گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
پراید از سال ۱۳۷۲ توسط سایپا در بازار ایران عرضه شد و اکنون پس از ۲۴ سال به پایان عمر خود نزدیک شده است. در ادامه، تاریخچه پرفروش ترین خودروی ایرانی را بررسی خواهیم کرد.
هم‌اکنون بیش از ۶ میلیون خودروی پراید در خیابان‌های کشورمان تردد می‌کنند و سالهاست که به عنوان پرفروش ترین خودروی بازار ایران شناخته می‌شود. حال چند وقتیست که اخباری مبنی بر بازنشستگی این خودروی بی‌کیفیت به گوش می‌رسد و گفته می‌شود حداکثر تا پایان سال آینده، خط تولید پراید در سایپا متوقف خواهد شد. چندی پیش نیز رئیس کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی از قول رئیس سازمان ملی استاندارد گفته بود که احتمالا تا پایان سال جاری، تولید این خودرو به پایان می‌رسد. اگرچه این حرف‌ها خیلی جدی گرفته نشد چون بارها این اظهارنظر را از مسئولان مختلف شنیده‌ایم و دیگر این داستان تکراری شده است.
سیر طبیعی صنعت خودرو در سراسر جهان به این ترتیب است که هر خودرو با یک یا دو مورد فیس لیفت یا به‌روزرسانی، بیشتر از پنج سال در خط تولید باقی نمی‌ماند اما بیشتر خودروهای تولید داخلی ما، سالهاست که در کارخانه‌های خودروسازی کشورمان تولید می‌شوند و بدون کوچکترین تغییر فنی یا امنیتی و تنها با تغییرات ظاهری بسیار جزیی همچنان در بازار عرضه شده و با جان هموطنانمان بازی می‌کنند.
پراید چگونه وارد بازار ایران شد؟
شاید بسیاری از شما فکر کنید پراید از کره به ایران آمده است اما در حقیقت این طور نیست. این خودروی جنجالی در واقع همان مزدا ۱۲۱ است که در ابتدا در ژاپن تولید می‌شد و مدتی بعد با نام فورد فستیوا به بازار آمریکای شمالی راه پیدا کرد. در آن زمان، مقصد اصلی این خودروی ارزان‌قیمت دانشجویی، بازار کشورهای آمریکای شمالی، استرالیا و ژاپن بود اما سازمان امنیت بزرگراه‌های آمریکا با وجود استقبال زیاد از خودرو، جلوی تولید آن را گرفت. فورد فستیوا یا همان مزدا ۱۲۱ در سال ۱۹۸۶ لقب ناامن‌ترین خودروی آمریکا را از آن خود کرد. در سال ۱۹۸۷ میلادی، تولید این خودرو به کیا موتورز رسید و به این ترتیب کره جنوبی به مقصد جدید آن تبدیل شد.
فورد فستیوا
همزمان با شروع تولید این خودروی پرحاشیه در کیا موتورز، مزدا ۱۲۱ چهره جدیدتری به خود گرفت تا کمی بار انتقادها مبنی بر ایمن نبودن را از روی دوش خود بردارد. تولید این خودروی مزدا تا سال ۲۰۰۲ در سه مدل دیگر ادامه داشت. در اوایل دهه ۷۰ هجری شمسی، بزرگترین معامله کیا موتورز در آن سال‌ها انجام شد و پراید از کره به ایران آمد. تولید این خودرو در سال ۲۰۰۰ میلادی در کره جنوبی به پایان رسید و کیا ریو جای آن را گرفت و در سال ۲۰۰۱ میلادی، لیسانس این محصول به صورت رسمی به سایپا فروخته شد تا این شرکت خودروسازی ایرانی، به مدت بیش از دو دهه به تولید این خودروی بی کیفیت ادامه بدهد. جالب اینجاست که کیا ریو هم وارد بازار ایران شد و نسبت به پراید، خودروی بسیار موفق‌تر و متفاوت‌تری بود.
