هزاران دانشمند از سراسر جهان، نسبت به آینده سیاره زمین هشدار دادند. افزایش جمعیت و تغییرات اقلیمی، آیندهای تاریک را برای ساکنین زمین رقم خواهد زد!
در سال 1992 میلادی، نامهای با امضای 1700 تن از اعضای اتحادیه دانشمندان منتشر شد که نسبت به آینده سیاره زمین هشدار میداد. محتوای این پیام ساده بود: اگر اقدامی جدی در این زمینه صورت نگیرد، شرایط حیات بر روی زمین ناممکن خواهد شد!
25 سال از آن تاریخ میگذرد و هنوز هیچ حرکت مثبتی در این رابطه صورت نگرفته است. اکنون، نامهای دیگر با امضای 15 هزار دانشمند از سراسر جهان منتشر شده که برای دومین بار نسبت به آینده سیاره زمین هشدار میدهد. این گروه از دانشمندان معتقدند که انسانها در آستانه نابود کردن زیست کره سیاره زمین بوده و آسیبهای اساسی بشریت به جهان اطراف خود، غیر قابل جبران است.
این مقاله که در روز دوشنبه منتشر شد، تاکنون توسط بیش از 15 هزار دانشمند از 184 کشور مختلف جهان امضا شده و همچنان نیز به تعداد آن افزوده می شود.
دکتر توماس نیوسام (Thomas Newsome) به عنوان همکاری پژوهشی این مقاله در دانشگاه دیکن (Deakin University) و دانشگاه سیدنی (University of Sydney)، این حرکت را بزرگترین اتحاد دانشمندان عصر حاضر خوانده و در این باره میگوید:
این حرکت گروهی از سوی دانشمندان بسیار قابل تحسین است و ما انتظار چنین استقبالی را نداشتیم.
این مقاله اولین بار در ایالات متحده منتشر و سپس توسط گروهی از دانشمندان استرالیایی مورد بازبینی قرار گرفت. این نامه اولین بار در حدود 4 ماه قبل به صورت جهانی منتشر شد و در همان روز اول، نزدیک به 600 دانشمند آن را امضا کردند.
در اولین نسخه این نامه که در سال 1992 به نگارش درآمد، دانشمندان استدلال کردند که فعالیتهای بشر بر محیط اطراف باید تحت کنترل قرار داشته باشد. در غیر این صورت، محافظت و بازیابی شرایط زیست محیطی تقریبا غیرممکن خواهد بود. این گزارش، بر 9 زمینه مختلف از فعالیتهای مخرب زیست محیطی اشاره میکرد که از جمله آن میتوان به مواردی همچون: تخریب لایه ازون، از بین رفتن جنگلها، تغییرات اقلیمی و همچنین رشد بیرویه جمعیت انسان اشاره کرد.
محققان بر این باورند که جامعه انسانها، نسبت به هشدار اولیه دانشمندان در سال 1992 بیتوجهی کرده و در برخی از زمینهها، شرایط بسیار بدتر از قبل شده است. به طور دقیق، از میان 9 حوزه مذکور، بشریت تنها نسبت به بهبود لایه ازون موفق عمل کرده و سایر زمینهها عملا در شرایط بحرانی قرار دارند!
رویکرد فعلی انسان در قبال تغییرات اقلیمی، نابودی جنگلها، تولیدات کشاورزی و … به زودی شرایط زندگی را سخت و دشوار خواهد کرد. دانشمندان با جمعآوری این نامه، نسبت به آینده سیاره زمین هشدار دادند و موارد بحرانی را بدینگونه تعریف کردند:
- کاهش 26 درصدی منابع آب شیرین در هر سرانه
- از بین رفتن 300 میلیون هکتار از جنگلها
- افزایش 75 درصدی مناطق مرده در اقیانوسها
دقت در این آمار و ارقام، آینده سیاره زمین را با چهرهای زشت و مرگبار توصیف میکند. این مقاله همچنین خطر وقوع ششمین انقراض بزرگ زمین را مطرح کرده و نسبت به نابودی تنوع زیستی بشر هشدار میدهد. بر اساس آخرین تحقیقات، جمعیت پستانداران، خزندگان، دوزیستان، پرندگان و ماهیان 29 درصد کاهش داشته و دانشمندان معتقدند که این رویداد فاجعهبار، همین حالا هم غیرقابل جبران است!
