پس از سالها آزمایش و توسعه، توپهای لیزری دارند راه خود را به ارتش آمریکا باز میکنند. توپ لیزری آتنا نیز یکی از آنهاست که در این نوشتار قصد معرفی آن را داریم.
ارتش آمریکا با همکاری کمپانیهای فعال در صنعت ساخت محصولات دفاعی تاکنون شمار زیادی توپ لیزری آزمایش کرده است. شمار این توپهای لیزری آنقدر بالاست که حتی اگر تمام توپهای لیزری ساخته شده بدست دیگر کشورها در کنار هم بگذاریم باز تعدادشان از توپهای لیزری ساخت آمریکا کمتر است.
ارتش این کشور توپهای لیزری را روی بسترهای ثابت و متحرک گوناگونی، اعم از خودروهای زرهی، ناوهای فوق سنگین، خوردوهای سبک، هلیکوپتر، هواپیما و… آزمایش کرده و همچنان مشغول توسعه این جنگ افزارها و افزایش قابلیت نصب آنها روی بسترهای مختلف دیگر است.
کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی آمریکایی لاکهید مارتین (Lockheed Martin) که به عنوان بزرگترین سازنده جنگ افزار در دنیا شناخته میشود نیز یکی از پیشروان در ساخت چنین توپهایی است. توپ لیزری آتنا ( ATHENA؛ آثینا خوانده میشود) یکی از محصولات لاکهید مارتین است.
آتنا یک توپ لیزری حالت جامد با توان 30 کیلووات (30 هزار وات) است که با گسیل مستقیم پرتوهای پر انرژی لیزر به سمت هدف، آن را نابود میکند؛ از این رو به اینگونه توپها جنگ افزار انرژی مستقیم نیر میگویند. آتنا برای افزایش کارایی و مرگباری خود از روشی به نام ترکیب پرتو طیفی استفاده میکند. در این روش چند واحد ماژول فیبر لیزری با یکدیگر ترکیب شده تا بر توان پرتوی خروجی افزوده شود.
آتنا یک توپ لیزری آزمایشی است که بر اساس سیستم پدافند پاد مهمات محلی موسوم به ADAM ساخته شده است. ADAM یک سیستم پدافندی کوتاه برد ساخت لاکهید مارتین با وظیفه نابودی مهمات شامل گلولههای توپ، خمپاره، راکت و موشک است.
پرتوهای لیزر این توپ همچون دیگر توپهای لیزری دیگر نامرئی بوده و کارکرد آن نیز بیصدا است. توپهای لیزری تا زمانی که نیازهایشان همچون انرژی (و در صورت نیاز خنک کاری) را فراهم کنیم، قادر به شلیک هستند و دیگر مهمات مصرفی ندارند؛ به همین دلیل محدودیت شلیک نیز ندارند. توپ لیزری آتنا نیز برای فراهم کردن انرژی مورد نیاز خود دارای یک ژنراتور کوچک ساخت کمپانی انگلیسی رولز-رویس (Rolls-Royce) است.
در آزمایش اخیری که ماه میلادی گذشته در میدان آزمایشی وایت سندز (White Sands به معنی شنهای سفید) واقع در بیابانهای ایالت نیومکزیکو از خاک آمریکا و با همکاری ارتش این کشور انجام شد، آتنا توانست در مدت زمانی کوتاه 5 پهپاد با دهانه بال (فاصه بین دو سر بالها از یکدیگر) 3.3 متر را سرنگون کند. فیلم آزمایش را در ادامه میتوانید ببینید:
در این آزمایش توپ لیرزی آتنا با متمرکز کردن پرتوهای پرانرژی لیزر، پایدار کننده عمودی (دم عمودی) پهپاد را ذوب و جدا کرد که سبب سقوط پهپادها میشد؛ همچنین سوخت پهپاد را نیز شعلهور میکرد!
ناگفته نماند این اولین آزمایش توپ لیزری آتنا نیست. در سال 2015 نیز این توپ موفق شد از فاصلهای بیش از 1.6 کیلومتر، کاپوت و موتور یک خودرو را ذوب کرده و آن را از کار بیاندازد.
یکی از مزایای توپهای لیزری این است که هدف هرقدر سریع و مانورپذیر باشد، بازهم نمیتواند از نور سریعتر حرکت کرده و از پرتوهای مرگبار آن فرار کند. دیگر حسن بزرگ آنها نیز ارزان بودنشان است. یک موشک که برای سرنگونی یک هواگرد شلیک میشود بسته به مدلش بین چند صد هزار تا چندین میلیون دلار قیمت داشته باشد، درحالی که هر شلیک توپ لیزری تنها چند دلار هزینه دارد؛ همچون توپ لیزری LaWS که هر شلیکش تنها یک دلار هزینه دارد.
آتنا توپی پرقدرت با سرعت بالاست و میتوان آن را برای ماموریتهای گوناگون به ویژه مقابله با پهپادها بکار برد. یکی از کاربردهای مهمی که این توپها میتوانند داشته باشند، مقابله با حمله زنبوری پهپادهاست. در حمله زنبوری (swarm attack یا Swarming) شمار بالایی پهپاد کوچک و ارزان قیمت به یک هدف حمله میکنند. یک توپ لیزری همچون آتنا میتواند در مدت زمانی بسیار کوتاه شمار بالایی از این پهپادها را شکار کند. استفاده از چند توپ لیزری آتنا برای دفاع از یک هدف میتواند حمله زنبوری دشمن را بیاثر کند.