اندروید به عنوان محبوبترین سیستم عامل دنیا اکنون ده ساله است. گوگل از طریق مرور تاریخچه اندروید و بررسی تغییرات آن در گذر زمان، جشن تولد 10 سالگی این پلتفرم را جشن گرفت.
اندروید اکنون ده ساله است! این سیستم عامل قدرتبخش نزدیک به دو میلیارد دستگاه بوده و به مرور زمان بر بازار موبایل چیرگی پیدا کرده است. گوگل به بهانه فرا رسیدن دهمین سال تولد پلتفرم موبایل موفق خود، تصمیم گرفت مروری بر تاریخچه اندروید داشته باشد. در ادامه به بررسی تاریخچه اندروید بر اساس پست وبلاگی گوگل میپردازیم.
گوگل ده سال پیش، از طریق معرفی گوشی T-Mobile G1، اولین دستگاه مجهز به نخستین ورژن اندروید را رونمایی کرد. اچ تی سی، که امروز وضعیت بسیار نابهسامانی در بازار موبایل دارد، سازنده نخستین دستگاه اندرویدی دنیا بود. گوگل در همان روز معرفی گوشی T-Mobile G1، اندروید مارکت را نیز معرفی کرد که امروز آن را با عنوان گوگل پلی استور میشناسیم. بر اساس پست وبلاگی گوگل، طی این ده سال، اندروید به میزان فوقالعاده زیادی توسعه یافته و اکنون چیزی حدود 2 میلیارد دستگاه اندرویدی در سراسر دنیا وجود دارد.
سیستم عاملهای این پلتفرم طی گذر زمان دستخوش تغییر و تحولات بسیار زیادی قرار گرفته است. اندروید 1.0، که برخلاف نسخههای بعدی برایش نام یک دسر انتخاب نشده بود، قابلیتهای جالبی داشت. به عنوان برخی از آنها میتوان به پنل نوتیفیکیشن کرکرهای، قابلیت اشتراکگذاری مطالب بین اپلیکیشنها و قابلیت مالتی تسکینگ اشاره کرد. اندروید 1.0 فاقد ویژگیهای حرفهای امروزی همچون قابلیت دریافت فرمانهای صوتی، مسیریابی دقیق به صورت لحظهای و یا پشتیبانی از ان اف سی بود.
گذری بر تاریخچه اندروید
تاریخچه اندروید مملو از تغییرات و تحولات گسترده بوده و بعد از ده سال، امروز جدیدترین سیستم عاملهای این پلتفرم گسترهای از ویژگیهای مختلف را پشتیبانی میکنند. اندروید 9 پای به عنوان جدیدترین سیستم عامل پلتفرم موبایل گوگل، علاوه بر انبوهی از ویژگیهای کاربردی، در زیربنای خود از هوش مصنوعی قدرت میگیرد، به همین دلیل گوشی موبایل به مرور زمان هوشمندتر شده و به صورت ویژه با کاربر خود انطباق پیدا میکند. در ادامه به بررسی تاریخچه اندروید و تغییرات مهمی که هر نسخه در مقایسه با ورژنهای قبلی داشته است میپردازیم.
اندروید 1.5 (کاپ کیک – Cupcake)
در تاریخچه اندروید دومین ورژن آن جهشی بزرگ محسوب میشود. یکی از مهمترین قابلیتهای این نسخه افزوده شدن کیبورد مجازی به سیستم عامل بود، به همین دلیل زمینه حذف کیبورد فیزیکی و ایجاد گوشی های هوشمند تمام لمسی فراهم شد. از طرفی افزودن ویجتهای اپلیکیشنها به صفحه خانه امکانپذیر و دست کاربر به منظور سفارشیسازی گوشی هوشمند خود کاملا باز بود.
در این ورژن از طریق اضافه شدن راههای جدیدتر به منظور کپی و پیست کردن و همچنین اضافه شدن قابلیت ثبت، اشتراکگذاری و آپلود ویدیوها، به دایره قابلیتهای این سیستم عامل به منظور اشتراکگذاری مستقیم، افزوده شد.
اندروید 1.6 (دونات – Donut)
در اندروید 1.6 دونات، جعبه جستجوی سریع این پلتفرم معرفی شد. از طریق آن میتوانستیم تنها با یک لمس، خیلی سریع به جستجو درون وب یا گوشی هوشمند خود بپردازیم. این قابلیت امروز همچنان محبوب کاربران است، اما تفاوتش با اولین نسل را باید سریعتر شدن فرآیند دانست، به طوری که تلاش میکند همزمان با تایپ کردن کاربر، گزینههای احتمالی که وی به دنبال آنها است را پیدا کند.
