در اوایل هفته جاری گروهی از دانشمندان توانستند به شواهد جدیدی از 15 سیگنال مرموز فضایی دست پیدا کنند که منشا آن کهکشانی دوردست است.
در ساعات اولیه صبح روز شنبه، محققانی که با استفاده از تجهیزات پیشرفته به دنبال نشانههایی از حیات بیگانه بودند، موفق شدند 15 سیگنال مرموز فضایی را در کمتر از 5 ساعت به ثبت برسانند. منشا تمامی این سیگنالها، کهکشانی با فاصله 3 میلیارد سال نوری از زمین بود و در نوع خود سوالات بسیاری را برای ستارهشناسان مطرح کرد.
این همان کهکشانیست که در گذشته نیز دانشمندان چندین انفجار رادیویی سریع (FRB) از آن را به ثبت رساندند. با این کشف جدید، محققان یافتههای اخیر خود را با سایر دانشمندان به اشتراک گذاشتند تا با یک بررسی جامع و گروهی، به یک پاسخ منطقی برای علت این انفجارها دست یابند.
نکته قابل توجه در مورد این 15 سیگنال مرموز فضایی این است که در مقایسه با یافتههای قبل، سیگنالهای مذکور این بار دارای فرکانس بسیار بالاتری هستند. در تصویر متحرک زیر میتوانید 14 مورد از این 15 سیگنال مرموز فضایی را مشاهده کنید.
محققان از کشف این سیگنال های فضایی بسیار هیجانزده هستند؛ چرا که انفجارهای رادیویی سریع یکی از پدیدههای عجیب و غریب جهان به شمار میرود. این انفجارها قادرند انرژیای برابر با 500 میلیون خورشید را تنها در چند میلیثانیه تولید کنند. با این حال دانشمندان از منشا دقیق و علت اصلی تولید چنین انفجارهایی بیاطلاع هستند.
پیش از آنکه موجودات فضایی و یا سازههای عظیم آنان را به تولید این انفجارهای رادویویی نسبت دهیم، باید توجه داشته باشیم که ممکن است این سیگنال های مرموز فضایی یکی از وقایع معمول در پهنه گیتی باشند.
ستاره مغناطیسی به عنوان یکی از اصلیترین نامزدهای مربوط به این سیگنالهای فضایی معرفی شده است. این نوع از ستارهها یک شاخه مخصوص از ستارههای نوترونی به شمار میروند که توسط موادی پرانرژی احاطه شدهاند. علاوه بر این، ستارههای نوترونی جوان نیز که پالسهای رادیویی منظمی را منتشر میکنند، ممکن است علت وقوع چنین پدیده عجیبی و غریبی باشند.
گذشته از اینها جالب است بدانید که گروهی از دانشمندان حتی در مورد ارتباط چنین سیگنالهایی با تمدنهای بیگانه اتفاق نظر دارند. به عنوان مثال، گروهی از محققان دانشگاه هاروارد عقیده دارند که این سیگنالها ممکن است از سوی بیگانگان برای کنترل سفینههای فضایی مورد استفاده قرار گیرد.
نزدیک به یک دهه از زمان کشف اولین انفجار رادیویی در سال 2007 میگذرد و تا چندی پیش، دانشمندان موفق شده بودند تنها تعداد انگشتشماری از آنان را کشف کنند؛ چرا که این سیگنالها کاملا تصادفی رخ داده و ممکن است در هر نقطهای از جهان منتشر شود.
اما شرایط در سال 2015 به کلی تغییر کرد. محققان در این سال موفق شدند یک انفجار رادیویی سریع با منبعی یکسان را به ثبت برسانند؛ منبعی که بعدها از سوی آنان FRB 121102 نامگذاری شد.
دانشمندان با مطالعات دقیقتر دریافتند که این سیگنالهای تکرارشونده از کهکشانی دوردست با ستارهای کوتوله منتشر میشود که 3 میلیارد سال نوری با زمین فاصله دارد.
نکته مایوس کننده در مورد FRB 121102 این است که تاکنون تعداد 150 انفجار رادیویی سریع از آن به ثبت رسیده و با این وجود، هنوز از علت تولید شدن آنان اطلاعاتی در دست نیست.
