اگر شما هم از علاقهمندان به عکاسی از طبیعت هستید، رصد و عکاسی از خورشید گرفتگی مرداد 96، فرصت مناسبی برای ثبت ماهرانه این پدیده جذاب است.
یکی از بهترین فرصتها برای عکاسی طبیعت، ثبت پدیدههای نجومی است که با فاصلههای زمانی بسیار از هم تکرار میشوند. در این فرصت اندک، شما میبایست خود را برای یک عکاسی ماهرانه از این پدیدهها آماده سازید. وقوع یک خورشید گرفتگی کامل در تاریخ سیام مرداد ماه 96، فرصت مناسبی برای ثبت تصاویر شگفتانگیز است. اگر شما هم از علاقهمندان به عکاسی با دوربینهای حرفهای هستید و برای اولین بار است که به استقبال عکسبرداری از این پدیده نجومی میروید، باید نکات خاصی را در عکاسی از خورشید گرفتگی رعایت کنید. در اینجا قصد داریم شما را با 6 نکته اساسی در همین رابطه آشنا سازیم.
توجه داشته باشید که برای حضور در محل مربوط به عکاسی از خورشید گرفتگی میبایست از عینکهای مخصوص استفاده کنید تا از چشمان خود در برابر آسیبهای جدی ناشی از آن محافظت نمایید. در مواقعی که مشغول به عکاسی نیستید، میتوانید با ساخت عینک مخصوص خورشید گرفتگی از تماشای این پدیده شگفتانگیز لذت ببرید.
شیوه های ایمن عکاسی از خورشید گرفتگی و رصد آن
1- استفاده از فیلتر خورشیدی
همانطور که چشم انسان با نگاه مستقیم به خورشید گرفتگی دچار آسیبدیدگی میشود، حسگر دوربین نیز چنین شرایطی را دارد و میبایست به منظور جلوگیری از وارد آمدن آسیبهای غیر قابل جبران به آن، از راهکاری مناسب استفاده کرد. فیلترهای عکاسی خورشیدی فیلترهای بسیار تاریکی هستند که همه چیز به جز نور خورشید در آن تاریک میشود. بدین ترتیب شما با استفاده از این فیلترهای مخصوص، میتوانید از آسیب وارد آمدن به حسگر دوربین خود جلوگیری کنید. طیف وسیعی از این فیلترها با قیمتهای متنوع در بازار یافت میشوند که بسته به نیاز خود میتوانید از آنان در تجربه عکاسی خورشید گرفتگی بهره ببرید.
به هیچ وجه از عینکهای آفتابی به عنوان فیلتر خورشیدی دوربین استفاده نکنید! این عینکها در هنگام وقوع پدیده کسوف قادر هستند از چشمان شما محافظت کنند. اما هنگامی که تصویر خورشید توسط دوربین بزرگنمایی میشود، این عینکها تقریبا هیچ محافظتی را نمیتوانند از خود نشان دهند. از این جهت، حتما لازم است که از فیلتر مخصوص خورشیدی در حین وقوع این رویداد برای دوربین خود استفاده کنید.
حتی اگر قسمت زیادی از خورشید توسط ماه پوشانده شود، باز هم شما میبایست برای عکاسی از خورشید گرفتگی از فیلتر مخصوص استفاده کنید. زمانی که مطمئن هستید که خورشید گرفتگی به طور 100 درصد کامل رخ داده است، تنها زمان اندکی فرصت دارید که با چشم غیر مسلح به تماشای آن بپردازید. در واقع، هنگامی که خورشید گرفتگی کلی روی میدهد، استفاده از فیلتر خورشیدی از امکان عکسبرداری جلوگیری میکند؛ چرا که فضا به کلی تاریک میشود. بنابراین، در این حین میتوانید فیلتر خورشیدی را از دوربین جدا کرده و عکاسی از خورشید گرفتگی را بدون آن نیز انجام دهید. البته باید توجه کنید که به زودی ماه از این محل دور میشود و میبایست مجددا این فیلتر را بر روی دوربین خود نصب کنید.
اگر مطمئن نیستید که کدام یک از فیلترهای خورشیدی موجود برای استفاده در دوربین شما مناسب است، میتوانید با مراجعه به فروشگاههای معتبر برند دوربین عکاسی خود، از کارشناسان مربوطه مشورت بگیرید.
2- کالیبراسیون پیش از وقوع خورشید گرفتگی
شما وقت چندانی برای تمرین و آزمایش در حین وقوع پدیده کسوف ندارید. بنابراین لازم است که پیش از وقوع خورشید گرفتگی، کالیبراسیون را انجام دهید. بدین منظور کافی است که فیلتر خورشیدی را بر روی دوربین نصب کرده و در روشنایی روز، چندین تصویر را از خورشید تهیه کنید. روشنایی نور خورشید در هنگام خورشید گرفتگی جزئی، به اندازه روشنایی آن در حالت معمولی است. از این جهت، شما میتوانید از نتایج عکسبرداری خود، برای تنظیم صحیح سرعت شاتر و دیافراگم در عکاسی از خورشید گرفتگی استفاده کنید.