در سال 2017، کشورهای اندونزی و استرالیا به ترتیب بیشترین نابودی تنوع زیستی را در نواحی جغرافیایی خود رقم زدند و همین امر، یک تهدید بالقوه برای آینده سیاره زمین به شمار میرود.
آخرین گزارشات از روند قطع درختان در کوئینزلند (Queensland)، کشور استرالیا را در رتبهای مشابه با کشور برزیل قرار میدهد. سالانه 400 هزار هکتار درخت از جنگلهای کوئینزلند قطع میشوند؛ وسعت این درختان در کنار هم، با 400 هزار زمین فوتبال برابری میکند!
بخش بزرگی از این فجایع زیست محیطی را باید به رشد جمعیت انسان نسبت داد. از سال 1992، نرخ رشد جمعیت در کره زمین 35 درصد افزایش یافته و مشکلات بسیاری را پدیده آورده است. با توجه به روند فعلی، پیشبینی میشود که تا سال 2050، جمعیت زمین به 9 میلیارد نفر برسد. دانشمندان معتقدند که اگر این روند با همین سرعت افزایش پیدا کند، جایگاه انسان در سیاره به خطر خواهد افتاد.
نتایج این مطالعه حاکی از آن است که رشد بیرویه جمعیت انسان بر روی زمین، زمینههای مختلفی را تحت تاثیر خود قرار میدهد که از جمله آنها میتوان به مشکلات اقتصادی، افزایش گازهای گلخانهای، ابودی اکوسیستمها، آلودگی هوا و تعداد دیگری از مشکلات بالقوه برای آینده سیاره زمین اشاره کرد. به واقع میتوان گفت که نسل فعلی انسان، هیچ اقدام مثبتی برای بهبود بیوسفر زمین انجام نمیدهد!
اما با این حال، دانشمندان همچنان نسبت به بهبود شرایط فعلی امیدوار هستند. به عنوان مثال، ترمیم لایه ازون، مدرکی دال بر این است که بشریت میتواند تغییرات مثبت را در زمان لزوم به درستی ایجاد کند. دانشمندان ناسا با بررسی تصاویر ماهوارهای اعلام کردند که سوراخ لایه ازون بر فراز قطب جنوب، از سال 1988 تاکنون تا حد قابل ملاحظهای ترمیم شده است.
این مقاله، از تلاشهای دانشمندان، نفوذ رسانهها و همچنین تلاش شهروندان برای اعمال فشار بر دولتها و رهبران سیاسی استفاده میکند تا نهایتا یک اقدام فوری برای کنترل این اتفاقات صورت بگیرد. دانشمندان معتقدند که شهروندان میتوانند با ایجاد فشار بر رهبران سیاسی خود، آنها را مجبور به سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش استفاده از سوختهای فسیلی کنند.
اما این تغییرات، تنها مختص به سیاستمداران تیست. در واقع، فعالیت مردمان عادی نیز بر این روند تاثیر داشته و میتوان تاثیرات مثبتی را برای شرایط فعلی زمین به ارمغان آورد. در طول 25 سال گذشته، بشریت هشدار اولیه دانشمندان نسبت به آینده سیاره زمین را نادیده گرفت. اما اکنون به نظر میرسد که شرایط به حالتی بحرانی درآمده و دیگر نمیتوان تلاش چشمگیر دانشمندان را نادیده گرفت؛ چرا که هیچ سیاره دیگری برای سکونت ما انسانها وجود ندارد!