ترکیب حواس یا همان حس آمیزی (Synesthesia) نوعی اختلال عصبی شایع و شگفتانگیز بوده که با وایرال شدن یک فایل گیف، توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
اخیرا عصب شناسی به نام لیزا دبروین (Lisa DeBruine) فایل گیفی را در حساب توییتری خود به اشتراک گذاشته است که در آن، دو دکل فشار قوی برق در حال چرخاندن کابلهای متصال شده به یکدیگر هستند و یک دکل سوم هم از بالای این کابلها میپرد؛ اما نکته قابلتوجه و جالب این تصاویر ساختگی که چیزی در حدود 10 سال پیش منتشر شدند، صدایی است که با وجود صامت بودن فایل گیف، در هنگام برخورد دکل سوم با زمین شنیده میشود.
این صدا توسط بسیاری از افرادی که فایل را تماشا کردهاند شنیده میشود و تقریبا تمامی این اشخاص در مورد حالت ضربه مانند و بلند صوت به وجود آمده صحبت میکنند. دبروین هم با به اشتراک گذاشتن مجدد این فایل از دیگران در مورد تجربه حسی خود پس از دیدن تصاویر پرسیده است؛ اما دلیل به این اتفاق چه میتواند باشد؟
جزئیات اختلال ترکیب حواس
همانطور که اشاره شد، عارضهای به نام حس آمیزی وجود دارد که باعث ترکیب حواس مختلف شده و به عنوان مثال، فردِ دچار اختلال قادر خواهد بود که طعم صداها را بچشد و یا صدای رنگها را بشنود. با این حال عارضه معرفیشده زیرشاخهای به اسم حس آمیزی حرکت و صدا (Hearing-motion) دارد که میتوان به واسطه آن، شنیده شدن صدا در گیف صامت پرش دکل برق را توجیه کرد.
جیمز سیمونز (James Simmons)، عصب شناسی از دانشگاه براون در این رابطه میگوید که برخورد دکل با زمین و لرزش تصویر باعث به وجود آمدن نوعی اثر شناختی متقابل میشود و به همین دلیل، در ذهن افراد صدای اصابت جسمی سنگین با گیف دیدهشده ترکیب میشود.
دانشمند دیگری به نام رابر فروامکی (Robert Froemke) اظهار کرده است که دلیل اصلی پدیده ترکیب حواس و مکانیسم شنیدن صدایی که وجود ندارد، هنوز مشخص نیست، اما یکی از توجیههای احتمالی به انتظارات حسی مربوط میشود؛ به این معنا که در زندگی روزمره، شنیدن به صورت کلی با دیده شدن عامل صدا همراه است و در حالی که دکل فشار قوی با زمین برخورد کرده و کل تصویر شروع به لرزیدن میکند، فرد انتظار دارد که صدایی مهیب هم از اصابت ناشی شود. به همین دلیل توهم شنیده شدن صدای بلند بخورد به وجود میآید.
دلایل به وجود آمدن حس آمیزی
پژوهشگری به نام کریستوفر فسنیج (Christopher Fassnidge) از دانشگاه لندن معتقد است که اختلال حس آمیزی حرکت و صدا به احتمال قوی، به دههها زندگی بشر در مناطق شلوغ و پر سر و صدا مرتبط است؛ آمار نشان میدهند که از هر پنج نفر، یک شخص دچار این نوع خاص از مشکل ترکیب حواس است که باعث میشود حس آمیزی حرکت و صدا از مابقی اشکال اختلال شایعتر شود.
فسنیج معتقد است که مناطق احساسی مشخصی از مغز افرادی که توهم شنیده شدن صدای اصابت را حس نمیکنند، دارای ارتباطهای عصبی متفاوت است؛ اما در مرکز عصبی بدن سایرین، این عصبها با دیدن تصویری مانند پرش دکل برق، به راحت پیغام مربوط به شنیده شدن صدا را ارسال کرده و شخص دچار توهم شنیداری میشود.