دوربین و سهپایه خود را تنظیم کنید. اگر هنوز سهپایه مخصوص دوربین خود را تهیه نکردهاید، اکنون بهترین زمان برای تهیه آن است. بعد از انجام این کار، میتوانید به صورت تمرینی چند تصویر از خورشید را به ثبت برسانید. این عمل را با سرعت شاتر و دیافراگمهای مختلف نیز تکرار کنید و سپس به مقایسه تصاویر ثبت شده با تنظیمات مختلف بپردازید. شما میتوانید با استفاده از هیستوگرام دوربین، جزئیات دقیقتری را از هر تصویر مشاهده کنید. زمانی که هیستوگرام مقدار بالایی را نشان میدهد، تصویر شما روشنایی بسیاری دارد.
از تنظیماتی که با استفاده از آن بهترین تصاویر را به ثبت رساندهاید، یادداشتبرداری کنید تا در هنگام وقوع پدیده خورشید گرفتگی، از آن بهره ببرید. شما در هنگام کسوف میتوانید تنظیمات دوربین خود را بسته به شرایط مختلف تغییر دهید، اما شروع با تنظیمات یادداشتبرداری شده بهترین راهکار موجود است.
به خاطر داشته باشید که برای به ثبت رساندن جزئیات دقیقتر از خورشید گرفتگی، میتوانید از سرعت شاتر بسیار آهسته استفاده کنید. در این مورد، شما به یک دیافراگم کوچکتر نیاز دارید.
3- انتخاب بهترین لنز
به منظور ثبت یک تصویر بسیار واضح از خورشید گرفتگی، شما به یک لنز مخصوص با زوم بسیار بالا نیاز دارید. لنز 300mm برای شروع کافی است؛ با این حال ممکن است در حین فرایند عکاسی افرادی را ببینید که لنزهای 800mm یا حتی بیشتر را توصیه میکنند. اما باید توجه داشت که قیمت این لنزهای تله فوتو بسیار بالاست! از این جهت، لنزهای بین 300mm تا 500mm گزینههای مناسبی برای عکاسی از خورشید گرفتگی هستند.
اگر چنین لنزهایی در دسترس شما نیست و یا امکان تهیه آنان را ندارید، باید گفت هنوز هم امکان عکسبرداری از خورشید گرفتگی برای شما محیا است. تنها تفاوت موجود در این است که تصاویر تهیه شده، اندازه کوچکتری را خواهند داشت. برای درک صحیحتر این موضوع، میتوانید با عکسبرداری آزمایشی از ماه، اندازه واقعی کسوف در آسمان را پیشبینی کنید.
در نظر داشته باشید که علاوه بر عکسبرداری از خورشید، چشمانداز اطراف آن را نیز فراموش نکنید. این عکسها بسیار شگفتانگیز بوده و برای ثبت آنان نیازی به استفاده از لنز هم ندارید! بدین منظور، از عکسهای کالیبراسیون خود در مرحله قبلی استفاده کنید تا نتایج عکسبرداری خود را پیشبینی کنید.
4- انتخاب مکان مناسب
سهپایه دوربین خود را برای عکاسی از خورشید گرفتگی در کجا مستقر کنیم؟ بسیاری از افرادی که برای اولین بار به عکاسی از خورشید گرفتگی میروند، با چنین سوالی مواجه هستند. با توجه به اینکه هدف عکسبرداری شما نقطهای در آسمان است، محل استقرار سهپایه دوربین چندان اهمیت تفاوت خاصی ندارد. اما در صورتی که قصد داشته باشید از چشمانداز آسمانی همراه با پدیده کسوف عکسبرداری کنید، محل استقرار سهپایه از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که در این مورد شما به یک منظره بدون مانع نیاز دارید. از این جهت اگر شما در یک پارک شلوغ باشید، ثبت چنین تصاویری ممکن است آسان نباشد.
برای عکاسی از خورشید گرفتگی بهتر است از موانعی همچون درختان، خطوط توزیع برق و … دوری کنید و تا حد ممکن از منابع نوری شهری فاصله بگیرید. همچنین استقرار سهپایه و دوربین در پشتبام ساختمانها نیز، نتایج بسیار بهتری را در پی خواهد داشت.
پیشنهاد میشود که در اوایل روز، به منطقه مورد نظر خود برای عکاسی مراجعه کنید، چرا که مکانهای مناسب برای عکسبرداری در ساعات اولیه شلوغ میشوند و ممکن است محل مورد نظر شما توسط فرد دیگری اشغال شود. بدین منظور، به تصاویر شگفتانگیز خود از خورشید گرفتگی فکر کنید؛ زیرا تهیه این تصاویر ملزم به استقرار در یک مکان مناسب است. همچنین باید توجه داشت که بهتر است مکان مناسبی را برای رصد خورشید گرفتگی انتخاب کرده باشید و در حین وقوع این رویداد بهتر است از جابهجاییهای مداوم خودداری کنید.
