عدم بازگشت انسان به ماه پس از ماموریت آپولو 17 ماجرای مرموزی است که بارها در مورد آن صحبت شده. اما چرا انسان دیگر هرگز به ماه بازنگشت و علت اجرایی نشدن ماموریتهای بعدی آپولو چه بود؟
برنامه فضایی آپولو، یکی از پروژههای فضایی ناسا در زمان مسابقه فضایی بین آمریکا و شوروی بود. دولتمردان آمریکا در آن زمان سعی داشتند به هر نحوی که شده، در فرود آوردن انسان بر سطح کره ماه، از اتحاد جماهیر شوروری پیشی بگیرند. پس از روی کار آمدن دولت جان اف. کندی، این برنامه فضایی جدیت بیشتری به خود گرفت و سرانجام آژانس فضایی ناسا توانست در تاریخ دوم جولای 1969 با اجرایی کردن ماموریت آپولو 11، اولین فضانوردان را بر روی ماه فرود آورد. کره ماه، یار دیرینه سیاره زیبای ما از زمانهای بسیار دور در همسایگی ما قرار داشت و سرانجام با اجرای موفقیتآمیز ماموریتهای آپولو، به تسخیر انسان درآمد. با فرود آمدن انسان بر روی ماه، تصورها بر این بود که مطالعه و بررسی در مورد این کره ناشناخته تا مدتها ادامه پیدا کند. اما امروزه با گذشت چند دهه از آن تاریخ، مدتهاست که هیچ فضانوردی بر سطح ماه قدم نگذاشته و قمر زمین به حال خود رها شده است.
آپولو به عنوان نقطه عطفی جدی در زندگی انسان به شمار میرود. این پروژه که بین سالهای 1961 تا 1975 به اجرا درآمد، با اجرایی شدن ماموریت آپولو 17 برای همیشه کنار گذاشته شد. سوالی که بسیاری از یوفولوژیستها مطرح میکنند این است که ماجرای مرموز عدم بازگشت انسان به ماه چیست؟ آژانس فضایی ناسا قرار بود که سه ماموریت دیگر با نامهای آپولو 18، 19 و 20 را نیز برای سر به کره ماه عملی کند، اما گفته شد که این ماموریتها “ظاهرا” هیچگاه به اجرا در نیامده و با پایان یافتن ماموریت آپولو 17، مسئله بازگشت انسان به ماه در هالهای از ابهام قرار گرفت.
اگر به طور دقیق بخواهیم بگوییم، آخرین ماموریت فضایی ناسا به کره ماه، در سال 1972 و در جریان ماموریت آپولو 17 انجام گرفت. این آخرین فرود انسان بر سطح ماه و پایانی بر دوران ماموریتهای آپولو بود. این ماموریت 2 روز و 51 دقیقه و 59 ثانیه به طول انجامید و طی آن، آپولو 17 بر دره ثور – لیترو (Taurus–Littrow) فرود آمد. دهانه مذکور در قسمت جنوب شرقی دریای آرامی (Mare Serenitatis) ماه واقع شده که در حدود 3.8 میلیارد سال قبل بر اثر برخورد یک جرم آسمانی بر سطح ماه شکل گرفت.
سوالی که توسط بسیاری از یوفولوژیستها مطرح میشود، این است که علت عدم بازگشت انسان به ماه چه بود؟ چرا با وجود برنامهریزی ماموریتهای آپولو 18، 19 و 20، پروژه آپولو 17 پایانی بر سفرهای انسان به کره ماه بود؟ مطرح شدن اینگونه سوالات، صنعت سینما را به ساخت فیلمی تحت عنوان آپولو 18 سوق داد؛ فیلمی که در آن بسیاری از فرضیات یوفولوژیستها به تصویر کشیده میشود.
ماموریت آپولو 18، در ابتدا به منظور فرود بر دهانه کوپرنیک (Copernicus) برنامهریزی شده بود، اما بنا بر اطلاعات در وبسایت ناسا، محل فرود آپولو 18 به دره شروتر (Schröter) تغییر پیدا کرد. پس از آن، قرار شد که ماموریتهای آپولو 19 و 20 به ترتیب در دهانه کوپرنیک و تیچو فرود بیایند. اما با وجود برنامهریزیهای دقیق، این ماموریتهای فضایی هرگز به اجرا در نیامدند. توجیه ناسا برای پایان یافتن ماموریت آپولو و عدم بازگشت انسان به ماه ، مسئله اقتصادی بود. اما بسیاری بر این باورند که علت اصلی توقف در این پروژه، فراتر از اینهاست!
