کمبود خواب

منشا رویاهای انسان و شدت عاطفی تجارب روزانه

منشا رویاهای انسان چیست و چرا انسان در خواب خود رویا می‌بیند؟ رویا دیدن در خواب یکی از عجیب‌ترین پدیده‌هاست و تاکنون نظریات بسیاری در این خصوص که چرا انسان در خواب، رویا می‌بیند ارائه شده است.

خواب دیدن همواره برای انسان عجیب و یافتن منشا رویاهای انسان یکی از دغدغه‌های پژوهشگران بوده است. گاه در رویای خود اتفافاتی که در طول روز تجربه کرده‌ایم را در قالب رویا می‌بینیم و گاه نیز شاهد رخدادهایی در رویای خود هستیم که شبیه به وهم و تصاویر دور از ذهن هستند؛ تصاویری که هرگز در زندگی روزمره تجربه نکرده‌ایم.

شاهد هستیم که در طول تاریخ، رویا همواره مورد توجه جدی انسان بوده و در موارد بسیاری سعی کرده برای آن توضیحی منطقی پیدا کند و یا اینکه رویای خود را تعبیر و تفسیر نماید.

آنچه که در تعبیرات رویا مشاهده می‌شود این است که انسان سعی می‌کند نمادهای تصویر شده در رویای خود را به یک پدیده طبیعی و ملموس نسبت بدهد. حتی نظریات علمی متعددی در خصوص رویا ارائهشده که از جمله مهم‌ترین آنها دیدگاه‌های زیگموند فروید و یونگ است.

فروید عقیده داشت که رویا همان امیال سرکوب شده انسان است که در خواب تجلی می‌یابد و یونگ هم رؤیا را مفری در نظر می‌گرفت که ناخودآگاه از آن طریق به افشاگری خود می‌پرداخت. به‌راستی چرا ذهن ما در زمان خواب تا این اندازه فعال می‌شود؟

منشا رویاهای انسان چیست؟

سوال اساسی‌تر این است که منشا رویاهای انسان اساسا چیست؟ شاید پاسخی که به این سوال داده می‌شود چندان شگفت‌انگیز نباشد زیرا تحقیقات جدید نشان می‌دهد که خواب و رویا راهی برای پردازش خاطرات و اتفاقات روزانه است که انسان تجربه می‌کند که البته این نظریه چندان هم جدید به نظر نمی‌رسد.

زیرا همان‌طور که قبلا اشاره شد زیگموند فروید به چنین دیدگاهی در خصوص رویا اعتقاد داشت. او رویا را باقیمانه تجربه‌های روزانه یا day residues عنوان می‌کرد. اما مطالعات بسیاری پس از فروید در خصوص رویا صورت گرفت که جملگی بر ارتباط بین تجربه‌های روزانه و رویا تاکید دارند.

البته درک رویا به این سادگی هم نیست، زیرا در زمان رویا دیدن تمامی اتفاقات در ذهن بیننده رویا رخ می‌دهد و راهی برای اشتراک‌گذاری تجربه او وجود ندارد. از سوی دیگر دانشمندان نمی‌توانند دسترسی مستقیم به رویاها داشته باشند و تنها مدرکی که به آن استناد می‌کنند، خاطرات رویابین از رویای خودش است و البته همه می‌دانیم که به خاطر آوردن کلیه جزیات رویا امری بسیاری چالشی است.

اما در این بین پژوهشگران به یک یافته جدید رسیدند که می‌تواندشگفت‌انگیز باشد و به درک بیشتر انسان از رویا منتهی شود. پژوهشگران دریافتند که شدت و حدت عاطفی تجربه‌های روزانه در ارتباط با شدت فعالیت مغزی در زمان رویا دیدن است. همچنین شدت تجربه عاطفی روزانه بر محتوای خواب نیز تاثیر دارد.

منشا رویاهای انسان و امواج تتا

انسان در طول روز تجربه‌های بسیاری را از سر می‌گذراند. هر یک از این تجارب با یک بار عاطفی همراه هستند. هر قدر این بار عاطفی تشدید شود امکان ظهور تجربه مورد نظر در رویا بیشتر است. تحقیقات انجام شده در این خصوص نشان داد که رابطه مستقیمی بین شدت عاطفی تجربیات روزمره و شدت امواج تتا در زمان دیدن رویا وجود دارد.

مغز انسان 4 دسته موج را از خود ساطع می کند؛ امواج بتا، آلفا، تتا و دلتا. در این بین امواج تتا در زمانی از مغز ساطع می‌شوند که مغز در حالت خواب فعال باشد یعنی در حال دیدن رویا باشد. این تحقیق نشان داد که این تجارب روزانه با بار عاطفی شدید هستند که موجب شکل‌گیری رویاها شده و مغز را وادار به ارسال امواج تتا می‌کنند.

این پژوهش همچنین بیانگر این موضوع بود که اصولا ارتباطی بین فعالیت‌های روزانه قدیم فرد و رویاهایش وجود ندارد.

پژوهشگران قصد دارند این آزمایش را به شکل معکوس انجام دهند. بدین معنا که با وارد کردن امواج تتا به مغز قصد دارند ببینند که آیا مغز وادار به دیدن رویا از اتفافات و تجارب روزانه می‌شود یا خیر؟