5- جبران نوردهی
جبران نوردهی (Exposure Bracketing) تکنیکی است که عکاسان حرفهای برای اطمینان از وضعیت نوردهی تصاویر خود استفاده میکنند. برای مثال، هنگامی که شما قصد دارید از یک منظره عکسبرداری کنید، سیستم هوشمند نورسنجی دوربین به صورت خودکار دریچه دیافراگم و سرعت شاتر را تنظیم میکند تا عکس از وضعیت نوردهی مناسبی برخودار باشد. در تکنیک جبران نوردهی، شما به جای آنکه از چشمانداز مورد نظر خود یک عکس بگیرید، 3 عکس مختلف را تهیه میکنید. اولین عکس با تنظیمات پیشنهادی دوربین، دیگری با نوردهی کمتر و تصویر سوم با نوردهی بیشتر.
تکنیک جبران نوردهی در عکاسی محیطهای کمنور بسیار مهم است. شما یک عکس با تنظیمات مورد نظر خود را تهیه میکنید، سپس لازم است با نوردهی کمتر و بیشتر نیز همین عکس را تهیه کنید و در آخر 3 عکس را با همدیگر مقایسه کرده و بهترین آن را انتخاب کنید. حتی امکان اصلاح بخشهای آسیب دیده از تصاویر به کمک ترکیب عکسها با همدیگر نیز وجود دارد.
بسیاری از دوربینها از قابلیت جبران نوردهی به صورت اتوماتیک پشتیبانی میکنند که شما میتوانید بدین منظور این گزینه را فعال کنید. اگر شما از حالت کاملا دستی برای عکاسی استفاده میکنید، لازم است که هربار سرعت شاتر را یک گام افزایش یا کاهش دهید. بعدا میتوانید از مقایسه و یا ترکیب این تصاویر، بهترین نتایج را خلق کنید.
6- ثبت تعداد بسیاری از تصاویر
اگر میخواهید بهترین تصاویر را از این پدیده نجومی به ثبت برسانید، لازم است که تعداد بسیاری عکس بگیرید! به محض آنکه ماه شروع به حرکت از جلوی خورشید کرد، عکسبرداری را آغاز کنید. بدین ترتیب در پایان این رویداد نجومی، شما تعداد بسیاری از تصاویر مربوط به خورشید گرفتگی جزئی و خورشید گرفتگی کلی را به ثبت رسانیدهاید. برای مثال، یکی از کاربردهای اینگونه عکسبرداری، ساخت تصاویری همانند زیر است:
حتی کوچکترین تغییرات صورت گرفته از سوی کره ماه و یا تنظیمات دوربین، میتواند تفاوت بسیاری را در عکاسی شما ایجاد کند. شما میتوانید عکاسی از خورشید گرفتگی را با تنظیمات کالیبراسیون خود آغاز کرده و سپس با تغییراتی جزئی در تنظیمات، به نتیجه ایدهآل دست یابید. زمانی که عکسهای مورد نظر خود را تهیه کردید، میتوانید با امتحان سایر تنظیمات دوربین، تصاویر دیگری را نیز به ثبت برسانید.
عکاسهای حرفهای، در برخی موارد صدها عکس را در طول یک دقیقه از رویداد خورشید گرفتگی به ثبت میرسانند. لازم نیست که حتما به این اعداد و ارقم نزدیک شوید، اما همواره توجه داشته باشید که ثبت تعداد تصاویر بیشتر شما را به نتیجه دلخواه نزدیکتر میسازد.
فراموش نکنید که در حین عکاسی از خورشید گرفتگی ، گاهی نیز لازم است که به خود استراحت دهید و با تماشای مستقیم این پدیده نجومی از آن لذت ببرید.
آمادگی و تمرین
پس از مطالعه دقیق مراحل مذکور، ممکن است تصور کنید که کلیه فرآیند عکاسی از خورشید گرفتگی آنچنان که فکر میکردید سخت نیست، اما سخت در اشتباه هستید! با آغاز رویداد خورشید گرفتگی، ممکن است هیجان تماشای این پدیده شگفتانگیز موجب شود که بسیاری از این مراحل را از خاطر ببرید. از این جهت، بهتر است که تا زمان فرا رسیدن خورشید گرفتگی کلی 30 مرداد، به تمرینات عکسبداری خود ادامه دهید.
شما میتوانید با استفاده از فیلتر خورشیدی مخصوص، تصاویری را از خورشید در روزهای آتی به ثبت برسانید. همچنین شما میتوانید این عمل را در تاریکی شب با عکسبرداری از کره ماه تمرین کنید. از آمادگی کامل برای عکس برداری نجومی اطمینان حاصل کنید و مشکلاتی را که ممکن است در طول روز با آنان مواجه شوید را مدنظر قرار دهید..
آیا تابهحال تجربه عکاسی نجومی داشتهاید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.