کشف یک سیاره غول پیکر در مدار ستارهای بسیار کوچک، تعجب و شگفتی دانشمندان را در پی داشت. اکنون ستارهشناسان به بررسی چگونگی این پدیده پرداختهاند.
گروهی از ستارهشناسان، به تازگی از یک کشف باورنکردنی خبر دادهاند: یک سیاره غول پیکر در اندازه سیاره مشتری که در مدار ستارهای از نوع کوتوله قرمز گردش میکند!
این سیاره جدید، NGTS-1b نام گرفته و یکی از اولین یافتهها در نوع خود به شمار میرود. سیاره مذکور، بزرگترین اندازه را در مقایسه با ستاره خود دارد و تا پیش از این، مشاهده پدیدهای به مانند آن، بیسابقه بوده است! این اکتشاف جدید، میتواند نظریههای فعلی ما درباره شکلگیری سیارات را به کلی دگرگون کند.
دنیل بیلیس (Daniel Bayliss) به عنوان یکی از محققان دانشگاه وارویک (University of Warwick) در این باره گفت:
اکتشاف سیاره NGTS-1b، یکی از یافتههای تعجبآور در دنیای نجوم به شمار میرود. وجود این سیاره غول پیکر در اطراف ستارهای بسیار کوچک، تقریبا محال و دور از ذهن است!
این اولین سیاره فراخورشیدی است که توسط تجهیزات جدید NGTS یافت شده و مطالعات بر روی نحوه شکلگیری این دسته از سیارات همچنان ادامه خواهد داشت.
مشاهده سیاره NGTS-1b، به کمک آرایه تلسکوپهای دید گسترده مستقر در بیابان آتاکاما در شمال شیلی صورت گرفته است. ستارهشناسان، فاصله این سیاره را حدودا 600 سال نوری تخمین زده و آن را یک غول گازی بسیار داغ مشابه با سیاره مشتری معرفی میکنند. به گفته محققان، این سیاره در فاصله بسیار اندکی تا ستاره خود واقع شده و همین امر محیط آن را بسیار داغ و طول دوران شبانهروز را بسیار کوتاه میکند.
سیاره NGTS-1b در مقایسه با مشتری، تنها 20 درصد جرم کمتری دارد و نظریههای فعلی ستارهشناسان قادر به توضیح قرارگیری این سیاره غول پیکر در ستارهای از نوع کوتوله قرمز نیست!
فرآیند شکلگیری سیارات، معمولا با سرعتی بسیار آهسته در مدار ستارههای کوچک رخ میدهد. از آنجا که مواد و عناصر کمی در مدار این ستارهها موجود است، شکلگیری غولهای گازی در اطراف آنان یک معمای عجیب و غریب به شمار میآید.
سیاره مذکور، در فاصله بسیار نزدیکی نسبت به ستاره خود مستقر شده و فاصله آنها، به انداز 3 درصد مسافت زمین تا خورشید است. طول هر شبانه روز در این سیاره، برابر با 2.6 روز زمینی است.
ستارهای که NGTS-1b در مدار آن گردش میکند، یک کوتوله قرمز از نوع M است. این ستاره بسیار کوچک بوده و شعاع و جرم آن، به اندازه نیمی از خورشید است. این بدان معناست که ستاره مذکور، هنوز هم از جرم و شعاع سیاره مشتری اندازه بزرگتری دارد. بنابراین، ستارهشناسان تخمین میزنند که شعاع NGTS-1b، حدودا یک چهارم ستاره مادر باشد.
کوتولههای قرمز از نوع M، بیشترین تعداد ستارهها در کهکشان راه شیری را تشکیل میدهند. گفته میشود که در حدود 75 درصد ستارههای همسایه، از نوع کوتوله قرمز هستند. این بدان معناست که ستارههای مذکور، دارای حرارت کمتری نسبت به سایر ستارهها هستند و انرژی خود را برای مدت زمان طولانیتری نیز نگه میدارند. همین امر سبب میشود که کوتولههای قرمز، عمر بسیار بیشتری را نسبت به سایر ستارهها داشته باشند.
با وجود اینکه قرارگیری سیارهای غول پیکر همانند NGTS-1b در مدار این ستاره بسیار عجیب است، ستارهشناسان پیشبینی میکنند که این ترکیب عجیب را احتمالا در سایر منظومهها نیز میتوان جستجو کرد.
با توجه به اینکه ساخت و راهاندازی آرایه تلسکوپهای دید گسترده به تازگی انجام گرفته است، ستارهشناسان امیدوارند که اکتشافات غیرمنتظره دیگری را نیز از سیارات بیرونی به دست آورند.