در این نسخه پشتیبانی از نمایشگرهای دارای ابعاد مختلف و تراکمهای پیکسلی گوناگون اضافه شد. این اتفاق زمینه ظهور گوشی های هوشمند دارای ابعاد کاملا گوناگون و همچنین مجهز به نمایشگرهای دارای تراکم پیکسلی بالا را فراهم کرد.
اندروید 2.0 (ایکلیر – Eclair)
گوشی های هوشمند اندرویدی با این نسخه، به لطف نحوه مسیریابی گوگل مپس، هوشمندتر شدند، به همین دلیل در تاریخچه اندروید ، ورژن 2.0 نیز دارای اهمیت زیادی است. حین مسیریابی درون گوشی های هوشمند مجهز به اندروید 2.0 قادر به مشاهده نقشه به صورت سه بعدی بوده و میتوانستیم اطلاعاتی را به صورت صوتی پیرامون وضعیت راهها و حجم ترافیک دریافت کنیم.
قابلیت مهم دیگر اندروید 2.0 فراهم شدن امکان ترجمه صوت به متن بود. به این ترتیب کاربران قادر بودند از طریق صدای خود، پیامهای نوشتاری یا ایمیل ایجاد کنند. امکان استفاده از لایو والپیپر از اندروید 2.0 و به بعد فراهم شد.
اندروید 2.2 (فرویو – Froyo)
قابلیتهای اندروید در زمینه دریافت فرمانهای صوتی از نسخه 2.2 شدیدا افزایش پیدا کرد و وارد مرحله جدیدی شد، به طوری که کاربران قادر بودند اعمال ساده و پایه را بدون نیاز به لمس نمایشگر و از طریق صدور فرمانهای صوتی انجام بدهند. به عنوان نمونه میتوان به جستجو در وب، دریافت مسیر از مسیریاب، اضافه کردن یادداشت، ایجاد ساعت هشدار و دیگر موارد اشاره کرد.
اندروید 2.3 (نان زنجبیلی – Gingerbread)
در تاریخچه اندروید و در کل گوشی های هوشمند، هر قسمت که به باتری و نحوه مدیریت آن مربوط میشود، یک تغییر بزرگ به شمار میرود، چرا که این موضوع هنوز یکی از اصلیترین نقاط ضعف دستگاههای الکترونیکی سیار است. در اندروید 2.3 قابلیت مشاهده نحوه مصرف انرژی توسط دستگاه مهیا شد. به این ترتیب با ورود به بخش باتری متوجه میشدیم نمایشگر، سیگنالهای ارسالی و دریافت از آنتنهای اپراتور، سیستم عامل و اپلیکیشنها، چطور در حال استفاده از باتری هستند.
اکنون در اندروید 9.0 پای، نحوه مدیریت باتری به لطف ویژگی Adaptive Battery وارد فاز کاملا جدیدی شده است. این ویژگی از طریق هوش مصنوعی، اپلیکیشنهایی که بیشتر از آنها استفاده میکنید را شناسایی کرده و سپس انرژی درون باتری را به منظور تخصیص به آنها در اولویت قرار میدهد.
اندروید 3.0 (هانی کومب – Honeycomb)
سبک طراحی Holo در این ورژن در کنار پشتیبانی از لایهبندیهای بزرگ و همچنین انیمیشنها، سبب شد از نمایشگر تبلتهای اندرویدی به بهترین نحو ممکن استفاده شود. این اولین ورژن اندروید بود که برای اشکال مختلف در نظر گرفته شده و به این منظور بهینهسازی شده بود. این موضوع زمینهساز ظهور اندروید در پلتفرمهای منعطف و بسیار قدرتمند دیگر شد که به عنوان نمونههایی از آنها میتوان به اندرویدی تی وی، اندرویدی اوتو (اندروید مخصوص اتومبیلها) و ویر او اس (سیستم عامل گجتهای پوشیدنی) اشاره کرد.
اندروید 4.0 (بستنی نانی – Ice Cream Sandwich)
از نظر تغییر ویژگیهای ظاهری، نسخه 4.0 در تاریخچه اندروید بسیار اهمیت دارد. طراحی رابط کاربری در اندروید 4.0 سادهتر و سرراستتر شد، به همین دلیل کاربر میتوانست نسبت به قبل، طی مدت زمانی کوتاهتر کارهای مورد نظرش را انجام بدهد. با استفاده از ویژگیهای جدیدی همچون فولدرهای نرم افزارها، افزوده شدن بخشی برای نمایش برنامههای محبوب و از طریق بهینهسازی نحوه نمایش ویجتها، دست پیدا کردن و استفاده به اپلیکیشنهای محبوب بسیار سریعتر شد.