به همین دلیل است که کشف 15 سیگنال فضایی مرموز توسط این کهکشان تنها در مدت 5 ساعت، توجه دانشمندان را به خود جلب کرده و برای آنان یک پدیده بسیار عجیب شمرده می شود! سیگنالهای مذکور در ساعات اولیه شنبه 26 آگوست توسط رادیو تلسکوپ گرین بنک (Green Bank Telescope) در ویرجینیای باختری در آمریکا کشف شدند.
در طی یک دوره 5 ساعته، تجهیزات دانشمندان توانست 400 ترابایت اطلاعات را در سراسر باند فرکانسی 4 تا 8 گیگاهرتزی به ثبت برساند.
محققان پروژه «گوش دادن پیشگامانه» (Breakthrough Listen) با تجزیه و تحلیل دادههای ضبط شده، دریافتند که تعداد 15 سیگنال رادویی مرموز به طور خاص از منبعی مشترک منتشر شده است.
اکتشاف این تعداد از سیگنال های مرموز فضایی در نوع خود بسیار نادر شمرده میشود. برای درک بهتر این موضوع جالب است بدانید که در گذشته، کشف 9 انفجار رادیویی سریع از همین منبع نزدیک به 6 ماه زمان برد!
محققان توانستند یکسان بودن منبع این سیگنالها را با بررسی پراکندگی آنان تایید کنند. این مشخصه به دانشمندان نشان میدهد که یک سیگنال فضایی پیش از رسیدن به زمین چه مسافتی را پیموده است.
انفجارهای رادیویی مذکور علاوه بر سرعت بسیار بالا، فرکانس بیشتری را نسبت به سیگنالهای پیشین داشتند و درخشانترین آنان دارای فرکانسی در حدود 7 گیگاهرتز بود.
یافتههای اخیر دانشمندان نشان میدهد که FRB 121102 در دوره فعالیتهای شدید خود قرار دارد؛ آنچنانکه در جدیدترین مشاهدات فرکانس این سیگنالها نیز نسبت به گذشته جهش چشمگیری داشته است.
علاوه بر اینها، وضوح بالای دادههای دریافتی به دانشمندان این اجازه را میدهد که مشخصههای این امواج رادیویی را با دقت بسیار بیشتری نسبت به قبل مورد بررسی قرار دهند.
قابلیتهای فوقالعاده تجهیزات مربوط به کشف این سیگنالها قادرند چندین گیگاهرتز از پهنای باند را در یک زمان ضبط و آنان را به میلیاردها کانال مشخص جداسازی کنند. اما دادههای اخیر چه اطلاعاتی را درباره منبع این امواج رادیویی به ما میدهند؟
کشف این 15 سیگنال مرموز فضایی در مدت زمانی کوتاه، سناریوی نابودی سیاهچالهها را به کلی از بین میبرد. در واقع چنین رویدادهایی نمیتوانند منجر به این انفجارهای رادیویی سریع شوند، از این جهت احتمالا این سیگنالهای تکرارشونده منبع کاملا متفاوتی دارند.
آیا میتوان این 15 انفجار مرموز فضایی را به فعالیت موجودات بیگانه نسبت داد؟ اگر چنین باشد ما میبایست برای کسب اطلاعات بیشتر تجهیزات بسیار پیشرفتهای را برای مشاهدات خود در اختیار داشته باشیم و اطلاعات موجود نمیتوانند چنین فرضیهای را به اثبات برسانند.
علاوه بر این، محققان پروژه «گوش دادن پیشگامانه» میگویند که در لحظه ترک کردن این سیگنالهای فضایی از ستاره مادر، عمر منظومه شمسی ما کمتر از 2 میلیارد سال بود؛ یعنی یک میلیارد سال پیش از آنکه حتی سادهترین چندسلولیها بر روی زمین تکامل یافته باشند! از این جهت نمیتوان تصور کرد که این نژاد بالقوه فضایی، هنوز در این نقطه در حال زندگی باشند.
اما به هر ترتیب کشف این انفجارهای رادیویی مکرر، ما را یک قدم به کشف علت اصلی این پدیده نزدیک ساخته است.
چه سیگنالهای فضایی مذکور به موجودات فضایی مرتبط باشند و چه نباشند، مطالعات اخیر دانشمندان در نوع خود بسیار پیشگامانه بوده و مرتبا درک ما را از جهان اطراف خود افزایش میدهد.