گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
ناو هواپیمابر ژاپنی ایزومو می‌تواند پذیرای جنگنده‌های چندمنظوره پنهانکار و رادارگریز نسل 5 آمریکایی F-35B لایتنینگ 2 (Lightning II) باشد که در حال حاضر پیشرفته‌ترین جنگنده ناونشین در دنیا است! با این حال مشکلاتی نیز سر راه ژاپنی‌ها قرار دارد.
هوشو، اولین ناو هواپیمابر عملیاتی دنیا که از ابتدا به عنوان یک ناو هواپیمابر طراحی شد.
ژاپن یکی از پیشگامان در زمینه ساخت و به خدمت‌گیری ناوهای هواپیمابر است. ایده ناو هواپیمابر اولین بار از سوی غربی‌ها مطرح شد و آمریکا اولین کشوری بود که با تبدیل یک رزم ناو به ناو هواپیمابر، از آن در نقش هواپیمابر در نیروی دریایی خود استفاده کرد. همچنین اولین تلاش‌ها برای ساخت یک ناو هواپیمابر واقعی از سوی انگلیسی‌ها صورت گرفت، با این حال ژاپن اولین کشوری بود که یک ناو هواپیمابر که از ابتدا به عنوان یک ناو هواپیمابر طراحی شده بود را وارد خدمت کرد؛ این ناو هوشو نام داشت و در سال 1922 وارد خدمت شد. جالب است بدانید انگلیسی‌ها 2 سال پیش از ژاپنی‌ها کار ساخت اولین ناو هواپیمابر را آغاز کردند، اما ژاپنی ناو خود را 2 سال زودتر از انگلیسی‌ها عملیاتی کردند.
آماده شدن جنگنده‌های زیرو ژاپنی برای حمله به بندر مروارید آمریکا در هاوایی
ژاپن در زمینه هوانوردی دریایی، تاریخچه درخشانی دارد. در زمان جنگ جهانی دوم و هنگام حمله ژاپن به بندر مروارید آمریکا در سال 1941 که سبب ورود آمریکا به جنگ شد، ژاپن ابر قدرت دریایی بود و بیش از هر کشور دیگری، حتی آمریکا، ناو هواپیمابر داشت.
جنگنده‌های زیرو (بالایی) و هل‌کت (پایینی)
خلبانان ژاپنی نیز با بالاترین استانداردها آموزش دیده و مهارت بسیار بالایی داشتند. ضمن آنکه جنگنده ناونشین ژاپنی‌ها، یعنی زیرو، نیز تا سال 1943 به لطف توان مانور بالا و برد زیادش، توانمندترین جنگنده ناونشین بود. البته از سال 1943 جنگنده ناونشین آمریکایی F6F هل‌کت (Hellcat) برای مقابله با زیروها وارد خدمت در نیروی دریایی و سپاه تفنگداران دریای آمریکا شد و به معنی واقعی کلمه دمار از روزگار زیروهای ژاپنی در آورد.
تا پایان جنگ، همه ناوهای هواپیمابر ژاپنی بجز یک فروند همگی غرق و شمار بسیار زیادی از خلبانان ژاپنی نیز در نبرد کشته شده بودند. پس از پایان جنگ و شکست ژاپن، این کشور با نظارت آمریکا دست به تشکیل یک نیروی نظامی به عنوان نیروی نظامی دفاعی ژاپن زد که توسط قوانین خود ژاپن نیز تنها به یک ارتش دفاعی محدود شد. بدین ترتیب ژاپن در بازسازی ارتش جدید خود از ساخت تجهیزاتی همچون ناو هواپیمابر، بمب افکن و هر جنگ افزار تهاجمی دیگری خودداری کرد.