تولید پراید، به صورت رسمی از سال ۱۳۷۲ در شرکت سایپا آغاز شد و این شرکت خودروسازی با ایجاد زنجیره‌ای از قطعه‌سازان فنی و با حمایت قطعه‌سازان بخش خصوصی، آن را با نام‌های نسیم (هاچ بک)، صبا (سدان)، سایپا ۱۳۲، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۴۱ و سایپا ۱۵۱ (پراید وانت) در ایران عرضه کرد. از حق که نگذریم، این خودروی کره‌ای-آمریکایی ماشین بسیار کم خرجی بود و به راحتی تعمیر می‌شد و به همین دلیل به فروش خوبی دست پیدا کرد.
رئیس سازمان پزشکی قانونی ایران در سال ۱۳۹۲، پراید را به عنوان رکورددار وسایل نقلیه در کشته شدن سرنشینان خودرو معرفی کرد. بر اساس آمار این سازمان، ۲ هزار و ۴۵۴ نفر در این سال بر اساس تصادف رانندگی با این خودرو جان خود را از دست دادند و ۱۳.۶ درصد از تصادفات منجر به فوت به این خودرو اختصاص پیدا کرد. در یک دوره زمانی قرار بود طرحی توسط پلیس راهنمایی و رانندگی اجرا شود که بر اساس آن، خودروی پراید تنها اجازه تردد در جاده‌های درون شهری را داشته و نمی‌تواند در معابر برون شهری مورد استفاده قرار بگیرد؛ اما با توجه به این که تعداد قابل توجهی از مردم از این خودرو استفاده می‌کنند، اجرای این طرح نارضایتی‌های بسیاری را به وجود می‌آورد و به همین دلیل از اجرای آن صرف نظر شد. سازمان استاندارد ایران نیز خودروهای پراید، ام وی ام ۱۱۰ و پژو ۴۰۵ را به عنوان بی کیفیت ترین خودروهای داخلی معرفی کرد.
در اواخر سال 1389 شرکت سایپا، تولید محصولات خود را بر پایه پلتفرم قدیمی متوقف کرد و پلتفرم جدیدی را با نام X100 به خط تولید خود آورد. به این ترتیب محصولات سایپا با نام‌های سایپا 111، سایپا 131، سایپا 132 و سایپا 141 روانه بازار شد تا مشکلات پلتفرم قبلی برطرف شود اما همچنان تغییری در وضعیت ایمنی این خودرو ایجاد نشد.
محمدرضا نجفی منش، عضو انجمن قطعه‌سازان ایران در اظهار نظر عجیبی عنوان کرد که استانداردهای پراید هیچگونه مشکلی ندارد و سازمان استاندارد به عنوان مرجع، قابل قبول است نه پلیس راهنمایی و رانندگی! از سوی دیگر، علیرضا نیک آئین، رییس اتحادیه تعمیرکاران خودرو بیان کرد که پراید، بیشترین مراجعه به تعمیرگاه‌ها را دارد. مهدی جمالی، مدیرعامل سایپا نیز اخیرا در یک نشست خبری اعلام کرد که پراید تا پایان سال ۱۳۹۵، تعداد ۵۲ استاندارد اجباری را گذرانده بود که این تعداد در سال جاری به ۵۵ مورد افزایش پیدا می‌کند. با این حال، گزارش‌های رسمی از جمله گزارش ارزیابی کیفی خودروهای داخلی نشان می‌دهند که این محصول سایپا همچنان با یک ستاره از ۵ ستاره کیفی، بی کیفیت ترین خودروی ایرانی است.
سرانجام خط تولید پراید متوقف می‌شود؟
به تازگی، رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی از توقف تولید پراید تا پایان سال ۹۶ به دستور سازمان ملی استاندارد خبر داد؛ اما باید دید آیا این بار وعده مسئولان محقق می‌شود یا شرکت سایپا با ترفندهای مختلف به تولید این خودروی بی کیفیت ادامه خواهد داد؟
حالا که به پایان دوران پراید نزدیک شده‌ایم، یک مقصر بزرگ از صحنه حذف خواهد شد اما باید فکری اساسی برای صنعت خودروی ایران کنیم و اجازه دهیم رقابت به عامل تعیین‌کننده بازار تبدیل شود. با رعایت همین اصل است که کیا، تولیدکننده پراید در دهه ۹۰ اکنون به یکی از بزرگترین خودروسازان جهان تبدیل شده و خودروهای محبوبی مانند اپتیما و استینگر را تولید می‌کند اما ما همچنان به تولید پراید دل خوش کرده‌ایم.