افزوده شدن پشتیبانی از فناوری ان اف سی، تنها قابلیت پرداخت با موبایل را به گوشی های دارای این سیستم عامل نیاورد. به لطف وجود ان اف سی کاربران قادر بودند از طریق قرار دادن گوشی های هوشمند خود کنار یکدیگر به انتقال اطلاعات بپردازند. در این نسخه از طریق افزوده شدن قسمت تنظیمات سریع، مجددا به افزایش سرعت کار با گوشی کمک شد.
کاربر در اندروید 4.0 قادر بود از طریق کشیدن انگشت بر روی نمایشگر، نوتیفیکیشنهای نمایش داده شده را حذف کرده و یا اپلیکیشنهای اجرا شده در پس زمینه را متوقف کند. این قابلیتها با اندروید 3.0 معرفی شده بودند، اما فقط در تبلتها قادر به استفاده از آنها بودیم. ادامه این راه را باید رابط کاربر مبتنی بر ژستهای حرکتی اندروید 9 پا دانست که بدون شک در تاریخچه اندروید همیشه ماندگار شده و نحوه تعامل کاربر با دستگاه هوشمند را زیر و رو خواهد کرد.
اندروید 4.1 (جلی بین – Jelly Bean)
گوگل ناو، زمینهساز گوگل اسیستنت بود که امروز دست راست کاربر به منظور انجام کارهای مختلف محسوب میشود. در اندروید 4.1 قادر بودیم از طریق گوگل ناو، تنها با صدور فرمانهای صوتی، اطلاعاتی همچون وضعیت آب و هوا را دریافت کنیم. همچنین پنل اعلانات غنیتر شد تا گزینههای بیشتری را در خود جای داده و به کاربر اجازه بدهد از همانجا اعمال مورد نظرش را انجام بدهد. به عنوان نمونه کاربر قادر بود از طریق پنل نوتیفیکیشن و بدون نیاز به وارد شدن به اپلیکیشن پستها را لایک کرده و یا یک ایمیل را آرشیو کند.
اندروید 4.4 (کیت کت)
در تاریخچه اندروید این نسخه نیز به یادماندنی محسوب میشود. در اندروید کیت کت، تکنولوژی پشت گوگل ناو شدیدا توسعه یافت، به همین دلیل کاربر میتوانست با گفتن دستور “Ok Google” دستیار مجازی گوشی را فراخوانی کرده و سپس دستورات صوتی خود را ارسال کند. نوشتن متن، مسیریابی و حتی پخش موسیقی از طریق صدور فرمانهای صوتی، اکنون راحتتر از همیشه شده بود. کیت کت همچنین رنگهای روشنتر و همچنین کمی شفافیت را به ظاهر اندروید آورد. این موضوع زمینهساز ظهور متریال دیزاین در ورژن بعدی اندروید شد که هنوز نیز زبان طراحی گوگل در پلتفرم موبایل خود محسوب میشود.
اندروید 5.0 (لالیپاپ – Lollipop)
ورود متریال دیزاین به اندروید در نسخه 5.0 سبب شد این ورژن نیز در تاریخچه اندروید تاثیرگذار تلقی شود. استفاده از این زبان طراحی سبب شد زیبایی رابط کاربری اندروید شدیدا افزایش پیدا کرده و جذابیت بیشتری برای کاربران پیدا کند. این موضوع سبب شد کاربران، کار با اندروید را راحتتر از قبل تصور کنند. متریال دیزاین را باید یک زبان طراحی دانست که مفاهیم کلاسیک طراحی حرفهای را با فناوری، نوآوری و علم ترکیب کرده است.
در اندروید 5.0، همگامسازی اعمال بین دستگاههای مختلف شکل قویتری به خود گرفت، به همین دلیل کاربر میتوانست عملی را در گوشی هوشمند اندرویدی خود شروع کرده و سپس درون ساعت یا تلویزیون هوشمندش ادامه بدهد.
اندروید 6.0 (مارشملو – Marshmallow)
اندروید 6.0 یکی از گامهای بلندی بود که گوگل در راستای توسعه اندروید اسیستنت برداشت و آن را به اندازهای که امروز میبینیم هوشمند کرد. در اینجا قادر بودید بدون نیاز به ترک کردن اپلیکیشن، به وسیله نگه داشتن دکمه هوم برای چند ثانیه، دستیار مجازی گوگل را صدا کرده و فرمان صوتی خود را صادر کنید.
در این سیستم عامل چند ویژگی مهم به منظور افزایش دوام باتری افزوده شد. به عنوان نمونه Doze، گوشی هوشمند شما را در زمانی که از آن استفاده نمیکردید در یک خواب نه چندان عمیق فرو برده و از این طریق مصرف انرژی را پایین میآورد.