ایزومو و هیوگا در یک قاب
با این حال در طول این چند دهه ژاپن رفته رفته ارتش خود را نسبت به گذشته توسعه داد و امروزه با توجه به خطر چین و کره شمالی، در نظر دارد دست به ساخت و خرید جنگ افزارهای دوربرد و تهاجمی بزند. نیروی دریایی ژاپن نیز در طول این چند دهه دست به افزایش توان خود زد. ژاپن در این سال‌ها از ساخت ناوشکن‌ها با محل فرود مخصوص هلیکوپتر گرفته تا ناوهای تانک‌بر دو زیست آبی-خاکی ( ناو دوزیست) و ناوهای هلیکوپتربر را ساخته و وارد خدمت در نیروی دریایی خود کرده است. تاکنون آخرین کشتی‌های نیروی دریایی ژاپن که توان حمل هواگرد دارند، 4 ناو هلیکوپتربر از کلاس ایزومو و هیوگا هستند که البته به دلیل اندازه کوچکتر 2 شناور کلاس هیوگا، با آن‌ها کاری نداریم.
ایزومو و کاگا
کلاس ایزومو شامل دو ناو هلیکوپتربر به نام‌های ایزومو و کاگا است که در نیروی دریایی ژاپن، با عنوان ناوشکن هلیکوپتربر شناخته می‌شوند. ایزومو و کاگا همچون یک ناو هواپیمابر کوچکند. این شناورها دارای جزیره، عرشه پرواز تمام طول با درازای 248 متر، آشیانه بزرگ و بالابرهای هواپیما هستند که می‌توانند هواپیما را بین بخش جزیره و عرشه پرواز و برعکس، جابه‌جا کنند. این کشتی‌ها 27 هزار تن وزن دارند که 3.7 بار سبک‌تر و تقریبا 90 متر کوتاه‌تر از یک ابر ناو هواپیمابر آمریکایی از کلاس جرالد آر. فورد (Gerald R. Ford) یا نیمیتز (Nimitz) هستند.
SH-60K
شناورهای کلاس ایزومو هریک در حالت استاندارد بیش از 14 هلیکوپتر جستجو و نجات مدل/ضد زیردریایی آمریکایی SH-60K سی‌هاوک (Seahawk) و هواپیمای پروانه چرخان آمریکایی V-22 آسپری (Osprey) در نقش ترابری با خود حمل می‌کند. البته تحویل آسپری‌ها به نیروی دریایی ژاپن از امسال آغاز شده است. در حالت غیر استاندارد نیز این کشتی‌ها می‌توانند بیش از 28 هواگرد همراه خود داشته باشند. وظیفه این هواگردها پویش آب‌های اطراف ژاپن و جستجو برای یافتن زیردریایی‌ها دشمن و نابودی آن‌هاست. آسپری‌ها نیز وظیفه انجام ماموریت ترابری بین خاک ژاپن و کشتی‌ها را دارند.
F-35B معلق در هوا، همچون یک هلیکوپتر
شناورهای کلاس ایزومو به صورت تئوری توان هواپیماهای عمود پرواز و کوتاه خیز همچون F-35B لایتنینگ 2 را دارند. پیشتر گمان می‌شد اعمال تغییر روی این کشتی‌ها برای حمل جنگنده‌های پنهانکار و رادارگریز نه تنها از نظر سیاسی کاری ریسک‌دار است، بلکه هزینه مالی زیادی نیز می‌طلبد. با این حال براساس اخبار منتشر شده، ژاپن درحال بررسی خرید F-35B و تبدیل ناوهای هلیکوپتربر کلاس ایزومو به ناوهای هواپیمابر است. F-35 یک جنگنده چندمنظوره پنهانکار و رادارگریز نسل 5 است که پیشرفته‌ترین جنگنده دنیا به شمار می‌رود و ورود به خدمت آن در نیروی هوایی و احتمالا نیروی دریایی ژاپن، سبب افزایش چشم‌گیر توان هوایی ژاپن می‌شود.
اولین F-35A تحویل داده شده به نیروی هوایی ژاپن
ژاپن پیشتر 42 فروند F-35 از نمونه F-35A (نمونه خریداری شده توسط نیروی هوایی آمریکا و دیگر خریداران F-35) برای نیروی هوایی خود سفارش داده است که 4 فروند در آمریکا و 38 فروند دیگر در صنایع سنگین میتسوبیشی ژاپن ساخته می‌شوند. حال ژاپن می‌تواند شماری از F-35های سفارشی خود را به نمونه F-35B تغییر دهد یا شمار جنگنده های مورد نظر خود را افزایش داده و F-35B نیز خریداری کند. F-35B نمونه کوتاه خیز و عمود پرواز است و ضمن داشتن قابلیت نشست و برخاست عمودی همچون یک هلیکوپتر، می‌تواند از باندهای بسیار کوتاه نیز بلند شود یا اصطلاحا خیز کوتاه بردارد. ناگفته نماند چین درباره تبدیل کشتی‌های کلاس ایزومو به ناو هواپیمابر و خرید F-35B برای استقرار روی آن‌ها، به ژاپن هشدار داده است.
