آنالیز الگوی لکههای خون کفن تورین (Shroud of Turin) مشخص ساخت که به طور قطع و یقین، چنین لکههایی با خواباندن یک جسد درون این کفن پارچهای نمیتوانسته روی آن ایجاد شده باشد.
اخیرا دو محقق دریافتند که لکههای شبیه به خون روی کفن تورین ، آنچنان فاقد انسجام و ناهماهنگ با یکدیگر هستند که برخی از آنها تنها در صورت ایستادن عمودی یک فرد قابل ایجاد بودهاند و برخی دیگر، کاملا ساختگیاند.
اسرار نهفته در پس کفن تورین
کفن تورین پارچهای کتانی با ابعاد 4.4 در 1.1 متر است که تصویر تمام قد و پشت و روی یک مرد بر آن نقش بسته است. این کفن در حال حاضر در کلیسای جامع شهر تورین ایتالیا نگهداری میشود و به باور مسیحیان، بدن مصلوب شدهی «عیسی بن مریم» پس از مرگ با آن پوشانده شده است. گفته شده که تصویر مورد اشاره، سه روز پس از آنکه جسد بیجان عیسی مسیح درون کفن قرار داشت روی آن تجلی یافته است و به همین دلیل برای پیروان این دین، مقدس شمرده میشود.
از جنبه علمی اما، خاستگاه و ماهیت حقیقی کفن تورین معمایی حل نشدنی باقی مانده است. چندین لکه سرخ حاوی اکسید آهن روی آن وجود دارد که میتواند در اثر پاشیدن رنگ یا همانگونه که مسیحیان معتقدند، در اثر مصلوب شدن و خونریزی ایجاد شده باشد؛ هر چند که تاکنون با وجود آنالیزهای صورت گرفته، شواهد محکمی دال بر وجود بقایای رنگ روی کفن به دست نیامده است.
از طرفی روشهای علمی همچنان برای پاسخ به این پرسش که چگونه تصویر یک مرد روی پارچه نقش بسته موثر واقع نشدهاند. با این حال بر اساس نتایج برخی آزمایشها که با بهرهگیری از تکنیک رادیو کربن صورت گرفتهاند، تعدادی از باستان شناسان قدمت کفن تورین را به سالهای 1260 الی 1390 میلادی نسبت میدهند؛ اما بررسی تار و پود پارچه نشان داد که نوع بافت آن، هم با دورهی زیستن عیسی مسیح و هم با قرون وسطی همخوانی دارد. همچنین در یکی از مطالعات، به وجود گردهی گیاهان خاورمیانهای روی کفن تورین اشاره شده است (که با محل زندگی عیسی مسیح تطابق دارد)؛ اما بعدها یکی از نویسندگان همان مقاله، منکر چنین موضوعی شد.
چنین اختلاف نظرهایی سبب شد تا برخی از محققان به روشهای فارنزیک (جمعآوری و بررسی شواهد) روی بیاورند و برای به کرسی نشاندن حرف خود، در این مورد به مباحثه بپردازند؛ از جمله «متئو بورینی» متخصص انسان شناسی از دانشگاه جان مورز لیورپول و «لوئیجی گارلاسکلی» عضو یک کمیته تحقیقاتی ایتالیایی که در زمینه رسیدگی به ادعاهای شبه علمی فعالیت میکند.
در مطالعهی اخیر، محققان به جای آنکه کفن تورین را مستقیما مورد آزمایش قرار دهند، زخمهای ناشی از به صلیب کشیده شدن را روی یک فرد زنده و یک مانکن پلاستیکی شبیهسازی کردند تا نحوه جاری شدن خون از اعضای بدن را با استفاده از تکنیک «آنالیز الگوی لکههای خون» مورد بررسی قرار دهند. برای افزایش دقت از دو نوع خون استفاده شد؛ یکی خون طبیعی انسان که برای انجام آزمایش اهدا شده بود و دیگری، خون مصنوعی که از نظر غلظت و سیال بودن، مشابه خون انسان بود.
بررسیها اعضای مختلفی را شامل میشد از جمله: پشت دست چپ که در تماس با چوب بود، بازوی چپ که خون از کف دست روی آن میچکید، نقاط مجروح شده در اثر چارمیخ کردن و ناحیه کمر که احتمالا محل تجمع خونهای چکیده شده از سایر اعضا بوده است. همچنین این آزمایش در پوزیشنهای متفاوتی نیز به انجام رسید شامل: حالت ایستاده، حالت خوابیده به پشت و حالتی که همانند طرح روی کفن، دستها ناحیه کشاله ران را پوشانده بودند.
نتایج آزمایش مشخص ساخت که الگوی خون مشاهده شده در کفن تورین بیش از حد آشفته است. نخست اینکه خون چکیده شده از پشت دست و خون جاری شده از بازو، در دو زاویه کاملا متفاوت بروز پیدا کردند. در واقع زاویه بین این دو، 45 درجه محاسبه شد که با پوزیشن خواباندن جسد درون کفن، به هیچ وجه همخوانی ندارد.
به گفتهی طراحان این آزمایش، برای آنکه جاری شدن خون از مچ دست به سمت ساعد و بازو مطابق با الگوی مشاهده شده در کفن تورین باشد؛ میبایست زاویه بین بازو و بدن بزرگتر از 80 درجه و کوچکتر از 100 درجه میبود.
البته خونریزی ناشی از زخم میخها در حالت ایستاده (برای شبیهسازی حالتی که قربانی به صلیب چارمیخ شده بود) در جهت یکسانی با الگوی موجود روی کفن رخ داد؛ با این تفاوت که به جای یک لکه بزرگ و یکسره، چندین لکهی خون آلود جدا از هم تشکیل شد.
در مورد لکههای خون بخش پایینی کمر اما، محققان موفق به شبیهسازی نشدند و به اصطلاح «کمربند خون» ایجاد نشد؛ نه در حالتی که فرد تحت آزمایش را به پشت خواباندند و نه در حالتی که او ابتدا ایستاده بود و سپس به پشت خود خوابید.
با فرض بر اینکه لکههای قرمز رنگ موجود در کفن تورین واقعا خون ناشی از به صلیب کشیده شدن باشند، نتایج این آزمایش نشان داد که الگوی جاری شدن خون در نواحی مختلف بدن، فاقد انسجام لازم است. از این رو، محققان اصالت این کفن را زیر سوال بردهاند و معتقدند که کفن تورین در واقع یک اثر هنری یا آموزشی متعلق به قرن چهاردهم میلادی است و نه مربوط به واقعهی به صلیب کشیده شدن عیسی مسیح!
البته این پایان ماجرا نیست و مادامی که دانشمندان توضیحی دقیق برای چگونگی نقش بستن آن تصویر اسرار آمیز روی پارچه ارائه ندهند، این راز همچنان سر به مهر باقی خواهد ماند.