دانشمندان موفق به جوان سازی سلول های پیر شدند!

جوان سازی سلول های پیر از آرزوهای دیرینه بشر بوده و داشتن عمر جاوید و یا دست کم افزایش طول عمر برای هر انسانی دارای جاذبه ای خاص است. اکنون دانشمندان موفق به جوان سازی سلول های پیر شده‌اند!

جوان سازی سلول های پیر از گذشته های دور مورد توجه پژوهشگران بوده است. محققان در  آزمایش جدیدی توانستند تا این فرایند را در آزمایشگاه انجام دهند و انسان را برای تجربه مجدد جوانی در دوران پیری امیداوار کنند.

جوان سازی سلول های پیر در ابتدای راه قرار دارد و بهتر است در حال حاضر چندان به تحقق کامل این رویا دل نبندیم. با این وجود و در جریان آزمایشی که اخیرا انجام شد، محققان توانستند در نهایت روند پیری سلول ها را معکوس کنند و دوباره آنها را جوان سازی نمایند.

روند پیرشدن از جمله اتفاقاتی است که بشدت عملکرد انسان را تحت تاثیر قرار می دهد و بطور کلی پیر شدن با کاهش توانمندی و افت کیفیت عملکرد انسان همراه است. بطور مثال عموما انسان در دوران پیری و در روند پیر شدن بتدرج مستعد ابتلا به انواع سرطان، دیابت و بیماریهای روحی و روانی، کم خوابی و موارد متعدد دیگر می شود.

کاهش عملکرد انسان در دوران پیری و اینکه بافت ها و سلولها قادر نیستند به مانند گذشته فعالیت کنند متاثر از دلایل مختلفی است. زدودن سلولها پیر و فرسوده دارای عملکرد ناقص  باعث می شود تا بسیاری از نشانه های پیری از بین برود.

اینکه چرا با بالا رفتن سن، سلول ها فرسوده می شوند هنوز بدون پاسخ باقی مانده است. اما در این خصوص نظرات مختلفی ارائه شده است. برخی معتقدند منشا فرسودگی سلولی به خاطر آسیب هایی است که به دی.ان.ای وارد می شود، برخی دیگر این مورد را به التهابهای وارده نسبت می دهند و تعدادی هم بر آسیب دیدگی سلولهای محافظتی انتهای کروموزم موسوم به تلومر اشاره می کنند.

اخیرا دیدگاهی مطرح شده که به مقولات ژنی مربوط است. بر اساس این نظریه علت فرسودگی سلولی، ناتوانی در خاموش و روشن کردن ژن ها در زمان و مکان درست است.

جوان سازی سلول های پیر با فاکتورهای به هم تابنده

روندی که دانشمندان ترسیم کرده اند بدین شکل است که سیگنال هایی از سلول به ژن می رسد و ژن را فعال می کند، پس از آن ژن پیام مولکولی می سازد بنام RNA که در برگیرنده تمامی اطلاعاتی است که برای ساخت آنچه که سلول می سازد لازم است. ۹۵ درصد ژن های انسان می توانند بر اساس نیازهای سلولی انواع مختلفی از پیام را ایجاد کنند. آنها تصمیم می گیرند که چه نوع پیامی را ایجاد کنند و در هر زمان ایجاد پیام بر عهده گروهی متشکل از ۳۰۰ پروتئین موسوم به فاکتورهای به هم تابنده یا splicing factors است.

در روندی پیری عملکرد فاکتورهای به هم تابنده کاهش می یابد. این بدان معناست که سلول های فرسوده کمتر می توانند ژنها را فعال و یا خاموش و روشن کنند تا بتوانند به تغییرات محیطی خود پاسخ دهند.

بر این اساس پژوهشگران بدنبال راهی بودند تا فاکتورهای به هم تابنده را دوباره فعال سازند. آنان در آزمایش اخیر خود با استفاده از مقادیر کمی سولفاید هیدروژن، سطح فاکتورهای به هم تابنده در سلول های فرسوده را افزایش داند و در واقع جوانی را به سلول ها باز گرداندند.

سولفاید هیدروژن گونه ای از مولکول است که در بدن انسان به طور طبیعی وجود دارد و تحقیقات نشان داه است که در بهبود بیماریهای مختلف مرتبط با پیری نقش مهمی دارد. از سوی دیگر این مولکول بشدت سمی است و مقادیر بالای آن می تواند کشنده باشد. بر این اساس باید راهی پیدا می شد تا بتوان دز مشخصی از این مولکول را وارد سلول های فرسوده نمود.

پژوهشگران با استفاده از شیوه ای موسوم به molecular postcode موفق شدند تا دز مشخصی از سولفاید هیدروژن را به میتوکندری وارد کنند که همان ساختار تولید کننده انرژی در سلول هاست. با استفاده از این روش می توان دزهای مشخص را وارد سلول نمود و تاثیرات جانبی را به حداقل ممکن رساند.

دانشمندان امیدوراند با این روش بتوانند سلولهای فرسوده را در بدن موجودات زنده کاهش دهند. به هر حال آنان افقی روشن برای این حوزه از پزشکی را متصور هستند.