با وجود این موارد، مهمترین قابلیت اندروید 6.0 را باید افزایش میزان آگاهی کاربر پیرامون دسترسیهای اپلیکیشنهای نصب شده دانست. در این سیستم عامل، وقتی یک اپلیکیشن به منظور انجام عملی خاص، نیاز به دسترسی به یک بخش از دستگاه را داشت، موضوع به کاربر اطلاع داده میشد. به این ترتیب نرم افزارها همانند قبل نمیتوانستند بدون توجه کاربر، به همه قسمتهای گوشی دسترسی پیدا کنند.
اندروید 7.0 (نوقا – Nougat)
در اندروید 7.0 بیشتر بر روی بهبود قابلیتهای موجود تاکید شده بود. به عنوان نمونه این سیستم عامل از تعداد بیشتری اپلیکیشن به منظور اجرا به صورت همزمان کنار یکدیگر (مالتی ویندوز) پشتیبانی میکرد. در اندروید 7.0 امکان انجام اعمال مختلف از طریق پنل نوتیفیکیشن بیشتر شده بود و حالت Data Saver بهتر از قبل دسترسی منابع مختلف به باتری را مدیریت میکرد.
نسخه 7.0، قابلیتهای این پلتفرم در زمینه واقعیت مجازی را افزایش داد و به لطف حالت VR سبب شد امکان تجربه واقعیت مجازی با کیفیت بالا، درون گوشی های مجهز به این سیستم عامل فراهم شود. برای علاقهمندان به مکالمههای متنی، افزوده شدن 63 اموجی جدید به یکباره، یکی دیگر از تغییرات مهم اندروید 7.0 نوقا به شمار میرود.
اندروید 8.0 (اوریو – Oreo)
قابلیت تصویر در تصویر در این ورژن سبب شد امکان مالتی تسکینگ به بهترین وجه ممکن در اختیار کاربران قرار بگیرد. در این ورژن چندین ژست حرکتی همچون کشیدن انگشت از پایین به بالا به منظور دیدن همه اپلیکیشنها اضافه شد که شاید بتوان آن را زمینهساز ظهور رابط کاربری (کاملا) مبتنی بر ژستهای حرکتی در اندروید 9.0 دانست.
از زمان توسعه اندروید 8.0، ورژنی تحت عنوان Go به سیستم عاملهای پلتفرم اندروید اضافه شد. این ورژنها مخصوص دستگاههای دارای مشخصات سخت افزاری ضعیف طراحی شده و سبب میشوند کار با گوشی های دارای قیمت پایین، با سرعت و کیفیت بسیار خوب امکانپذیر شود.
اندروید 9.0 (پای – Pie)
تاریخچه اندروید تا امروز به نسخه 9.0 خاتمه پیدا میکند. این ورژن در مقایسه با اندروید 1.0 کاملا زیر و رو شده و قابلیتهای زیادی به آن افزوده شده است. یکی از جدیدترین ویژگیهای اندروید 9.0 پای نسبت به ورژن قبلی، افزوده شدن تایمر اپلیکیشن و یک داشبورد مدیریتی است که به صورت دقیق به کاربر گزارش میدهد چقدر از هر برنامه یا نرم افزار استفاده کرده است.
برخی از کاربرانی که نزدیک به 10 سال از گوشی های اندرویدی استفاده کردهاند، امروز شدیدا به آنها اعتیاد دارند، به همین دلیل در اندروید 9.0، ویژگیهایی اعم از مورد ذکر شده در بالا به منظور رهایی از شر اعتیاد به گوشی ایجاد شده است. در این نسخه حضور هوش مصنوعی بسیار پررنگ شده و دستگاه بیشتر و بیشتر تلاش میکند چیزهایی از کاربر خود یاد بگیرد. به عنوان نمونه با گذر زمان متوجه خواهد شد بعد از انجام یک یا چند عمل خاص، در قدم بعدی تصمیم به انجام چه کاری دارید. هوش مصنوعی در مصرف باتری نیز تاثیرگذار بوده و انرژی را بیشتر به نرم افزارهایی که بیشتر از آنها استفاده میکنید اختصاص میدهد.
طی این ده سال، اندروید به جایی رسیده که اکنون دو میلیارد دستگاه از آن قدرت میگیرند! به نظر شما، ده سال آتی اندروید چگونه خواهد بود؟ آیا 20 سال دیگر این سیستم عامل از بین رفته و ما تنها با ذکر خاطرهاش، به مرور تاریخچه اندروید میپردازیم، یا این که همچنان در دنیای موبایل پیشتازی میکند؟