فیلتر تلگرام قطعی و دائمی است. عبدالصمد خرم آبادی، معاون قضایی دادستان کل کشور تاکید کرد که دستور قضایی برای فیلترینگ Telegram کاملا قانونی بوده و این پیام رسان به هیچ وجه رفع فیلتر نخواهد شد.
عبدالصمد خرم آبادی، معاون قضایی دادستان کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، مطلبی را در کانال اطلاعرسانی خود در یک پیام رسان داخلی منتشر کرد و به برخی سوالات مطرح شده از سوی خبرنگاران پاسخ داد. محور اصلی این متن منتشر شده در مورد فیلترینگ تلگرام (Telegram) بوده و خرم آبادی تاکید کرده که این پیام رسان به هیچ وجه رفع فیلتر نخواهد شد. در ادامه، متن پرسش و پاسخی که معاون قضایی دادستان کل کشور در کانال شخصی خود منتشر کرده را مشاهده میکنید:
توضیحات خرم آبادی در مورد فیلترینگ تلگرام
1. گفته میشود دستوری که قوه قضاییه در مورد تلگرام صادر کرده غیر قانونی بوده و چنین اموری جزو اختیارات قوه قضاییه نیست. آیا این طور است؟
دستور قضایی مربوط به پیام رسان تلگرام هم از نظر ماهوی و هم شکلی کاملا منطبق با قانون بوده و در چارچوب اختیارات قانونی است. این دستور در اجرای نص صریح مواد 749 و 751 قانون بخش تعزیرات صادر شده است. به موجب مواد قانونی مذکور چنانچه ارائهدهندگان خدمات اینترنتی عمدا به وظیفه قانونی خود دائر بر ممانعت از دسترسی به محتوای مجرمانه عمل نکنند باید از فعالیت آنها جلوگیری شود.
تلگرام یک سامانه ارائه دهنده خدمات اینترنتی است که هزاران کانال دارای محتوای مجرمانه در بستر آن فعالیت میکنند و مدیر این پیام رسان عمدا به دستورهای قضایی دائر بر حذف محتوای مجرمانه عمل نکرده است. بنابراین دستور جلوگیری از فعالیت Telegram در ایران یک تکلیف قانونی برای قاضی رسیدگی کننده به پرونده بوده و این اپلیکیشن بر اساس نص صریح قانون فیلتر شده است.
2. برخی از سیاسیون و حقوقدانان مدعی شدهاند چون جرمی صورت نگرفته، دادسرا چنین اختیاری نداشته است. برخی نیز میگویند چنین تصمیم بزرگی نباید توسط قوه قضاییه اتخاذ شود. نظر شما چیست؟
علت طرح برخی از این شبهات عدم اطلاع از وضعیت فضای مجازی و هزاران جرم ارتکاب یافته و پرونده مطروحه مرتبط با تلگرام و مدیر آن است و برخی دیگر از شبهات ناشی از عدم آشنایی با مقررات آیین دادرسی و یا ناشی از نگاه سیاسی به مسائل حقوقی است. گاهی نگاه سیاسی به مسائل حقوقی باعث میشود که حتی یک حقوقدان هم برای حفظ منافع سیاسی خود در مقابل منصوصات قانونی بایستد.
داشتن اختیارات وسیع قانونی مختص به قضات ایران نیست و در بیشتر کشورهای جهان اختیارات زیادی به قضات داده شده است. به عنوان مثال اخیرا در آمریکا یک قاضی دستور رئیس جمهور در مورد اتباع خارجی را باطل کرد. در روسیه نیز چندی پیش دستور فیلتر تلگرام را دستگاه قضایی صادر کرد و این دستور بلافاصله و بدون هیچ شبههای اجرا شد.
3. شورای عالی فضای مجازی در مورد فیلتر تلگرام چه تصمیمی گرفته بود و آیا با قوه قضاییه همنظر است؟
دستگاه قضایی، عضو شورای عالی فضای مجازی بوده و صد در صد با آن شورا هماهنگ است و در اجرای سیاستهای کلی تعیین شده توسط آن شورا دستور فیلترینگ تلگرام را صادر کرده است. ترتیب کار به این صورت بوده که پس از اغتشاشات دیماه 96، در یکی از جلسات شورای عالی فضای مجازی موضوع مسدودسازی تلگرام به طور جدی مورد بررسی قرار گرفته بود. اما با توجه به این که شورا مرجع صدور دستور مسدودسازی نیست و مراجع قانونی خاص دیگری غیر از شورا متولی امر فیلترینگ هستند. لذا در آن جلسه شورا راسا دستور فیلتر صادر نکرد، اما همه اعضا بر ضرورت اتخاذ تصمیم در خصوص فیلتر تلگرام ظرف چند ماه آینده تاکید کرده بودند.
4. در هفتههای اخیر هماهنگی خوبی بین همه دستگاههای کشور از جمله قوای سه گانه دیده میشد و این تصور بود که همه مسئولان کشور در زمینه مدیریت معضل تلگرام به یک برنامه هماهنگ رسیده بودند و قرار است این تصمیم سر موقع و با رضایت همه اجرا شود. چرا این تصمیم به صورت ناگهانی و توسط قوه قضایی و به طور مستقل اجرا شد؟
هماهنگی بین نهادها همیشه وجود داشته و این هماهنگی ناشی از تصمیم شورای عالی فضای مجازی است. آن شورا در جلسه اوایل بهمن 1396 نهادهای عضو را مکلف کرده بود که هر یک در چارچوب وظایف قانونی خود ظرف مدت حدود 3 ماه زمینه تقویت پیام رسان های داخلی و مهاجرت از پیام رسان های خارجی به داخلی و در نهایت فیلتر تلگرام را فراهم کنند.
