سفر سریع تر از نور و سیستم وارپ موضوع یکی از تحقیقات وزارت دفاع آمریکاست که اسناد و مدارک مربوط به آن، به تازگی در اختیار عموم قرار گرفته است؛ در همین رابطه قصد داریم تا نظر دانشمندان در مورد این پژوهش و ایده حرکت با سرعت مافوق نور را بررسی کنیم.
سفر سریع تر از نور که بیشتر به ایدههای فیلمها و داستانهای علمی تخیلی مربوط میشود، چند سال پیش توسط دانشمندانی وابسته به ارتش آمریکا مورد بررسی قرار گرفت و اطلاعات جالبتوجهی در مورد آن جمعآوری شد.
در آگوست سال 2008 وزارت دفاع ایالات متحده با دهها دانشمند برای تحقیق در مورد تکنولوژیهای فوق پیشرفته هوافضا قرارداد بست و پس از گذشت دو سال از این تاریخ، دو نفر از محققان گزارشی 34 صفحهای مربوط به سیستمهای پیشرانه را با موضوع وارپ درایوها (Warp Drives)، انرژی تاریک (Dark Energy) و دستکاری ابعاد مختلف جهان به این سازمان تحویل دادند.
این گزارش به تازگی در اختیار عموم قرار گرفته و محققان در آن اعلام کردهاند که بشریت فاصله چندانی با حل معماهای مربوط به انرژی تاریک، دستیابی به بعدهای مخفی دنیا و عملی کردن سفر سریع تر از نور ندارد!
به صورت کلی انرژی تاریک نوعی انرژی اسرارآمیز است که بر اساس اطلاعات و شواهد موجود اختر فیزیکدانان، در همه جای کیهان حضور دارد و اجرام آسمانی را از هم دور میکند. از طرف دیگر ایده سیستم وارپ سالهاست که برای بهکارگیری انرژی تاریک و ماهیتهایی این چنین برای رسیدن به حرکت مافوق سرعت نور مطرح شده و تحقیق وزارت دفاع هم به همین دلیل توجه زیادی به خود جلب کرده است.
در گزارش مربوط به این موضوع گفته شده که کنترل بر ابعاد مختلف فضا میتواند منجر به استفاده از انرژی تاریک برای راحتتر کردن سفرهای فضایی شود و در حالتی که رسیدن به سیارههای موجود در منظومه شمسی در شرایط معمولی سالها طول میکشد، در صورت عملی شدن ایده سفر سریعتر از نور انسانها میتوانند در عرض چند ساعت به مریخ یا دیگر اجرام آسمانی نزدیک برسند. به همین ترتیب سفر به منظومههای دیگر به جای صدها هزار سال، میتواند در مدت زمان چند هفته انجام شود!
این در حالی است که فیزیکدان تئوری دانشگاه فناوری کالیفرنیا، شان کارول (Sean Carroll)، معتقد است که این گزارش بیش از حد خوشبینانه تنظیم شده و بین به واقعیت پیوستن ایدههای فیزیک نظری و آنچه در کتابها و تئوریهای مختلف ذکرشده، فاصله زیادی وجود دارد. از طرف دیگر هنوز پاسخ و بیانیهای از طرف دانشمندان مسئول تهیه گزارش وزارت دفاع به انتقادهای مطرح شده در این رابطه منتشر نشده است.
منشا تحقیق سفر سریع تر از نور ارتش آمریکا
گفته شده که هنوز جزئیات دقیق گزارش در مورد تحقیقات وارپ در اختیار عموم قرار نگرفته، اما این نوع پژوهشها در دسته اقدامات ایالات متحده برای ارزیابی پتانسیل تکنولوژیهای دشمنان برای تهدید آمریکا قرار میگیرد.
از طرف دیگر مطالعه بحث وارپ با پروژهای مخفی به نام «برنامه شناسایی تهدیدهای پیشرفته هوایی» (AATIP) ارتباط داشته و از این طریق، بودجههای غیرعلنی وزارت دفاع آمریکا برای تامین نیازهای مالی تحقیقات تامین میشده است.
پروژه AATIP یک برنامه سری برای بررسی پدیده برخورد با یوفوها یا همان اشیا ناشناس پرنده بود که چند سال پیش با صرف حدودا 22 میلیون دلار بودجه، موارد مربوط به دیده شدن این اشیا توسط پرسنل ارتش آمریکا را به صورت گسترده مورد بررسی قرار داد.
این پروژه در ابتدا به منظور بررسی تجهیزات مخفی روسیه و چین و احتمال دخالت این تجهیزات در پدیدههای برخورد با یوفوها شروع شده بود، اما در حالی که مدرک قابلقبول و محکمی برای اثبات ادعاهای مختلف مطرحشده در این رابطه به دست نیامد و با تمام شدن بودجه اختصاص داد شده به این پروژه نتیجه دلخواه کسب نشد، تحقیقات در سال 2012 متوقف شد.
جنبه علمی ایده وارپ درایوها
در تهیه گزارش وزارت دفاع نظریهها و مفاهیم معروف و معتبری مانند نسبیت خاص انیشتین، انرژی تاریک، بحث خمیدگی فضا زمان، امواج گرانشی و تئوری ام (M-theory)، مربوط به وجود 7 بعد دیگر جهان در میان چهار بعد شناختهشده، مورد استفاده قرار گرفته بود.