ایزمو
اگر نیروی دریایی ژاپن قصد تغییر کاربری کشتی‌های کلاس ایزومو را داشته باشد، می‌بایست تغییراتی در آنان اعمال کند. برای مثال، عرشه پرواز نیازمند یک پوشش ضد حرارت جدید خواهد بود تا بتواند در برابر گرمای بالایی که هنگام نشست و برخاست عمودی و خیز کوتاه از موتور F-35B خارج می‌شود، مقاوم باشد. سامانه پدافند هوایی کوتاه برد و نقطه‌ای فالانکس (Phalanx) که در نوک کشتی نصب شده است می‌بایست برداشته یا جابه‌جا شود تا خطر برخورد هواپیماها به آن برطرف شود؛ هر کشتی کلاس ایزومو 2 سامانه فالانکس و همچنین 2 سامانه سی‌رم (SeaRAM) با کاربری مشابه فالانکس دارد.
بخشی از آشیانه بزرگ ایزمو
زیر عرشه پرواز نیز می‌بایست دستخوش تغییر شده و فضایی اضافی برای نگه‌داری سوخت، مهمات و قطعات مورد نیاز هواپیما و همچنین سامانه‌های مورد نیاز برای نگه‌داری و پشتیبانی لجستیکی از جنگنده‌ها در نظر گرفته شود که این امر خود سبب کوچک شدن آشیانه می‌شود.
برخاستن F-35B به روش خیز کوتاه؛ در اینحالت موتوربه سمت پایین مایل شده تا هواپیما در مسافت کوتاه بلند شود.
تغییر کاربری کشتی‌های کلاس ایزومو از ناو هلیکوپتربر به ناو هواپیمابر کاری پرهزینه خواهد بود. هر ناو هواپیمابر ایزومو احتمالا بتواند 10 فروند جنگنده یا بیشتر همراه خود حمل کند. علاوه بر هزینه بالای جنگنده‌ها و قطعات یدکی آن‌ها که ناو می‌بایست با خود داشته باشد، فرایند تبدیل کشتی نیز بسیار هزینه‌بر است و ممکن است 500 میلیون دلار خرج داشته باشد. هزینه کلی فرایند نیز می‌تواند 5 درصد از بودجه دفاعی سالانه ژاپن را به خود اختصاص دهد.
ایزومو و کاگا
تخمین‌ها حاکی از آن است که هزینه کلی تغییر کاربری دو کشتی ایزومو و کاگا 4 میلیارد دلار خواهد بود که این هزینه با توجه به اینکه دو ناو ایزومو و کاگا مجموعا 20 جنگنده همره خود خواهند داشت، بسیار زیاد است، آن‌هم برای کشوری همچون ژاپن که تنها 1 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به بودجه نظامی‌اش اختصاص می‌دهد و با مشکل بدهی دولت نیز مواجه است.
اما چرا ژاپن در نظر دارد صاحب ناو هواپیمابر شود؟ عامل اصلی آن چین است. افزایش پروازهای جنگنده‌های چینی در جنوب سلسله جزایر ریوکیو و همچنین بر فراز این جزیره‌ها، که متعلق به ژاپن هستند، سبب نگرانی دولت ژاپن می‌شود. مجموعه جزیره‌های سن‌کاکو در دریای چین شرقی که تحت مالکیت ژاپن هستند نیز از دیگر جزایری است که چین ادعای مالکیت آن‌ها را دارد و این ادعا ژاپن را نگران می‌کند.