در اجرای تصمیم آن شورا جلسات کارشناسی متعددی با حضور رئیس مرکز ملی فضای مجازی نماینده رئیس جمهور و معاونان وزرا و معاونان سایر نهادهای عضو شورای عالی فضای مجازی و اعضای حقیقی آن شورا تشکیل شد و در آن جلسات هم هماهنگی کامل بین همه نهادها وجود داشت و بر ضرورت فیلتر تلگرام تاکید شد و کلیه نهادها از جمله وزارت ارتباطات قبول کردند که زمینه اتخاذ تصمیم فیلترینگ را فراهم کنند.
بنابراین این هماهنگی همیشه وجود داشته و هیچ اختلاف نظر سازمانی در این مورد بین نهادها وجود نداشته و ندارد. بنده در تمام این جلسات کارشناسی حضور داشتهام و صورتجلسههای مربوط به این تصمیمات توسط مرکز ملی برای دادستانی کل ارسال شده است. قاضی پرونده با توجه به شکایات فراوانی که از مدیر پیام رسان تلگرام شده بود با در نظر گرفتن نظریات کارشناسی واصله دستور مسدودسازی این پیام رسان را صادر کرد. به این ترتیب دستور مسدودسازی تلگرام نتیجه چند ماه کار و تلاش و هماهنگی بین نهادهای مختلف است.
5. مرجع قانونی فیلترینگ کدام نهاد است؟
به موجب نص صریح ماده 749 قانون مجازات اسلامی، مرجع قانونی فیلترینگ در مواردی که شکایتی وجود دارد دستگاه قضایی است و قاضی پرونده باید تصمیم بگیرد و در سایر موارد کارگروه تعیین مصادیق است. در مورد تلگرام هم چون شکایات زیادی واصل شده بود، لذا قاضی تصمیم گرفت. البته پرونده Telegram مفتوح است و ممکن است قاضی دستور جلب مدیر این پیام رسان را به اتهام همکاری آگاهانه با مدیران کانالهایی که اعمال تروریستی را ترویج میکردند صادر کند. در این صورت این روند منجر به استرداد قضایی وی نیز خواهد شد.
6. رئیس جمهور در صفحه اینستاگرام خود اعلام کرده دستور فیلتر تلگرام مغایر با استقلال، آزادی و دموکراسی است. آیا اینطور است؟
تلگرام استقلال کشور در فضای مجازی را کاملا مخدوش کرده بود و مسدودسازی آن نه تنها با مفهوم واژه استقلال مغایرتی ندارد، بلکه این امر استقلال را به کشور برگردانده است. عدم استقلال کشور در فضای مجازی و وابستگی به تلگرام به جایی رسیده بود که یکی از وزرا در مقطعی از مدیر تلگرام درخواست میکند که فلان کانال تروریستی را در فضای کشور ما مسدود کند، ولی او با رد این درخواست به مقام عالی دولتی کشور ما بی احترامی میکند.
دستور قضایی مسدودسازی Telegram یکی از معدود دستورات قضایی است که استقلال از دست رفته کشور در فضای مجازی را اعاده کرده و باعث افتخار قوه قضاییه و کشور است.
7. برخلاف دستور قوه قضاییه، فیلترینگ به طور کامل اجرا نشده و هنوز این اپلیکیشن از طریق برخی فیلترشکنها قابل دسترسی است. علت این موضوع چیست و آیا قرار است در همین باشد یا به مرور کامل خواهد شد؟
همه نهادها تلاش خود را برای اجرای کامل دستور قضایی فیلتر تلگرام و مهاجرت آرام مردم از این پیام رسان به پیام رسان های داخلی به کار گرفتهاند. دسترسی به Telegram از طریق فیلترشکنها ناشی از ضعف سامانههای کشور نیست، بلکه ناشی از برنامهها و سیاستهای از پیش تعیین شده است. مهاجرت باید آرام انجام شود تا مردم آسیب نبینند. مبارزه با فیلترشکنها به تناسب افزایش قابلیت و ظرفیت پیام رسان های داخلی انجام میشود. مردم استقبال بسیار خوبی از پیام رسان های داخلی داشتهاند. مهاجرت مردم موفقیتآمیز ارزیابی شده است. تاکنون قریب به 25 میلیون نفر در پیام رسان های داخلی ثبت نام کردهاند. فقط سروش حدود 10.5 میلیون عضو دارد و به نوبه خود از مردم شریف کشورمان بابت این مهاجرت مبارک تشکر میکند.
8. برخی میگویند این فیلترینگ موقت است. آیا درست است یا این فیلترینگ قطعی خواهد بود و باید با قدرت ادامه پیدا کند؟
به این شایعات که فیلترینگ موقت است توجه نکنید. فیلتر تلگرام دائمی و قطعی است. به حول و قوه الهی کشور ایران در فضای مجازی مستقل خواهد شد و ارتباطات مردم در این فضا هم از نظر سرعت و هم کیفیت و کمیت نسبت به گذشته افزایش خواهد داشت و تلگرام و سایر پایگاههای اینترنتی که قوانین کشور را نادیده گرفتهاند، هیچ جایی در آینده فضای مجازی کشور نخواهند داشت و انشاءالله استقلال و حاکمیت ملی در فضای مجازی تثبیت خواهد شد. لذا تلگرام به هیچ وجه رفع فیلتر نخواهد شد.