هنر فضایی (space art) شاخهای شگفتانگیز از هنر مفهومی است که برای به تصویر کشیدن دانش فضایی ستاره شناسان استفاده میشود.
سالهاست که آثار هنر فضایی یا همان هنر نجومی توسط سازمانهایی مانند ناسا (NASA) خریداری شده و توسعه آنها حمایت میشود؛ هدف از این اقدام هم نشان دادن مفاهیم مختلف علم ستاره شناسی و شگفتیهای کهکشان به علاقهمندان است. تصاویری که در این مطلب به مرور آنها خواهیم پرداخت، در طول سالهای گذشته توجه زیادی با به خود جلب کرده و در نوع خود بهترین بودهاند.
در مورد تاریخچه هنر فضایی میتوان به یکی از بزرگان این رشته، یعنی چسلی بونستل (Chesley Bonestell) اشاره کرد که با خلق نقاشیهایی شگفتانگیز و در عین حال پایبند به حقایق علمی در اوایل قرن بیستم، نام خود را به عنوان پدربزرگ این حوزه به ثبت رساند.
اصول زیباشناختی نشئت گرفته از آثار بونسل امروزه با نام «رئالیسم توصیفی» (Descriptive Realism) شناخته میشوند که یکی از قواعد اصلی برای خلق آثار هنر فضایی در چهارچوب آنها، رعایت جزییات به نحوی است که تصویر خلقشده پایه و اساس علمی داشته باشد؛ به عنوان مثال، هنرمند برای خلق اثری از فضای اطراف یک سیاره فراخورشیدی باید توجه داشته باشد که آسمان این سیاره به چه رنگ خواهد بود.
با وجود پیشرفتهای اخیر در حوزه ستاره شناسی، هنر فضایی با استواری بر پایه ادغام مفاهیم هنر و علم، به میزان زیادی گسترش یافته است. آثار هنر نجومی که توسط دانش پژوهشگران هدایت شده و به کمک خلاقیت و مهارت هنرمندان به وجود میآیند، تصور ما از جهان اطراف را به میزان قابلتوجهی تحت تاثیر قرار میدهند. در ادامه شما را به دیدن تعدادی از بهتری تصاویر این هنر دعوت میکنیم:
در این تصویر خیالی، نمایی از بازتاب نور خورشید سیستم تراپیست 1 (TRAPPIST-1) بر روی سطح سنگی یکی از سیارههای میانی این سیستم نشان داده شده است.
طرحی خیالی از هنر فضایی برای نشان دادن پیامدهای نزدیک شدن سیاره زمین به یک سیاه چاله
تصویری برای مقایسه ابعاد یک ستاره نوترونی (neutron star) با شهر مونیخ آلمان
تصوری از کهکشانی در دور دستها به نام “SXDF-NB1006-2”
نمایش باران سرد بین کهکشانی به کمک هنر فضایی
تصوری از یک کرمچاله که حفرهای در فضا و زمان ایجاد کرده است.
تجمع هستههای یخی در کمربند کویپر (Kuiper Belt)
تصویری خیالی از تابش نور ستاره کوتوله سامانه تراپیست 1 به سطح یکی از سیارههای سیستم
تصویری دیگر از ستاره کوتوله سامانه تراپیست 1 در نزدیکی یکی از سیارهها
نمایی از درخشش کهکشانی به نام “W2246-0526” در نور مادون قرمز که به میزان 350 تریلیون برابر خورشید منظومه ما قدرت دارد!
به تصویر کشیدن مریخ در چهار میلیارد سال پیش
تصویری دیگر از گذشته سیاره مریخ
نمایش گرد و غبار و گازهایی که در اطراف سیستم دو ستارهای “GG Tauri-A” قرار گرفتهاند، به کمک هنر فضایی
ایستادن بر روی سطح سیاره فراخورشیدی “Gliese 667Cd” که از ستاره میزبانش نور گرفته است.
حلقهی گازی و گرد و غبار کیهانی در اطراف یک ستاره جوان به نام “HD 142527”
نمایی از سطح یک سیاره کوتوله به نام «میک میک» (Makemake)
تصویری خیالی از سیاره کوتوله دوری به نام «اریس» (Eris) که در نزدیکی قمرش دیسمونیا (Dysmonia) قرار گرفته است.
به نمایش گذاشتن لحظه برخورد یک سیارک غول پیکر با قمر اروپا (Europa)، یکی از ماههای مشتری
به تصویر کشیدن آتشفشانهای فعال در دو طرف سیارهای فراخورشیدی به نام “Kepler-20e”
نمایی از یک سیاره فرضی که درخشش مادون قرمز زمان تولدش را باز پس گرفته است.
شرایط احتمالی سطح یکی از سیارههای سامانه تراپیست 1 به نام “TRAPPIST-1f”
استفاده از تکنیکهای هنر فضایی برای نمایش یک سیاه چاله فوق قدرتمند
در این تصویر ستاره “GJ176-525px” نشان داده شده است؛ این ستاره شباهت زیادی با خورشید ما داشته، اما در حدود یک میلیارد سال از خورشید بیشتر عمر دارد.
نمایش یکی از سناریوهای احتمالی در مورد شرایط سیاره فراخورشیدی “55 Cancri e” که ابعادی دو برابر زمین دارد.
تصویری خیالی از چرخش یک سیاره فراخورشیدی فرضی به دور ستارهای کوتوله و سرخ رنگ
استفاده از سبک هنر فضایی برای نمایش جریانی درخشان از جرم یک ستاره که به درون سیاه چالهای عظیم بلعیده میشود.
نمایی خیالی از متلاشی شدن یک سیارک در اطراف یک ستاره کولوته سفید
به تصویر کشیدن منظومه خورشیدی ما در اوایل پیدایش آن
یکی از مجموعه پوسترهای طراحی شده از طرف ناسا برای جشن گرفتن اکتشافات فضایی
در هر کدام از این پوسترها، یکی از اصلیترین ویژگیهای سوژه موردنظر آژانس فضایی به گونهای توصیف شده است که تصور تبلیغ تور گردشگری مکانی توریستی را در بیننده ایجاد میکند.
به عنوان مثال در این اثر هنر فضایی یکی از ویژگی قابلتوجه قمر زحل، انسلادوس (Enceladus)، به عنوان عنصر اصلی طراحی استفاده شده است؛ فورانهای عظیم در قطب جنوب انسلادوس مشخصه این قمر است.
قمر اروپا
شفق قطبی چشمنواز مشتری الهامبخش این اثر هنر نجومی بوده است.
اولین پوستر طراحی شده توسط تیم ناسا که منجر به توسعه دیگر آثار مشابه شد.
در این پوستر تاثیرات تابش نور از طرف ستارهای که طیفی متفاوت از نورها را میتاباند، بر روی یک سیاره نشان داده شده است.
این اثر در مورد سیارهای بدون خورشید با تاریکی بی پایان است.
تبلیغ پرش از ارتفاع در سیارهای با گرانشی فوقالعاده قوی
دریاهای طلایی قمر تایتان (Titan)
در سامانه تراپیست 1 به دلیل نزدیک بودن سیارهها به هم، سفرهای بین سیارهای همانند سر زدن به جزیرههایی در کنار هم است.
گذراندن تعطیلات در ابرهای سیاره ونوس
یکی از شناختهشدهترین آثار هنر فضایی چسلی بونستل مربوط به سال 1331