گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
دایناسورها بخش مهمی از تاریخ سیاره ما هستند که بحث زنده کرده آن‌ها به واسطه دی ان ای به جا مانده از این موجودات سال‌هاست که مورد توجه قرار گفته است؛ اما آیا واقعا امکان انجام چنین کاری وجود دارد؟!
دایناسورها موجوداتی جنجالی و جالب‌توجه هستند که تقریبا 66 میلیون سال پیش نسل آن‌ها به کلی منقرض شده است؛ با این وجود اتفاقاتی مانند کشف فسیل‌های مختلف، داستان‌های منتشرشده توسط نویسنده‌های خیال‌پرداز و همچنین، فیلم‌های معروف و محبوبی مانند پارک ژوراسیک باعث شده تا کمتر کسی در عصر حاضر از این موجودات اطلاعاتی نداشته باشد.
در همین رابطه، مدتی پیش جدیدترین فیلم سری پارک ژوراسیک که همانند فیلم‌های قبلی بر اساس ایده زنده کردن دایناسورها به کمک دی ان ای به جا مانده از آن‌ها ساخته شده، منتشر شد؛ به این بهانه، قصد داریم تا چنین بحثی را از لحاظ علمی مورد بررسی قرار دهیم و بپرسیم که آیا واقعا می‌توان موجوداتی را که میلیون‌ها سال پیش منقرض شده‌اند، مجددا به زندگی بازگرداند؟ در ادامه با گجت نیوز همراه باشید.
جنبه علمی ایده زنده کردن دایناسورها
در فیلم‌های ژوراسیک گفته شده که دی ان ای دایناسورها از طریق پشه‌هایی که در دوران حیات این جانداران خون آن‌ها را مکیده و سپس در کهربا گیر افتاده‌اند، در گذر زمان از فرسایش در امان مانده‌اند و به این ترتیب امکان استخراج اطلاعات ژنتیکی مربوط به موجودات وجود داشته است.
با این تفاسیر، در حالی که نمونه‌های متعددی در گذشته وجود داشته که حشرات اسیرشده در کهربا مربوط به دوران ماقبل تاریخ کشف شده‌اند، نکته اصلی و به نوعی ناراحت‌کننده ماجرا اینجاست که حتی در صورت وجود خون دایناسورها در بدن این حشرات، دی ان ای مربوط به این خون‌ها سال‌هاست که تجزیه شده و خاصیت مورد نیاز برای استفاده متخصصان علم ژنتیک را ندارد.
به صورت کلی قدیمی‌ترین نمونه دی ان ای کشف‌شده در تاریخ علم تنها به یک میلیون سال پیش مربوط می‌شود و با اینکه اطلاعات ژنتیکی موجوداتی مانند نئاندرتال‌ها و یا ماموت‌ها با جزئیات قابل قبولی در اختیار دانشمندان قرار گرفته‌اند، می‌توان گفت که دی ان ای دایناسورها بیش از حد قدیمی بوده و عملا امکان تعیین توالی آن‌ها از طریق روش پارک ژوراسیک وجود ندارد.
جالب است بدانیم که دانشمندان از طریق روش‌های پژوهشی مختلف توانسته‌اند تا ساختار کلی ژنوم این موجودات ماقبل تاریخ را تعیین کنند، اما از آنجایی که این نوع ساختارهای کلی تنها بین گونه‌های جانوری مشترک هستند و در میان حیوانات مختلف هر گونه خاص تغییر می‌کند، همچنان نمی‌توان دایناسوری را از طریق این نوع داده‌های ژنتیکی مجددا به زندگی بازگرداند.
از طرف دیگر حتی اگر امکان استخراج دی ان ای سالم دایناسورها هم وجود داشته باشد، اطلاعات به دست آمده به صورت میلیون‌ها تکه ریز پازل خواهند بود که نمی‌دانیم چگونه آن‌ها را کنار هم بچینیم و همچنین، امکان دارد که تکه‌هایی از این پازل فوق‌العاده پیچیده گم شده باشند.
در داستان‌های ژوراسیک گفته شده که این قسمت‌های گم‌شده پازل به وسیله دی ان ای قورباغه جایگزین شده‌اند، اما مشکل به وجود آمده با چنین ایده‌ای این است که موجود ساخته‌شده دیگر یک دایناسور نخواهد بود و در بهترین حالت، جانداری ترکیبی از قورباغه و دایناسور شکل می‌گیرد.
به علاوه تمام این‌ها، بحث ساخت موجود زنده تنها با در اختیار داشتن یک رشته از دی ان ای جاندار هم چیزی جز خوراک فیلم‌ها عملی تخیلی نیست و دانشمندان مدت‌هاست می‌دانند که اطلاعات ژنتیکی تنها نقطه شروع ماجرا به حساب می‌آید و فاکتورهای متعددی در موفقیت ایده موثر هستند.
به بیان دیگر در اختیار داشتن یک تخم دایناسور سالم با تمامی واکنش‌های شیمیایی لازم و منحصر به فرد داخل آن برای عملی شدن ایده فیلم پارک ژوراسیک ضروری است و نمی‌توان با استفاده از تخم پرندگان و یا تخم مصنوعی و اطلاعات ژنتیکی دایناسورها انتظار داشت که جانداری شبیه به این موجودات خلق شود.
البته مشکلات اخلاقی ماجرا و مسائل مربوط به قانون‌گذاری ساخت موجودات زنده منقرض‌شده هم بخش دیگری از چالش‌های پیش روی چنین طرحی هستند که به نوبه خود موانع بیشتری بر سر راه ایده زنده کردن دایناسورها به وجود می‌آورند.
اما تمامی امیدها در رابطه با ایده‌های فیلم‌های ژوراسیک پارک از بین نرفته است. دارن گریفین (Darren Griffin)، یکی از اساتید ژنتیک دانشگاه کنت در این رابطه می‌گوید که دایناسورها میلیون‌ها سال پیش منقرض نشده‌اند، بلکه همین حالا در کنار ما زندگی می‌کنند؛ در حالی که بسیاری از افراد آشنا با موضوع تکامل موجودات می‌دانند که پرندگان امروزی، نوادگان دایناسورها به حساب می‌آیند، گریفین می‌گوید که این تصور غلط است و می‌توان گفت که پرنده‌ها عملا همان دایناسورها هستند. این جانداران از چهار رویداد انقراض جمعی در زمین جان سالم به دربرده‌اند و هر مرتبه، گونه‌های عجیب‌تر، متنوع‌تر و شگفت‌انگیزتری از آن‌ها پا به حیات گذاشته‌اند!
با این وجود گفته شده که ممکن است در آینده نزدیک موجوداتی که تنها چند صد سال پیش منقرض شده‌اند، مجددا به روش مصنوعی زنده شوند؛ پرندگانی مانند دودو (Dodo) و کبوتر وحشی (Passenger pigeon) که بازیابی دی ان ای آن‌ها به مراتب ساده‌تر از جانداران ماقبل تاریخ است و همچنین، امکان استفاده از تخم گونه‌های مشابه زیستی برای فراهم کردن بستر رشد این پرندگان هم وجود دارد.
کسی چه می‌داند، شاید این اقدامات به عنوان قدمی اولیه در راستای زنده کردن موجودات منقرض‌شده باشند و بعد از گذشت چند دهه یا حتی چند قرن، علم و تکنولوژی به حدی پیشرفت کنند که غیرممکن‌های ذکرشده در پاراگراف‌های بالا، در مورد بازگرداندن دایناسورها به حیات هم به ممکن تبدیل شوند.
