تصمیم دولت مبنی بر ممنوعیت واردات خودرو با انتقادهای زیادی همراه شد. واردکنندگان و فعالان بازار خودرو از تاثیر منفی ممنوع شدن واردات بر روی اشتغال و همچنین قیمت خودروهای وارداتی ابراز نارضایتی میکنند.
مدتی است که واردکنندگان و فعال بازار خودرو حسابی از شرایط موجود ناراضی هستند. حتی قطعهسازان و خودروسازان داخلی نیز از وضعیت فعلی رضایت ندارند و خواستار دریافت ارز دولتی برای اقلام ضروری خود شدهاند. محمدرضا نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان در این باره میگوید اخیرا نامهای به وزیر صنعت، معدن و تجارت فرستادیم و تاکید کردیم که خودرو در اولویت اول تحریمها است و به همین دلیل باید در تخصیص ارز، همکاری لازم صورت بگیرد تا قطعهسازان بتوانند قبل از تحریمها به اندازه سه یا چهار ماه قطعه وارد کنند و پس از آن به دنبال سایر منابع خرید و تولید داخلی باشند. با این حال دیدیم کالاهایی که بود و نبودشان فرقی ندارد و جزو کالاهای ضروری محسوب نمیشوند، مانند بخارشوی مشمول دریافت ارز دولتی شدند، اما خبری از اختصاص ارز رسمی به واردات قطعه خودرو نشد.
به گفتهی نعمت بخش، اگر دولت در تخصیص ارز دولتی برای قطعات خودرو که اهمیت زیادی دارد با سرعت اقدام نکند، صنعت خودرو از چند ماه آینده دچار آسیب جدی میشود و قطعا قیمت خودرو غیر قابل مهار خواهد شد. از سوی دیگر، دولت با هدف صرفهجویی ارزی، ممنوعیت ارزی برای برخی کالاها از جمله ممنوعیت واردات خودرو را در پیش گرفته تا بتواند از ارز موجود برای واردات کالاهای اساسی استفاده کند. واردکنندگان خودرو حتی به دولت گفتهاند ما ارز از درآمد نفتی و صادرات نمیخواهیم و اجازه بدهید از ارز خودمان یا شرکتهایی که در خارج از کشور فعالیت میکنند برای واردات استفاده کنیم، اما وزیر صنعت واکنش عجیبی داشت و واردکنندگان خودرو را شیرین عقل خواند. وزیر صنعت میگوید تامین ارز فقط از طریق سامانه نیما و دلار دولتی امکانپذیر است و واردکنندگان با کدام دلار و بر اساس چه حوالهها و اظهارنامههایی میخواهند تامین ارز کنند؟
تاثیر ممنوعیت واردات خودرو بر اشتغال
مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو نیز معتقد است ممنوعیت واردات خودرو باعث به خطر افتادن اشتغال حدود 15 هزار نفر میشود. دادفر اظهار کرد بیش از یک هفته است که برای رفع ممنوعیت واردات خودرو در حال مذاکره هستیم ولی هنوز به هیچ نتیجهای نرسیدهایم. شرکت های واردکننده خودرو و خدمات این بخش برای بیش از 15 هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده و اگر واردات آزاد نشود تقریبا 50 درصد تعدیل نیرو در این بخش خواهیم داشت. حتی برخی از شرکتها از چند روز پیش تعدیل نیروهای خود را آغاز کردهاند. دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در ادامه افزود:
کار مهم دیگری که شرکت های واردکننده خودرو انجام میدادند اسقاط خودرو بود. این امر کمک قابل توجهی به ورود خودروهای جدید کرد، اما در شرایط فعلی، واردکنندگان فرزند پرورشگاهی شدهاند و خودروسازان داخلی فرزند خلف! جلوگیری از خروج ارز با توقف واردات سطحینگری است و اگر دولت بخواهد تحریمها را دور بزند، افرادی مانند بابک زنجانی، محمود خاوری و امیر منصور آریا شکل میگیرد، در حالی که بخش خصوصی واقعی میتواند به راحتی در مقابل تحریمها بایستد و فعالیت بدون فساد داشته باشد.
وی همچنین بیان کرد در سال جاری حدود 3 هزار و 400 خودرو وارد کشور شده که این امر نشاندهنده محدودیت خودرو در بازار است. وقتی خودرو در بازار نایاب شود، قیمت آن افزایش پیدا میکند. در حال حاضر با وجود افزایش نرخ ارز و تعرفههای بالای واردات خودرو، قیمت تمام خودروهای خارجی دو برابر شده است. اگر دولت ممنوعیت واردات خودرو را بردارد یا حتی اجازه دهد خودروهایی که به دلایل مختلف در گمرک مانده ترخیص شود، بازار خودروهای خارجی آرامتر میشود. چرا باید حدود 15 هزار خودرو که متعلق به مردم است و قبلا پول آن پرداخت شده در گمرک خاک بخورد؟
افزایش چند برایری قیمت خودروهای خارجی
سعید موتمنی، رئیس اتحادیه دارندگان نمایشگاهها و فروشندگان خودرو هم در مورد وضعیت بازار ماشین پس از ممنوعیت واردات خودرو به کشورمان گفت اکنون قیمت خودرویی که در سال گذشته 100 میلیون تومان بوده به 250 میلیون تومان رسیده است. این اتفاق به دلیل تصمیمهای عجیب دولت رخ داده است. خودروهای مونتاژی نیز بین 60 تا 100 میلیون تومان افزایش قیمت داشتهاند. از زمانی که ثبت سفارش خودروهای خارجی ممنوع شد، قیمت خودروهای وارداتی سلیقهای شده و هر کسی میتواند هرگونه که بخواهد قیمتگذاری کند. نمایشگاهدارانی که زمانی خودروی خارجی میفروختند هم الان به سمت خودروهای داخلی و مونتاژی روی آوردهاند، چون چاره دیگری ندارند.
موتمنی در ادامه به بازار خودروهای داخلی اشاره کرد و گفت این بخش از بازار از هفته گذشته به آرامش نسبی رسیده و قیمتها تا حدودی کنترل شده است. انتظار میرود این روند ادامه پیدا کند و در این میان باید کارتکس خودرو هم برداشته شود تا دیگر هیچ رانتی برای نمایندگیها در تحویل خودرو وجود نداشته باشد.