با شرایط بحرانی بسیاری در طول تاریخ دست و پنجه نرم کردهاند. معمولا در چنین شرایطی، انسانها ضمن فرار از منطقه مورد تهدید، مکانی دیگر را برای ادامه زندگی برمیگزینند. کریستف کلمب (Christopher Columbus) مشابه این امر را در سال 1492 میلادی انجام داد و با کشف سرزمینی جدید، آنجا را به مکانی سکونتپذیر تبدیل کرد. اما دیگر مکان جدیدی برای کشف در زمین باقی نمانده است؛ از این رو وقت آن رسیده که زمین را با هدف کشف یک سیاره فرازمینی ترک کنیم.
کاوش در ناشناختهها!
اهداف سادهتر، آن دسته از مکانهایی هستند که به سیاره مادریمان نزدیکترند. کره ماه و سیاره مریخ نزدیکترین اجرام آسمانی نزدیک به کره زمین هستند. کره ماه با وجود نزدیکی بسیار به زمین، بسیار کوچک بوده و فاقد آب مایع و میدانهای مغناطیسی برای محافظت از انسانها در برابر اشعههای مضر است. این شرایط در مورد مریخ نیز صدق میکند! دانشمندان اخیرا به شواهدی دست یافتهاند که گذشتهی سیاره مریخ را به عنوان محیطی با شرایط مناسب حیات معرفی میکند؛ اما چنین شرایطی اکنون در سیاره سرخ حکمفرما نیست.
با توجه به اینکه شرایط شکلگیری حیات در سایر سیارهها و اقمار موجود در منظومه شمسی، در وضعیت نامطلوبی است، به نظر میرسد اهداف امیدوارکننده ما در ماورای منظومه شمسی قرار دارند. برای مثال، منظومه آلفا قنطورس (Proxima Centauri) که در فاصله 4.2 سال نوری کره زمین قرار دارد، نزدیکترین سامانه به منظومه شمسی و یکی از اصلیترین شانسهای ما برای سفرهای بین ستاره ای به شمار میرود. یکی از سیارههای در حال گردش در مدار این ستاره، پروکسیما قنطورس بی (Proxima Centauri b) است که از بسیاری جهات، به سیاره زمین شباهت دارد.
با سفرهای بین ستاره ای ، میتوان وضعیت حیات در سیارههای بیگانه رو مورد بررسی قرار داد!
وضعیت زیستپذیری این سیاره، تا زمانی که به آنجا سفر نکنیم، به صورت ناشناخته باقی خواهد ماند. اما نحوه سفر ما به این سیاره چگونه خواهد بود؟ جالب است بدانید که اگر با تکنولوژی راکتهای شیمیایی امروزی به سمت این سیاره حرکت کنیم، 3 میلیون سال بعد بر سطح آن قدم خواهیم گذاشت! با توجه به این موضوع، به نظر میرسد که تکنولوژی سفرهای فضایی به خصوص سفرهای بین ستاره ای ، به یک تغییر و تحول اساسی نیاز دارد. پروفسور هاوکینگ در این باره میگوید:
برای حرکت سریعتر، نیازمند تکنولوژی دیگری هستیم که بتواند سرعت بسیار بیشتری را نسبت به راکتهای شیمیایی فراهم کند. برای مثال، خروج پرتوی لیزرهای قدرتمند از قسمت انتهایی راکتها، میتواند آن را به سمت جلو هدایت کند. استفاده از همجوشی هستهای، میتواند 1% از کل انرژی جرمی فضاپیما را تامین کند و شتاب آن را تا 10 برابر سرعت نور افزایش دهد!
استفاده از فضاپیماهای کوچک!
برای آنکه این برنامههای رویایی، به واقعیت نزدیک شوند، پروفسور هاوکینگ و فرد ثروتمندی با نام یوری میلنر (Yuri Milner)، برنامهای تحت عنوان Breakthrough Starshot را راهاندازی کردهاند تا به واسطه آن، بتوان سفرهای بین ستاره ای را به واقعیت تبدیل کرد. به عنوان یک نمونه اولیه، تیم محققین این برنامه، فضاپیمایی کوچک را ایجاد کردهاند. این فضاپیمای کوچک که تنها چند سانتیمتر عرض دارد، به یک بادبان خورشیدی متصل است. بنابر اظهارات استیون هاوکینگ، این فاز آزمایشی به گونهای است که تعداد 1000 عدد از این فضاپیماهای کوچک، همراه با بادبانهای خورشیدی مخصوص به آنان، در فضا قرار داده میشوند. در ادامه، مجموعهای از لیزرهای نوری ضمن ترکیب با هم و تشکیل یک پرتوی لیزری قدرتمند، موجب حرکت این بادبانهای خورشیدی میشوند.
انرژی اختصاص یافته به این فضاپیماهای کوچک، در صورت متمرکز شدن میتواند سرعت آنان را تا 160 میلیون کیلومتر در ساعت افزایش دهد. برای مثال، با تکنولوژی راکتهای شیمیایی امروزی، سفر به مریخ 260 روز زمان میبرد، اما با راهکار معرفی شده در این آزمایش، سفر به مریخ در یک روز امکانپذیر خواهد شد! همچنین با استفاده از این روش، میتوان در مدت زمان 20 سال و با یک پنجم سرعت نور، به سیاره پروکسیما قنطورس بی رسید و با پرتوهای نوری، تصاویر این سیاره را به زمین مخابره کرد. کلودیوس گروس (Claudius Gros)، دیگر فیزیکدان این برنامه، بر این باور است که با استفاده از این فضاپیماهای کوچک، میتوانیم تک سلولیهای ساده را برای فراهمسازی شرایط حیات، به سیارههای فرازمینی ارسال کنیم.
استیون هاوکینگ در این باره نیز میگوید:
مهاجرت انسانها از سیارهای به سیاره دیگر و رویای سفرهای بین ستاره ای ، تنها به فیلمهای علمی و تخیلی محدود نیست؛ چرا که احتمالا در آیندهای نزدیک این رویای دیرینه به واقعیت تبدیل میشود. نژاد انسان، از حدود 2 میلیون سال قبل بر روی زمین قدم گذاشت و شکلگیری تمدنها از حدود 10 هزار سال قبل آغاز شد. از آن زمان تاکنون، به پیشرفتهای قابل ملاحظهای در زمینههای گوناگون دست پیدا کردهایم، از این رو اگر قرار باشد که بشریت تا یک میلیون سال دیگر نیز به روند پیشرفتهای خود ادامه دهد، آیندگان ما به یافتههایی خواهند رسید که خارج از تصورات امروزی ماست.