به اعتقاد بسیاری، صبحانه مهمترین وعده غذایی در طول روز است؛ در همین رابطه پژوهشهای جدید از ارتباط نخوردن صبحانه با بروز بیماری های قلبی خبر میدهند.
در این مطالعات نشان داده شد که مردان و زنان میانسالی که مرتبا صبحانه نمیخورند و یا به جای این وعده غذایی، یک لیوان قهوه یا آب میوه مصرف میکنند، 1.5 برابر بیشتر از دیگر کسانی که در ابتدای روز از مواد غذایی سالم استفاده میکنند، در معرض خطر عارضه تصلب شرایین (Atherosclerosis) هستند؛ این بیماری باعث تنگ شدن و سخت شدن سرخرگهای بیمار شده و سلامت قلب او را به میزان قابلتوجهی کاهش میدهد.
خوزه پنالوو یکی از نویسندگان تحقیق انجامشده و از دانشمندان تغذیهای دانشگاه تافتس (Tufts University) آمریکا در این رابطه میگوید که صبحانه نخوردن و عادتهای ناسالم دیگر مرتبط با سبک زندگی، با هم همراه هستند؛ عادتهایی مانند مصرف زیاد الکل و استعمال دخانیات که هر کدام به نوبه خود شانس سخت شدگی سرخرگها در افراد را بالا میبرند.
این پژوهش چند روز گذشته در ژورنال “American College of Cardiology” به چاپ رسید و با وجود اینکه در مراحل اولیه مطالعات، تاثیر فاکتورهای بیماریزای دیگری مانند کلسترول بالا، عدم تحرک و سیگار کشیدن بر سلامت قلب افراد در نظر گرفته شد، همچنان ارتباط نخوردن صبحانه با عارضههای قلبی پابرجا بود.
پنالوو در مصاحبهای با وب سایت لایو ساینس اظهار کرد که مصرف میزان قابلتوجهی کالری در اویل روز، کنترل قند خون را در طول روز افزایش داده، امکان به وجود آمدن احساس گرسنگی ناگهانی در ساعات بعد از صبحانه تا آخر روز را کم کرده و به طور کلی با متعادل کردن اشتهای فرد، شانس بروز بیماریهای ناشی از پرخوری را کاهش میدهد.
البته تیم پنالوو اولین دانشمندانی نیستند که در مورد ارتباط اولین وعده غذایی روزانه و سلامت قلب تحقیق کردهاند،اما نکته جدید در مورد این تحقیق، بررسی شرایط جسمانی سه گروه مختلف از افرادی که صبحانه نمیخورند، اشخاصی که به میزانی کمی کالری در ابتدای روز مصرف میکنند و کسانی که صبحانه مفصلی میخورند، بود. به علاوه برای هر کدام از داوطلبان سطوح پلاک دیواره سرخرگها اندازهگیری شد و عادتهای روزانهای که بر سلامت قلب تاثیرگذار هستند، در نتایج آزمایشهای هر فرد در نظر گرفته شد.
در این پژوهش اطلاعات مربوط به 4 هزار فرد بالغ ساکن اسپانیا، با سنی بین 40 تا 54 سال که سابقه هیچ بیماری قلبی نداشتند، جمعآوری شده و از هر کدام از داوطلبان در مورد میزان کالری مصرفی در طول روز و عادتهای غذایی روزانه سوالاتی پرسیده شد؛ بر اساس پاسخهای جمعآوریشده، سه الگوی مختلف مصرف صبحانه در جامعه آماری موردبررسی تشخیص داده شد.
دسته اول شامل افرادی بود که صبحانه نمیخوردند و یا کالری مصرفی آنها در ابتدای روز کمتر از 5 درصد میزان کلی مصرف روزانه بود؛ این افراد در حدود 3 درصد جامعه آماری موردبررسی را تشکیل میدادند و مواد غذایی مصرفی آنها برای وعده اول روز، شامل قهوه یا آب پرتقال میشد.
بخش دوم با نام دسته صبحانههای کم انرژی شناخته میشد که شامل افرادی با میزان کالری مصرفی بین 5 تا 20 درصد کالری کلی روزانه بود؛ چیزی در حدود 70 درصد داوطلبان مقاله چاپشده جزو این دسته بودند.
گروه آخر هم جز افرادی بودند که روز خود را با یک صبحانه مفصل که بیشتر از 20 درصد انرژی روزانه آنها را تامین میکند، آغاز میکنند. در حدود 23 درصد از 4 هزار فرد بالغ موردبررسی این پژوهش، در این گروه قرار میگرفتند.
بررسیهای نهایی نشان داد که پلاکهای داخل سرخرگهای افراد میانسال دسته اول، 1.5 برابر از گروه سوم بیشتر بود؛ به علاوه، احتمال چاقی در کسانی که روز خود را بدون صبحانه آغاز میکردند، زیادتر بوده و رژیم غذایی آنها از کیفیت کمتری نسبت به سایر برخوردار است.
پنالوو در ادامه مصاحبه اظهار کرد که سلامت قلبی داوطلبان گروه دوم نسبت به دسته اول در وضعیت بهتری قرار داشت، اما میزان پلاک دیواره سرخرگها در افرادی که صبحانههای پرکالری میخوردند، از همه کمتر بود. او در ادامه گفت که تحقیقات دیگری از طرف انجمن قلب آمریکا (AHA) به چاپ رسیدهاند که نتایج به دست آمده توسط این مقاله را تایید میکنند؛ با این وجود، کیفیت و سالم بودن مواد غذایی مصرفی در صبحانه و وعدههای دیگر هم تاثیر مهمی در سلامت افراد دارد.
پیشنهاد تیم پنالوو برای مصرف یک وعده پرانرژی در ابتدای روز شامل املت سبزیجات و نان سبوسدار و یا یک کاسه دانه غلات صبحانه با میوههای تازه یا آجیل به همراه قهوه و آب میوه میشود.
البته نویسندگان مقاله اشاره کردهاند که نتایج ارائهشده در تحقیق آنها محدودیتهایی هم داشته است؛ به عنوان مثال درصد کمی از داوطلبان موردبررسی روز خود را بدون صبحانه آغاز میکردند و از طرف دیگر، بسیاری از این افراد اضافهوزن داشته و قبل از انجام آزمایش اعلام کردند که در حال امتحان رژیم غذایی خاصی هستند و به همین خاطر صبحانه نمیخورند. با این وجود اهمیت این وعده غذایی بر سلامت افراد قابلانکار نیست و یافتههای پنالوو و تیمش همانند تحقیقات فراوان دیگر در طول سالها نشان میدهد که خوردن صبحانه تاثیرات قابلتوجهی بر سلامت دارد.