ماژول رزمی خودکار ؛ هوشمندترین محصول سازندگان Ak-47 افسانه‌ای!

بدون شک هیچ جنگ افزاری به‌ اندازه ساخته معروف کمپانی جنگ افزاری روسی کلاشنیکف، یعنی تفنگ تهاجمی AK-47 جان انسان‌ها را نگرفته است و این کمپانی معروفیت خود را مدیون آن است. حال چند دهه پس از AK-47 افسانه‌ای، این کمپانی دست به طراحی محصولی جدید موسم به «ماژول رزمی خودکار» زده است.

سازنده معروف‌ترین سلاح گرم دنیا، مدتی است که به ساخت جنگ افزارهای رباتیک روی آورده و در چند سال اخیر از جنگ افزارهایی گوناگون نسبت‌ به ساخته‌های پیشین خود رونمایی کرده است. یکی از جدیدترین محصولات این کمپانی روسی، ماژول رزمی خودکار است که ماه میلادی آینده (آگوست) در نمایشگاه ARM-2017 که در مسکو برگزار می‌شود نیز به نمایش در خواهد آمد. در این نمایشگاه جدیدترین تکنولوژی‌های نظامی به نمایش در می‌آیند. ناگفته نماند سازندگان این ماژول همچنین ادعا کرده‌اند در آینده نیز شماری جنگ افزار دیگر بر پایه تکنولوژی شبکه عصبی عرضه خواهند کرد.

به گفته کمپانی کلاشنیکف، ماژول رزمی خودکار بر اساس تکنولوژی شبکه عصبی و با الهام از مغر انسان ساخته شده که به این جنگ افزار قابلیت‌های تشخیص هدف و تصمیم‌گیری درباره اقدامات بعدی مرتبط به آن هدف را می‌دهد. درحالی که دیگر جنگ افزارها توان تشخیص هدف را دارند، اما تصمیم‌گیری نهایی برعهده کاربر انسانی است، اما جنگ افزار جدید کلاشنیکف خودمختار است؛ با این حال امکان اقدام و کنترل دستی نیز به آن بخشیده شده است. این ماژول توانایی یادگیری داشته و ضمن امکان استفاده از الگوریتم‌هایی که قبلا به آن معرفی کرده‌اند، می‌تواند با الگوریتم‌هایی که خود بر اثر تجربه و در پی رویارویی با شرایط مختلف یاد می‌گیرد نیز به اجرای عملیات بپردازد.

به بیان ساده‌تر، این ماژول در اصل یک ربات قاتل و دارای هوش مصنوعی است که در دسته تفنگ‌های نگهبان رده بندی می‌شود. این‌گونه جنگ افزارها ثابت هستد و با استفاده از سنسورهای خود اقدام به پویش محیط و هدف‌یابی کرده و در صورت کشف هدف، به‌صورت کاملا خودکار به‌ سوی آن آتش گشوده و با آن درگیر می‌شود. بخش نظامی کمپانی کره‌ای سامسونگ را می‌توان اولین کمپانی غیر دولتی دانست که دست به عرضه چنین جنگ افزارهایی زد. پیش از این تجهیزاتی‌ که بر مبنای تکنولوژی شبکه عصبی ساخته شده بودند، بیشتر برای نقشه‌برداری از پدیده‌های زمینی، تعیین مکان اهداف و همچنین به‌‌ عنوان بخشی از عناصر دخیل در عملیات‌های جستجو و نجات بکار می‌رفتند.

ناگفته نماند در پی معرفی این جنگ افزار، بحث‌های اخلاقی مرتبط به استفاده از آن دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است. این بحث از سال 2015 به شدت در معرض توجه قرار گرفت و بیش از هزار دانشمند، پژوهشگر و بزرگان دنیای اقتصاد با امضای یک نامه سرگشاده، نگرانی خود از افزایش توسعه جنگ افزارهای دارای هوش مصنوعی را ابراز کردند. از بین امضا کنندگان می‌توان به چهره‌هایی همچون ایلان ماسک، موسس و مدیر اسپیس ایکس، سولارسیتی و تسلا و همچنین پروفسور استیون هاوکینگ اشاره کرد که درباره مسائل اخلاقی استفاده از چنین جنگ افزارهایی هشدار داده‌اند. در آن نامه عنوان شده است:

بحث‌های بسیاری در مخالفت با جنگ افزارهای خودکار صورت گرفته است؛ برای نمونه استفاده از ربات‌ها به‌‌جای سربازان موجب کاهش تلفات انسانی می‌شود، اما از سوی دیگر آستانه بروز جنگ را پایین‌تر آورده و وقوع آن را محتمل‌تر می‌کند. امروزه یکی از پرسش‌های اساسی برای بشریت این است که آیا یک رقابت جهانی برای ساخت جنگ افزارهای دارای هوش مصنوعی را آغاز کرده و یا از وقوع آن جلوگیری کند. اگر هریک از قدرت‌های مطرح و اصلی نظامی بتواند در این زمینه از دیگر رقبا پیشی بگیرد، رقابت جنگ افزاری بین کشورها عملا اجتناب ناپذیر خواهد بود و سرانجام این رقابت نیز مشخص است: جنگ افزارهای خودمختار تبدیل به کلاشنیکف‌های آینده می‌شوند.

