قیمت خودرو در بازار آزاد با کارخانههای خودروسازی کشورمان بین 1 تا 30 میلیون تومان اختلاف دارد. در ادامه به بررسی دلایل و راهحلهای این تفاوت قیمت میپردازیم.
در یکی دو ماه اخیر، بازار خودرو روزهای بسیار کم رونقی را سپری کرده اما در همین حال، قیمت خودرو در بازار آزاد روز به روز در حال افزایش است. کاهش تولید خودرو در کارخانه های خودروسازی داخلی، بسته بودن پیش فروش اینترنتی برخی محصولات، بدقولی خودروسازان در تحویل به موقع خودروهای پیش فروش شده و عدم فروش نقدی بسیاری از محصولات به خصوص مدلهای پرفروش از اصلیترین دلایل برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضا و در نتیجه، اختلاف قیمت خودرو در بازار آزاد و کارخانه محسوب میشوند.
با بررسی و مقایسه قیمتهای اعلام شده توسط نمایشگاهداران و آگهیهای روزنامهای و حتی سایتهای درج آگهی خرید با قیمت فروش اینترنتی شرکتها متوجه میشویم که قیمت نمایندگی و بازار آزاد در برخی مدلها بین 5 تا 10 میلیون تومان فاصله دارند. این اختلاف قیمتی در خودروی پژو 2008 به اوج خود میرسد و رکورد 30 میلیون تومانی را به نام خود ثبت میکند. هماکنون قیمت پژو 2008 در کارخانه 103 میلیون و 990 هزار تومان است اما شاهد آن هستیم که این محصول جدید در بازار آزاد تا قیمت 135 میلیون تومان نیز خرید و فروش میشود.
این میزان اختلاف قیمت در خودروی رنو ساندرو استپ وی نیز دیده میشود. خریداران در بازار آزاد برای این محصول شرکت پارس خودرو باید 62 میلیون و 600 هزار تومان بپردازند در حالی که قیمت کارخانهای آن 55 میلیون و 700 هزار تومان است. خودروی پرطرفدار و پرفروش پژو پارس TU5 نیز با اختلاف قیمتی 3 میلیون تومانی در بازار و کارخانه به فروش میرسد. این اختلاف قیمت برای دیگر محصول ایران خودرو یعنی دنا هم دیده میشود و مشتریان، این خودرو را در بازار 5 میلیون گرانتر از کارخانه خریداری میکنند. رنو ساندرو دندهای و اتوماتیک نیز از این تفاوت قیمتی در امان نمانده و 4 تا 5 میلیون تومان گرانتر از کارخانه در بازار آزاد خرید و فروش میشود.
پشت پرده اختلاف قیمت خودرو در بازار آزاد با کارخانه
این تفاوت قیمتها باعث شده بسیاری از خریداران و دلالان، خودروها را از کارخانه خریداری کرده و با قیمت بسیار بالاتر در بازار آزاد عرضه کنند. حتی کارشناسان حوزه خودرو، پشت پرده این اختلاف قیمتی را دلالانی میدانند که با هماهنگی خودروسازان و به نوعی زیردست آنها فعالیت میکنند. شرکت های خودروسازی داخلی وظیفه دارند محصولاتشان را با قیمت مصوب شورای رقابت عرضه کنند اما در بازار آزاد میتوان این مصوبه را دور زد و خودرو را با قیمت بسیار بالاتر به فروش رساند. شورای رقابت، هدف از تعیین قیمت خودروها را حمایت از مصرف کنندگان اعلام کرده اما اکنون هیچ مصرف کنندهای از قیمتهای تصویب شده سودی نمیبرد و تنها دلالان و خودروسازان هستند که از این اوضاع به نفع خود استفاده میکنند.
کارشناسان معتقدند تنها راه از بین بردن فاصله قیمت خودرو در بازار آزاد با کارخانه، افزایش تولید محصولات و ایجاد تعادل در میان عرضه و تقاضا است. باید فاصله قیمت کارخانه و بازار از بین برود تا انگیزهای برای دلالی و واسطهگری وجود نداشته باشد و تنها مصرف کنندگان واقعی برای خرید خودرو از خودروسازان اقدام کنند. از سوی دیگر، نظارت درست بر روند فروش اینترنتی کارخانهها و سر و سامان دادن به بازار خودرو نیز میتواند موجب حمایت از مصرف کنندگان شود اما مدتهاست که نهادهای نظارتی هم خود را به خواب زدهاند.