در ادامه محققان با استفاده از این مفاهیم و تئوریها سعی کردند تا بحث مطرحشده توسط انیشتین در مورد اینکه هیچ ماهیت دارای جرمی نمیتواند از نور سریعتر حرکت کند را به گونهای دور بزنند. در این گزارش اعلام شده که برای عملی شدن ایده سفرهای بین ستارهای در مدت زمان چند ده ساله طول عمر انسان، باید پیشرفتهای گستردهای در رابطه با موضوع جابهجایی در فضا صورت بگیرد و بحث استفاده از سیستم وارپ و تغییر در تار و پود فضا زمان برای این منظور عملی است.
جدولی هم که در ادامه میبینیم بخشی از اسناد مربوط به تحقیق است که مقصدهای فضایی مختلف و زمان لازم برای رسیدن به این مقصدها در صورتی که با سرعت 100 برابر نور حرکت کنیم را بررسی کرده است.
در حالت تئوری برای رسیدن به چنین سرعتی اگر یک فضاپیما در میدان وارپ قرار بگیرد، با متراکم کردن بافت فضا در جلو و بسط دادن این بافت در پشت سر، میتواند سریع تر از سرعت نور حرکت کند.
این میدان از طریق بسط دادن یکی از 7 بعد تئوری ام و شکل دادن به نوعی حباب با استفاده از ماهیت انرژی منفی (Negative energy) به وجود میآید و بر اساس نظریهها، سفینه داخل حباب میتواند با تغییر ساختار فضا زمان، به سرعت مورد نظر برسد؛ انرژی منفی مفهومی در فیزیک برای توضیح رفتار برخی میدانها مانند میدان گرانشی است.
کارول با تایید این موضوع که وارپ درایوها از زمان ارائه نظریههای مربوط به این موضوع توسط دانشمندی مکزیکی در سال 1994، مورد توجه قرار گرفتهاند، میگوید که گزارش پنتاگون بیش از حد از جنبه واقعگرایانه بحثهای فیزیک تئوری فاصله گرفته است.
این فیزیکدان اظهار کرده است که با وجود واقعی بودن ماهیت انرژی تاریک، امکان وجود ابعاد دیگر در جهان و موضوع جابهجایی در فضا با ایجاد تغییر در تار و پود فضا زمان، امکان اینکه انسانها تا هزار سال آینده بتوانند از طریق این ماهیتها سفرهای بین ستارهای انجام دهند عملا صفر است!
مشکلها و خطرات سفر سریع تر از نور
یکی از دلایلی که کارول وارپ درایوها را موضوعی دور از حقیقت میداند، این است که تا این لحظه دانشمندان اطلاعی ندارد که انرژی منفی دقیقا چه ماهیتی دارد، چگونه میتوان آن را تولید کرد و چگونه باید این ماهیت را ذخیره کرد؛ بنابراین ایده استفاده از این انرژی برای سفر در فضا فوقالعاده دور از ذهن به نظر میرسد.
از طرف دیگر، به عنوان نمونه میزان انرژی منفی مورد نیاز برای رسیدن به آلفا قنطورس (Alpha Centauri)، نزدیکترین سیستم ستارهای به زمین که در فاصله 4.367 سال نوری ما قرار دارد، فوقالعاده زیاد است.
کارول در این رابطه اظهار کرده است که اگر کل جرم سیاره زمین را به انرژی تبدیل کرده و این انرژی را منفی کنیم، میتوانیم از روش ارائهشده در تحقیق سفر سریع تر از نور در طول چند سال به این منظومه برسیم؛ البته این در حالی است که هنوز نمیدانیم چگونه باید انرژی مثبت را به منفی تبدیل کنیم و همچنین، بازدهی روش استفاده از انرژی منفی هم در صورت دستیابی به این ماهیت باید 100 درصد باشد که این موضوع هم به نوبه خود غیرممکن است.
تمام اینها در حالی است که در گزارش وزارت دفاع محققان گفتهاند که هنوز تا رسیدن به درک کاملی از انرژی منفی سالها زمان لازم است و با وجود اینکه مقدار بسیار زیادی از این ماهیت برای سفرهای مورد نظر لازم است، دستاوردهای دانشمندان در آزمایشگاههایی مانند برخورددهنده هادرونی بزرگ (LHC)، ممکن است به زودی اوضاع را به کلی تغییر دهد.
کارول میگوید که در ده سال گذشته دانشمندان بر روی تحقیقات LHC و کارهای علمی مرتبط با تئوری ام متمرکز شدهاند، اما اکتشافات مهمی برای حل معمای انرژی منفی و انرژی تاریک صورت نگرفته است و بحث آزمایشها در مورد ابعاد مختلف جهان هم به نوعی به در بسته خوردهاند.
از طرف دیگر اگر واقعا امکان استفاده از انرژی منفی فراهم شود و مقدار فوقالعاده زیاد برآورد شده برای سفر مورد نظر ما هم در دسترس باشد، چالشهای بسیار زیادی در یک سفر بین ستارهای به وجود میآید که از موضوع تابش هاوکینگ و مشکلات خمیدگی فضا گرفته تا گرد و غبار کیهانی و تشعشعات موجود در فضا، سفینههای فضایی را در مسیر حرکت نابود میکنند.
به این ترتیب، کارول در انتهای یکی از مصاحبههایش در این رابطه گفته است که با وجود جذابیت ایده سفر سریع تر از نور به منظومهها و حتی کهکشانهای دیگر، محدودیت فهم کنونی ما از فیزیک این اجازه را نمیدهد که از سیستم وارپ و یا روشهایی این چنینی برای جابهجایی در کیهان استفاده کنیم.