شما نیز می‌توانید با امضای این نامه، به کمپین منع استفاده از جنگ افزارهای دارای هوش مصنوعی پیوندید. برای امضای آن کافی‌ست اینجا کلیک کنید.

لازم به بیان است که منظور نامه از اشاره به نام کلاشنیکف، ماژول رزمی خودکار نیست، بلکه به تفنگ تهاجمی AK-47 اشاره کرده بود که بیش‌تر از هر سلاح گرم دیگری در تاریخ، خون انسان‌ها را ریخته است. ژنرال میخائیل کلاشنیکف، مخترع روسی AK-47 که این تفنگ را تنها مدت کوتاهی پس از جهانی دوم بر پایه تفنگ تهاجمی آلمانی STG 44 و تفنگ جنگی آمریکایی M1 گرند (Grand) ساخت، به عنوان قهرمان ملی روسیه شناخته می‌شود و از سوی دیمیتری مدودف، رئیس جمهور فقید روسیه، مایه افتخار این کشور نامیده شده است. با این حال وی از این‌که اختراعش که برای دفاع از سرزمین مادری‌اش ساخته بود در دست گروه‌های تروریستی به وفور یافت می‌شود، به شدت ابراز ناراحتی کرده بود.

اطلاعات بیشتری درباره ماژول رزمی خودکار در دست نیست و احتمالا باید تا نمایشگاه ARM-2017 صبر کرد. اما با توجه به عکس‌های منتشر شده، می‌توان گفت تیربار نصب شده روی آن از خانواده PK و به صورت دقیق‌تر نمونه PKTM است. این تیربار چندمنظوره 7.62 میلی‌متری روی تانک‌های روسی نصب شده و برد آتشش تا 1.5 کیلومتر است. PKTM دارای بیشینه آهنگ آتش 700 تا 800 گلوله در دقیقه است، اما در شرایط رزمی با آهنگ آتش 250 گلوله در دقیقه شلیک می‌کند تا از فشار وارده به تفنگ کاسته و در نتیجه اعتمادپذیری و البته عمر آن افزایش یابد. ناگفته نماند تیربارهای خانواده PK به دلیل کم بودن آلات متحرکه‌ای که دارند، از اعتمادپذیری بالایی در شرایط سخت برخوردارند.

در کنار تیربار، دو جعبه برای نگهداری گلوله‌های 54×7.62 میلی‌متری روسی دیده می‌شود که مجموعا گنجایش 600 گلوله دارند. یک مانیتور و دکمه‌های کنترلی نیز در این ماژول دیده می‌شوند که احتمالا برای کنترل دستی و بررسی سیستم هستند. سنسورها و دوربین‌هایی همچون دوربین تلوزیونی، دوربین حرارتی و فاصله‌یاب لیزری نیز در تصویرهای موجود از آن مشهود هستند. زیر لوله تیربار نیز یک لوله با قطر بیشتر دیده میشود که بدون شک نارنجک‌انداز خودکار 30 میلیمتری AGS-17 پلامیا ساخت روسیه است است. برد آتش این نارنجک‌انداز 1.7 کیلومتر و آهنگ آتشش نیز بین 350 تا 400 گلوله در دقیقه است.

کمپانی کلاشنیکف در پی تحریم‌های سال 2014 آمریکا که در پاسخ به جدا کردن خاک کریمه از اوکراین و پیوست آن به روسیه صورت گرفت، ضربه شدیدی متحمل شد. بر اساس این تحریم‌ها، کمپانی‌های روسی حق فروش جنگ افزارهای خود به کشورهایی که مشتری آمریکا هستند را از دست دادند. در نتیجه کلاشنیکف برای جبران خسارت‌های وارده تصمیم به تمرکز روی بازار آسیا و آفریقا گرفت. با این حال مشخص نیست که آیا کلاشنیکف جنگ افزارهای بدون سرنشین و به‌ویژه ماژول رزمی خودکار را برای فروش عرضه خواهد کرد و یا آیا کشوری به خرید آن علاقه است یا خیر.

ناگفته نماند تکنولوژی هوش مصنوعی در موارد صلح آمیز نیز کاربرد فراوانی داشته و خواهد داشت. برای نمونه، آژانس فضایی اروپا در نقشه‌برداری از ستارگان در کهکشان راه شیری، به دلیل تعداد بسیار بالای ستارگان، محاسبه‌های پیچیده خود برای آنالیز و مقایسه را با کمک سیستم‌های ساخته شده بر اساس تکنولوژی شبکه عصبی انجام می‌دهد تا دریابد سریع‌ترین ستاره‌ها کدام‌ها هستند و کدام یک از آن‌ها با سیاه چاله‌ها برخورد خواهند کرد.