در چند روز اخیر دوباره شاهد جهش قیمت خودروهای داخلی در بازار ایران بودیم و خبر آزادسازی قیمت خودرو و همچنین مشکلات تامین قطعات و نرخ ارز، بازار خودرو را دچار بحران کرده است.
بازار خودرو در اواخر هفته گذشته و اوایل هفته جاری دوباره با شوک قیمتی مواجه شد و قیمتها به طور بی وقفهای افزایش پیدا کرد. این شوک قیمتی به دلیل پیشنهاد خروج شورای رقابت از قیمتگذاری خودروهای داخلی بود و همین مساله به بهانهای تبدیل شد تا بازار متلاطم خودروی ایران، روزهای بدتری را پیش روی خود ببیند.
خودروسازان به دنبال آزادسازی قیمت خودروهای داخلی
شرکتهای خودروسازی نیز در این روزها منتظرند تا دولت چارهای برای آنها بیندشید. کارشناسان حوزه خودرو میگویند مصوبه سال 76 شورای اقتصاد باید عملیاتی شود. طبق این مصوبه، قیمت خودروها آزاد شده بود و خودروسازان محصولات خود را 3 تا 5 درصد کمتر از قیمت بازار عرضه میکردند که در این صورت، فاصله قیمتی بین 500 تا 700 هزار تومان است. فعالان بازار خودرو معتقدند در آن سالها بازار آرامترین روزهای خود را سپری میکرد و مشتریان با عدم عرضه خودرو به بازار روبرو نمیشدند. از سوی دیگر برخی افراد بر این باورند که آزادسازی قیمت خودروهای داخلی در شرایط تحریم به ضرر مصرفکنندگان خواهد بود و مشتریان باید پول بیشتری را برای خودروهایی بپردازند که به اندازه قیمتشان ارزش ندارند.
در روزهای گذشته خبرهایی در مورد حذف شورای رقابت از قیمتگذاری خودروهای داخلی شنیده شد. ولی ملکی، نماینده مجلس و یکی از اعضای شورای رقابت خبر حذف شورای رقابت از قیمتگذاری خودرو را نادرست میداند. وی در این باره توضیح داد چند وقتی است که قطعهسازان به شدت از وضعیت قیمتی و پرداختی خودروسازان ناراضی هستند و میخواهند قیمتها را بیش از 7 درصد افزایش دهند. اگر این افزایش قیمت تصویب نشود احتمال تعطیلی قطعهسازان یا کاهش تولید خودروسازان وجود خواهد داشت. ملکی اضافه کرد تنوع خودروهای بالای 45 میلیون تومان در کشور بیشتر است، اما این خودروها تنها 1.5 تا 2 درصد در بازار سهم دارند. خودروسازان میتوانند در خودروهای بالای 45 میلیون تومان که مشمول قیمتگذاری نیستند، قیمتها را افزایش دهند، ولی در خصوص خودروهای کمتر از 45 میلیون تومان، همچنان شورای رقابت تصمیمگیرنده است و تا به الان هم هیچ درخواستی به شورا ارائه نشده است.
سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاهداران خودرو نیز در مورد اتفاقاتی که در بازار خودرو در حال رخ دادن است گفت یک هفته است که قیمت خودروهای داخلی مجددا سیر صعودی داشته و زمزمه آزادسازی قیمتها باعث شده بازار به آرامش نرسد. این در حالی است که اوایل هفته گذشته شرایط کمی آرام شده بود. وی افزود:
یک هفته است که خودروسازان محصولات خود را به بازار عرضه نکردهاند، اما در همین حال، نمایندگیها به صورت کارتکس و صلحنامه از خودروسازان خودرو دریافت میکنند. این رویه به شدت به بازار خودرو آسیب زده و زمانی که خودرو فاکتور نمیشود، بازار التهاب بیشتری پیدا میکند. در شرایط به وجود آمده بازار خودروی ایران، خودروسازان باید یک قیمت را برای محصولات خود نهایی کنند و بر مبنای آن عرضه داشته باشند. به این ترتیب دیگر واسطه و رانتی به وجود نمیآید. حذف قیمتگذاری باعث جهش دوباره قیمت خودروهای داخلی خواهد شد.
یکی دیگر از مشکلاتی که این روزها خودروسازان با آن دست و پنجه نرم میکنند، کمبود قطعات است. بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده، حدود 80 هزار خودرو به خاطر کمبود قطعه در پارکینگ خودروسازان خاک میخورد که این آمار روز به روز در حال افزایش است. محسن صالحی نیا، معاون وزیر صنعت و معدن و تجارت میگوید مشکل تامین قطعات خودرو از نیمه دوم شهریور امسال حل میشود. از سوی دیگر، مدیر یکی از شرکتهای خودروسازی کشور معتقد است بازار خودرو از وضعیت ارز پیروی میکند و اگر بازار ارز مشخص نباشد، صنعت خودرو با چالشهای جدیتری مواجه میشود. وی اضافه کرد تحریم برای صنعت خودرو یک فرصت است، اما این امر در شرایطی اتفاق میافتد که بتوان از این فرصت به وجود آمده با همکاری قطعهسازان استفاده کرد.
افزایش قیمت قطعات خودرو
رضا رضایی، عضو انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه سازان هم در این باره اظهار کرد وضعیت قطعهسازان از سال جاری روز به روز بدتر میشود. قیمت مواد اولیه در صنعت قطعهسازی سه تا چهار برابر شده و حتی قیمت فوم صندلی خودرو که در در هفته گذشته 16 هزار تومان بود، در یکی دو روز اخیر به 40 هزار تومان رسیده است و متاسفانه این روند همچنان ادامه دارد. به گفته رضایی، قطعهسازان هنوز نتوانستهاند از بازار ثانویه ارز اقدام به تامین ارز کنند و این مشکل دیگری است که صنعت قطعهسازی را درگیر کرده است. وی در ادامه بیان کرد خوشبختانه خودروسازان در تصمیم خود برای قیمت قطعات خودرو تجدید نظر کردهاند و با این اتفاق، قطعهسازان با شرایط بهتری میتوانند به تولید بپردازند. خودروسازان در برخی از موارد با افزایش 50 تا 60 درصدی قیمت قطعات موافقت کردهاند.
رضایی همچنین عنوان کرد:
قطعهسازان و خودروسازان داخلی حدودا 25 درصد ارزبری دارند. اگر وضعیت بازار ارز مشخص شود، دیگر قیمت خودروهای داخلی و قیمت قطعات نوسان نخواهد داشت و ما هم میتوانیم با شرایط بهتری تولید داشته باشیم. در حال حاضر ما نمیگوییم با چه قیمتی اما به دنبال ثبات هستیم. در بازار آرام و بدون تلاطم میتوان کار کرد.
صالحی نیا معاون وزیر صنعت و معدن و تجارت هم گفت خودروسازان در تلاش هستند تا با تغییر منبع تامین قطعات، خودروهای دارای نقص قطعه و مانده در کف کارخانه را تکمیل کنند. حتی این شرکتها تلاش میکنند تامین مالی را برای شرکتهای خارجی مربوطه از مسیرهای دیگری انجام دهند.