همواره کارشناسان توصیه میکنند که برای مشاهده خورشید گرفتگی باید از عینکهای مخصوص استفاده کرد. اما چرا عینکهای آفتابی برای دیدن خورشید گرفتگی مناسب نیستند؟
21 آگوست (30 مرداد) خورشید با قرار گرفتن پشت ماه، از آسمان برخی مناطق در ایالات متحده آمریکا ناپدید خواهد شد؛ رویدادی که بسیاری از آن با نام خورشید گرفتگی بزرگ آمریکایی (the Great American Solar Eclips) یاد میکنند.
در این تاریخ، عاشقان ستاره شناسی با کنار گذاشتن تلسکوپهای خود و استفاده از عینکهای مخصوص، بدون نگرانی از آسیب دیدن چشمهایشان به تماشای این پدیده نادر و بسیار زیبا خواهند نشست. اما چه چیزی این وسایل مخصوص را از عینکهای آفتابی معمولی متمایز میکند؟
به گفته یکی از استادان بازنشسته اپتومتری دانشگاه واترلو کانادا، رالف چو (B. Ralph Chou)، عینک های مخصوص خورشید گرفتگی نور بیشتری را نسبت به عینکهای آفتابی فیلتر کرده و از آسیب دیدن چشمها جلوگیری میکنند.
کوررنگی
یکی از تفاوتهای اصلی میان عینکهای مخصوص و عینکهای آفتابی، میزان نوری است که توسط آنها فیلتر میشود. به گفته آقای چو، عینکهای آفتابی معمولا به گونهای طراحی شدهاند که 30 تا 80 درصد از نوری که به چشمها میرسد را کاهش میدهند. هرچند، چنین عینکهایی نمیتوانند نور را تا اندازهای که ادراک رنگ تغییر کند، فیلتر کنند و یا ممکن است آنها مانع انجام برخی کارها همچون رانندگی شوند.
مشاهده خورشید گرفتگی با عینک آفتابی احتمال کوررنگی را افزایش میدهد
انواع خاصی از عینکهای آفتابی رنگی میتوانند با کاهش نور از بخشهای مشخصی از طیف مرئی، عملا باعث کوررنگ شدن کاربران شوند. در این صورت رنگهای قرمز و سبز در چراغ راهنمایی یکسان خواهد بود. برای اطمینان از اینکه عینکهای آفتابی باعث کوررنگی نخواهند شد، نور زیادی توسط آنها فیلتر نمیشود.
حتی عینکهای مخصوص کوهنوردی که برای مسدود کردن سطوح بالای اشعه ماورای بنفش و شدت اضافی نور خورشید که از برفها در ارتفاع بازتاب میشود، طراحی شدهاند، تنها 95 تا 99 درصد از نور را مسدود میکنند.
در تضاد با آنها، عینکهای مخصوص مشاهده خورشید گرفتگی نور مرئی را با عاملی در حدود 250 هزار کاهش میدهند:
شما در شرایطی به خورشید نگاه میکنید که تنها 0.0003 درصد از نور از طریق فیلتر عبور میکند.
فیلترینگ مخصوص
برای رسیدن به چنین قابلیتی، عینک های مشاهده خورشید گرفتگی از تکنولوژی های متفاوتی استفاده کرده و از رزین یا مواد پلاستیکی در بخش اصلی همه آنها استفاده میشود. برخی از آنها نور را با استفاده از ترکیب اجزای کوچک کربن و رزین فیلتر میکنند. کربن سیاه، بیشتر نور را مسدود میکند. عینکهای دیگر نیز از لنزهایی با جنس پلاستیک یا رزین استفاده میکنند، اما این لنزها با لایهای بسیار نازک از فلز پوشیده میشوند که علاوه بر بازتاب بخش زیادی از نور، یک فیلتر متراکم و یکنواخت را هم ایجاد میکنند. تکنولوژی های مختلفی که مورد استفاده قرار میگیرد نیز از اسرار اختصاصی شرکتهای سازنده بوده و با یکدیگر تفاوت دارد.
فیلترهای ساده اغلب با سوار شدن روی فریمهای مقوایی یا قرار گرفتن روی فریمهای پلاستیکی، به عنوان فیلترهای دوربین یا تلسکوپ در خدمت کاربران خواهند بود. در تئوری، مردم میتوانند به کمک لنزهای فیلتر شده یا جعبه کفش، آلومینیوم، سوزن و مقداری چسب، عینکهای اختصاصی خود را در خانه درست کنند. با این حال بهتر است علاقهمندان برای مشاهده خورشید گرفتگی ، عینکهای مخصوصی که فروخته میشود را خریداری کنند چرا که ایمن، قابل اطمینان و البته ارزان هستند.
با توجه به اینکه قیمت هر کدام از این عینکها تنها چند دلار است، صرف زمان یا انرژی برای درست کردن آنها ارزش چندانی نخواهد داشت. یکی دیگر از مواردی که باید در نظر بگیرید، اطمینان از نصب ایمن مواد فیلترکننده است تا با یک نسیم قوی، اجزای اصلی جدا نشوند.
همچنین بخوانید: