عامل اصلی تمایل بیشتر پشه ها به نیش زدن برخی افراد چیست؟

عامل اصلی تمایل بیشتر پشه ها به نیش زدن برخی افراد و جذب شدن به سوی آنها چیست؟ چرا پشه ها در زمان نیش زدن انسان، تبعیض قائل می‌شوند و تمایل بیشتری به نیش زدن برخی افراد خاص از خود نشان می‌دهند؟

عامل اصلی تمایل بیشتر پشه ها در نیش زدن برخی افراد از مدت‌ها پیش ذهن انسان را به خود مشغول کرده است. در واقع در موارد متعددی شاهد بوده‌ایم که در یک محیط مشترک، بعضی افراد بیشتر از دیگران مورد هجوم پشه ها و نیش آنها قرار می‌گیرند و برخی دیگر یا اصلاً انتقادی در این زمینه ندارند و یا اینکه به مراتب کمتر از دیگران از نیش پشه ها شکایت می‌کنند. پژوهشگران درصدد هستند تا عامل اصلی تمایل بیشتر پشه به نیش زدن برخی را کشف کنند.

شاید جالب باشد بدانید که تنها چند گونه از ۳۰۰۰ گونه پشه‌ای که بر روی زمین زندگی می‌کنند تمایل به نیش زدن انسان دارند. در این میان دو گونه پشه وجود دارند که تخصص آنها نیش زدن انسان و انتقال بیماری است. یکی از این گونه‌ها Aedes aegypti نام دارد که ناقل بیماری‌های تب دینگو و زیکا است و گونه دومهم به  Anopheles gambiae  معروف است که ناقل انگل ایجادکننده بیماری مالاریا است.

اعتقاد بر این است که پشه در زمان انتخاب طعمه انسانی، تبعیض قائل می‌شوند و بر این اساس برخی انسان‌ها بیشتر از دیگران مورد توجه پشه قرارمی‌گیرند. این اعتقاد توسط دانشمندان تأیید شده است، اما چه عاملی در انتخاب پشه ها نقش دارد؟

برای شما هم به یقین اتفاق افتاده که در یک محیط  مشترک، برخی افراد بیشتر از دیگران از آزار و اذیت پشه ها انتقاد می‌کنند و برخی دیگر نسبت به حضور پشه ها مشکلی ندارند و به نظر می‌رسد که پشه ها هم چندان توجهی به آنها ندارند. اعتقادات بسیاری در این خصوص وجود دارد که عامل جذب پشه ها را مواردی ازجمله خون، نوع پوست، تعریق و نیز تغذیه تلقی می‌کنند. حتی برخی معتقدند خوردن سیر و سرکه سیب منجر به جذب پشه ها می‌شود.

به هر حال در فرهنگ‌های مختلف عواملی برای این موضوع عنوان می‌گردد، اما علم در این زمینه چه پاسخی دارد؟ پژوهشگران به این مقوله علاقه‌مند هستند، زیرا یقین دارند که کشف علت جذب پشه و یا دفع آنها می‌تواند به معنای رسیدن به راهبردهای پزشکی باشد که درنهایت از شیوع بیماری‌هایی که پشه ناقل اصلی آنهاست جلوگیری به عمل می‌آورد.

همه پشه ها از دی اکسید کربن به عنوان یک نشانه دال بر حضور یک میزبان در اطراف خود استفاده می‌کنند، اما این فاکتور نمی‌تواند فاکتور تأثیر گذار در زمینه اولویت دادن به یک انتخاب توسط پشه باشد. فاکتور دیگری که محققان نقش آن را در این زمینه تأیید کرده‌اند بوی اسید لاکتیک است که بیشتر از انسان ساطع می‌شود تا از حیوانات. ترکیبات دیگری هم وجود دارد که پشه متوجه آنها می‌شود که از آن جمله می‌توان به آستون، آمونیاک، برخی از اسیدهای کربوکسیلیک و سولاتاکون اشاره کرد.

همه این فاکتورها تنها به این سؤال پاسخ می‌دهند که چرا پشه ها بجای حیوانات وپرنده‌ها، جذب انسان می‌شوند؟ و این فاکتورها نقشی در انتخاب‌های خاص پشه و اینکه عامل اصلی تمایل بیشتر پشه ها چه می‌تواند باشد، ندارند.

ساختار میکروبی پوست؛ عامل اصلی تمایل بیشتر پشه ها به نیش زدن

ساختار میکروبی پوست هر انسانی شامل باکتری‌ها و قارچ‌هایی هستند که بر روی پوست انسان زندگی می‌کنند. میکروب‌های یاد شده از خود بویی را ساطع می‌کنند که می‌تواند پیامی برای پشه باشد و به آنها اطلاعاتی دز زمینه میزان خوشمزگی خون هر کسی ارائه دهد.

ساختار میکروبی پوست انسان‌ها کاملاً خاص است و پشه ها با توجه به دیتاهایارسال شده از این ساختار می‌توانند افراد مختلف را تشخیص دهند. انسان‌ها بر روی هر سانتیمتر مکعب پوست خود ۱ میلیون باکتری را میزبانی می‌کنند که اینباکتری‌ها می‌توانند از صدها گونه مختلف باشند.

لذا این ما نیستیم که برای پشه مهم است بلکه ساختار میکروبی پوست ماست که ارزش ما را نشان می‌دهد. این احتمال وجود دارد که ساختار میکروبی یاد شده پیام‌های متفاوتی را به پشه ارسال کند و در دفع و یا جذب آنها نقش داشته باشد.

ساختار میکروبی پوست هر انسان را محیط و تغذیه تعیین می‌کنند، اما از سوی دیگر شواهدی نیز وجود دارد که بر نقش ساختار ژنتیکی انسان در ساختارمیکروبی پوست او تاکید دارند. به هر حال عوامل ژنتیکی، میزان تعریق و میزان چرب بودن پوست می‌تواند در شکل گیری ساختار میکروبی خاص بر روی پوست نقش داشته باشد.

هر چند در حال حاضر می دانیم که ساختار میکروبی پوست انسان در جذب و یا دفع پشه نقش دارد، اما اینکه چرا پشه‌ها تمایل به جذب یک ساختار نشان می‌دهند و یا از ساختار دیگری فرار می‌کنند هنوز مشخص نیست.

اکنون می‌دانیم که عامل اصلی تمایل بیشتر پشه در نیش زدن برخی افراد چیست و اگر بتوانیم تشخیص دهیم که پشه‌ها از چه ساختار میکروبی فرار می‌کنند، می‌توانیم این ساختار را بر روی پوست شبیه سازی کرده و مانع از هجوم پشه به سوی خود شویم که این امر می‌تواند در مبارزه با بیماری‌های منتقل شده از طریق پشه نقش عظیمی را ایفا کند.