جنگنده‌های F-15J ژاپنی در پایگاه هوایی ناها
درحالی که چین دارای چندین پایگاه هوایی مهم در منطقه است، ژاپن فقط یک پایگاه هوایی به نام ناها در اوکیناوا دارد که البته دو منظوره است و به عنوان فرودگاه غیرنظامی نیز استفاده می‌شود. پایگاه هوایی ناها تقریبا پذیرای 40 فروند جنگنده برتری هوایی نسل 4 آمریکایی F-15J ایگل (Eagle) است و هنگام جنگ در خط مقدم مقابله با تهاجم جنگنده‌ها و بمب افکن‌های چینی قرار دارد. به همین دلیل در همان ابتدای جنگ، این پایگاه مورد حمله موشک‌های بالستیک و کروز چینی قرار خواهد گرفت و در صورت وارد شدن خسارت سنگین به آن، جنوبی‌ترین بخش ژاپن فاقد دفاع هوایی می‌شود. پس داشتن ناو هواپیمابر که همچون یک پایگاه هوایی متحرک و شناور عمل می‌کند و هدف قرار دادن آن سخت است، سبب افزایش توان هوایی در آن ناحیه می‌شود. البته ناگفته نماند آمریکا نیز دارای یک پایگاه هوایی در اوکیناوا است و هنگام جنگ احتمالی، این پایگاه نیز در خط مقدم نبرد خواهد بود.
فرود عمودی F-35B روی ناو تهاجمی دوزیست که مشابه ناو هلیکوپتربر است.
توسعه توان موشکی کره شمالی نیز عامل دیگری است که ژاپن را به فکر تغییر کاربری شناورهای کلاس ایزومو انداخته است. البته یک مسئله دیگر در این میان وجود دارد. بر اساس قانون ژاپن داشتن جنگ افزارهای تهاجمی ممنوع است و ناو هواپیمابر نیز یک جنگ افزار تهاجمی محسوب می‌شود. با این حال یک ناو هواپیمابر ایزومو که پذیرای جنگنده‌های F-35B باشد، از نظر تکنیکی یک جنگ افزار دفاعی به شمار می‌رود که برای حفاظت از حریم هوایی ژاپن استفاده می‌شود. ژاپن همچنین در نظر دارد دست به خرید موشک‌های کروز دوربرد هواپرتاب و کشتی پرتاب از آمریکا بزند تا بتواند با تهدید کره شمالی مقابله کند.
دوکدو
البته این نکته را نیز باید افزود درست است که ناوهای هلیکوپتربر کلاس هیوگا با عرشه پرواز تمام طول 197 متری و وزن 19 هزار تن، از ناوهای ایزومو کوچکتر و سبک‌تر هستند، اما امکان تغییر کاربری آنان به ناو هواپیمابر و استقرار F-35B روی آنان نیز وجود دارد، با این حال شمار جنگنده‌های مستقر در آن کمتر از ناوهای کلاس ایزومو خواهد بود. کره جنوبی نیز در حال بررسی خرید F-35B برای استقرار روی ناوهای تهاجمی دوزیست کلاس دوکدو است که وزن و اندازه‌ای مشابه ناوهای هلیکوپتربر کلاس هیوگا دارند.
همچنین باید به این نکته نیز توجه داشت که ناوهای کلاس ایزومو بزرگتر از اندازه مورد نیاز ناوهای هلیکوپتربر هستند. ژاپن قصد دارد با ساخت کشتی‌های بزرگتر، تجربه لازم برای ساخت ناوهای هواپیمابر تمام عیار را کسب کند. البته از سوی دیگر گفته می‌شود ژاپن به دلایل اقتصادی که بالاتر گفته شد، دست‌کم فعلا توان ساخت یک ناو هواپیمابر واقعی را ندارد. با این حال اگر روابط توکیو و پکن تیره شود و به یک ناو هواپیمابر واقعی نیاز باشد، ژاپن می‌تواند با گرفتن وام خارجی، بودجه مورد نیاز برای ساخت آن را فراهم کند. ژاپنی‌ها ضمن آنکه دانش و توان ساخت ناو هواپیمابر واقعی را دارند، همواره می‌توانند از تجربه، دانش، تخصص و احتمالا حتی پشتیبانی مالی آمریکا در این زمینه بهره‌مند شوند.
