این آزمایش جنبه تاریک شخصیت شما را اندازه‌گیری می‌کند!

جنبه تاریک شخصیت به مجموعه‌ای از خصوصیات منفی و خطرناک افراد گفته می‌شود که بر اساس تحقیقات جدید، همگی به یک هسته تاریک در شخصیت مربوط هستند؛ اما نکته جالب اینجاست که این جنبه تاریک قابل‌اندازه‌گیری است!

جنبه تاریک شخصیت آن بخش پلید از خصوصیات فکری و رفتاری افرادی است که با نام‌های خودشیفته، سادیست، بیماران روانی و یا اسم‌های دیگر شناخته می‌شوند؛ چنین اشخاصی به صورت کلی توانایی آسیب رساندن به دیگران را دارند و با وجود تفاوت‌های بین مشکلات شخصیتی آن‌ها، یک میل درونی برای دنبال کردن نیازهای خود به قیمت آسیب رساندن به دیگران در بینشان مشترک است.

این میل درونی که بر اساس تازه‌ترین تحقیقات نام «فاکتور دی» (D-factor) برای آن انتخاب شده، به عنوان یک هسته تاریک و پلید و نوعی وجه اشتراک بین ویژگی‌های منفی شخصیتی به حساب می‌آید. اینگو زلتر (Ingo Zettler)، استاد روانشناسی دانشگاه کپنهاگ و سرپرست تیم تحقیقات مقاله فاکتور دی، در این رابطه می‌گوید که اکثر دانشمندان بر روی تفاوت‌های بین جنبه تاریک شخصیت افراد تمرکز می‌کنند، اما اگر بررسی‌ها بر روی شباهت‌ها متمرکز شوند، فاکتور دی و هسته تاریک شخصیتی به خوبی نمایان می‌شود.

برای بررسی مشخصه فاکتور دی در افراد یک آزمایش آنلاین طراحی شده که در انتهای مطلب آن را معرفی می‌کنیم، اما پیش از آن بحث جنبه تاریک شخصیت که به مقادیر مختلف، شامل تمامی افراد جامعه می‌شود را بررسی خواهیم کرد.

جنبه تاریک شخصیت

در موضوع اندازه‌گیری هوش عمومی افراد مشخصه‌ای به نام «فاکتور جی» (G factor) وجود دارد که به صورت کلی امتیاز افراد در آزمایش‌های مختلف اندازه‌گیری هوش را با هم ترکیب می‌کند. با در نظر گرفتن این امتیاز کلی می‌توان گفت که به عنوان مثال اگر شخصی توانایی بالایی در استدلال سه بعدی داشته باشد، قابلیت‌های او در تحلیل ریاضیات و یا توانایی‌های آنالیزی دیگرش هم در حد مناسبی هستند. از طرف دیگر با توجه به امتیاز فاکتور جی افراد می‌توان موفقیت آن‌ها در زندگی را هم پیش‌بینی کرد.

مشابه فاکتور جی، زلتر و همکارانش برای تحقیق در مورد فاکتور دی افراد با انجام سه تحقیق مجزا چند صد تا چندین هزار داوطلب را در قالب پرسشنامه‌های شخصیتی آنلاین،‌ مورد بررسی قرار دادند. در این پرسشنامه‌ها تمرکز بر روی 9 ویژگی تاریک شخصیتی از جمله خودشیفتگی (Narcissism)، ماکیاولیسم (Machiavellism)، روان‌آزاری (Psychopathy)، خودپرستی (Egoism)، سادیسم (Sadism) ‌و چهار ویژگی دیگر قرار داشت و اطلاعات گسترده‌ای در مورد هرکدام از خصوصیات جمع‌آوری شد. در مرحله بعدی براساس مجموعه داده‌ها مدل‌سازی انجام شد و وابستگی ویژگی‌ها به یکدیگر و صحت نظریه‌ها در مورد فاکتور دی تحلیل شد.

تیم زلتر پس از بررسی‌های مختلف دریافتند که مشخصه فاکتور دی به خوبی تعیین‌کننده جنبه تاریک شخصیت افراد است و ویژگی‌های مورد بررسی با یکدیگر ارتباط نزدیکی دارند؛ یکی از موضوعات جالب‌توجه که در تحقیقات روشن شد این بود که با حذف سوالات مربوط به یک ویژگی منفی خاص مانند روان آزاری و یا حتی حذف تصادفی 75 درصد سوالات پرسشنامه‌ها، امتیاز فاکتور دی فرد تغییر چندانی نمی‌کند و به همین دلیل، این مشخصه برای تعیین وضعیت شخصیتی افراد بسیار مناسب است.

بنابراین با در نظر گرفتن فاکتور دی افراد می‌توان میزان تمایل آن‌ها برای بروز رفتارهای غیراخلاقی را تخمین زد؛ در مراحل بعدی زلتر و تیمش قصد دارند تا تغییر در امتیاز فاکتور دی را در گذر زمان بررسی کنند و تاثیر این مشخصه بر روی رفتار افراد در موقعیت‌های مختلف را بیشتر موشکافی کنند.

مقاله مربوط به تحقیقات انجام‌شده در این رابطه در ژورنال “Psychological Review” به چاپ رسیده و آزمایش آنلاین بررسی جنبه تاریک شخصیت افراد هم از طریق این لینک قابل‌دسترسی است.