با تمام این بحثها، باید به خاطر داشت که اوضاع برای آپولو 17 به خوبی پیش رفته بود؛ چرا که این ماموریت موفق شد چندین رکورد مختلف را جابهجا کند! آپولو 17، طولانیترین سفر انسان به کره ماه بود که پیادهروی فضانوردان آن، از طولانیترین آنان به شمار میرفت. علاوه بر این، به لطف ماموریت آپولو 17، فضانوردان توانستند نمونههایی از سنگهای ماه را نیز به زمین بازگردانند.
در طی ماموریت آپولو 17، به طور کلی 3 نوبت پیادهروی بر روی کره ماه انجام شد که در مجموع 22 ساعت به طول انجامید. فضانوردان آپولو 17، در مجموع 35 کیلومتر بر سطح ماه پیادهروی کردند و با کسب موفقیتهای بسیار، به دوران تاریخی آپولو خاتمه دادند.
همانطور که گفته شد، توضیح رسمی ناسا در مورد ماجرای مرموز عدم بازگشت انسان به ماه ، فقدان بودجه بود. با این حال، از آن زمان تاکنون تکنولوژیهای فضایی به یافتههای چشمگیری رسیده است که با بهرهگیری از آنان، میتوان با صرف هزینههای کمتری به کره ماه قدم گذاشت. اما با این حال، هنوز هیچ خبری از بازگشت دوباره انسان به ماه نیست.
کپسول اوریون (Orion) ناسا، اثباتی بر این پیشرفتهای چشمگیر است که با بهرهگیری از آن میتوان مرزهای دورتری از فضا را به تسخیر انسان درآورد. اما واقعیت امر این است که ما عملا کره ماه را فراموش کردهایم! به جای آن، سازمانهای فضایی در نظر دارند که برنامه سفر به مریخ را اجرا کنند، ماموریتی که ممکن است چندین برابر پروژه سفر به ماه هزینهبردار باشد.
یوفولوژیستها معتقدند که احتمالا علت دیگری برای عدم بازگشت انسان به ماه وجود دارد؛ چرا که در 4 دهه اخیر، هیچ ماموریتی برای بازگشت به قمر زمین به اجرا در نیامده است. همه محققان در این گمانهزنیها، اتفاق نظر ندارند. اما بسیاری از نویسندگان و محققان پدیدههای فرازمینی معتقد هستند که پایان مرموزانه ماموریت آپولو 17، احتمالا نیازمند توضیح قانعکنندهتری باشد.
فیلم سینمایی آپولو 18، یکی از گمانهزنیها درباره عدم بازگشت انسان به کره ماه را مطرح میکند. موجود بیگانه و ناشناختهای، از مدتها قبل در کره ماه سکونت داشته و اکنون با قدم نهادن انسان بر روی این کره، واکنشهای خصمانه او در انتظار فضانوردان زمین است. یوفولوژیستها معتقدند کشف یک پدیده غیرقابل توضیح در کره ماه، میتواند یکی از علل احتمالی عدم بازگشت انسان به ماه باشد. ممکن است توضیح این پدیده برای عموم، واکنشهای مختلفی را از سوی مردم در پی داشته باشد و همین امر هرج و مرج بسیاری را به پا کند.
اما با این حال، آژانس فضایی ناسا در طول تمامی این سالها، بر موضع خوب کاملا پایبند بوده و نظریههای توطئه را دروغ محض میخواند؛ چرا که شواهد سفر واقعی انسان به فضا و قدم نهادن فضانوردان ناسا بر سطح ماه را میتوان در وبسایت رسمی ناسا مورد بررسی قرار داد.
با وجود این، هنوز مشخص نیست که به چه علت با گذشت 4 دهه، سازمانهای فضایی مختلف از سفر دوباره به کره ماه اجتناب میورزند. چنین رویکردی از سوی ناسا و سایر سازمانهای فضایی، موجب میشود که تصور کنیم قمر زمین، محلی بیفایده است و نباید منابع خود را صرف آن کرد. اما نباید فراموش کرد که تکنولوژی امروزی، ما را قادر میسازد که یک پایگاه فضایی را در سطح این قمر ایجاد کرده و از آن برای دستیابی به نقاط دیگر کیهان استفاده کنیم.