ماکسیما (Nissan Maxima) یکی از خودروهای محبوب بازار ایران بود که در دهه 80 توسط پارس خودرو تولید میشد. توقف تولید این خودرو در ایران، ضرر زیادی به کیفیت بازار رساند، اما علت این اتفاق چه بود؟
اسفند سال 80 بود که وظیفه تولید خودروی ماکسیما (Nissan Maxima) به شرکت پارس خودرو داده شد. پارس خودرو پس از شکست در تولید پاترول و رنو 5، با ماکسیما توانست خود را در صنعت خودروسازی ایران بالا بکشد. این خودرو از برند نیسان موفق شد توجه رسانهها و مشتریان ایرانی را جلب کرده و به جایگاه ویژهای در صنعت خودروسازی ایران برسد.
ماکسیما چگونه در ایران محبوب شد؟
سختگیری ژاپنیها در نظارت بر خط مونتاژ ماکسیما، باعث شد این خودرو هیچگاه به سرنوشت خودروهایی همچون پژو و رنو دچار نشود. به عبارتی دیگر، وجود مشکلاتی چون نقص فنی و تولیدی برای ماکسیما تعریف نشده بود، اما علت ادامه پیدا نکردن تولید و ماندگاری آن همچون پژو، پراید و رنو چیست؟ چرا در سالهای 81 و 82، نسل جدید خانواده نیسان به نامهای رونیز و سرانزا با وجود جذب طرفدارهای خود در بازار و راهیابی به ارگانهای مهم دولتی همچون صدا و سیما، نتوانستند داخلیسازی شوند؟
سعید مدنی، مدیرعامل سابق سایپا و پارس خودرو و مشاور عالی مدیرعامل فعلی سایپا به این سوالها پاسخ داده است. وی درباره قراردادهای قدیمی بسته شده با شرکای آسیایی از جمله ژاپنیها گفت:
مشکل اصلی ما در هنگام عقد قرارداد با شرکای آسیایی به ویژه ژاپنیها، داخلیسازی و خودکفایی خودروهای مذکور بود. به طور مثال خودروی باکیفیتی مانند ماکسیما که در زمان خود جزو وسایل نقلیه لوکس تلقی میشد، به دلیل تیراژ پایین نمیتوانستیم بر ساخت داخل آن کار زیادی انجام دهیم.
مدیر عامل سابق پارس خودرو در ادامه افزود پارس خودرو و دیگر شرکتهایی که برای تولید خودروهای ژاپنی داوطلب شدند، برای خودکفایی در تولید اصرار و تلاش خاصی نکرده و نمیکنند. تنوعطلبی خودروسازها برای خط تولیدشان، باعث شد تولید مدتدار ماکسیما ادامه پیدا نکند؛ چیزی که در حال حاضر به دلیل تحریم صنعت خودرو وجود ندارد.
وی همچنین اضافه کرد وقتی ارزش افزوده تولید این خودروها فقط 20 درصد و آن هم شامل مونتاژ بود، تغییر سالانه خودرو برای مدیران آن زمان کار آسانی محسوب میشد. همین امر باعث شد تا ماکسیما و سایر محصولات نیسان، مانند پراید و پژو به مرحله تولید بلندمدت نرسند.
مدنی، نداشتن توانایی مانوردهی توسط قطعه سازان ایرانی را یکی از دلایل ادامهدار نشدن تولید میداند. به گفته وی، نداشتن قدرت مالی کافی برای قطعه سازان، باعث میشود تغییر وضعیت به صورت سالانه یا حتی چند ساله غیر ممکن باشد؛ چرا که سرمایهگذاری در تولید قطعات پژو و پراید نیز طی سالهای زیادی، توانایی پاسخگویی به سرمایهگذار را دارد.
مدیر عامل سابق پارس خودرو در جمعبندی و پایان سخنان خود گفت:
اگر شرایط اقتصادی جامعه و قدرت مانور قطعه سازان ایرانی برای تولید با کیفیت قطعات در آن زمان وجود داشت، میتوانستیم برای تولید مدتدار خودرویی مانند ماکسیما، ابتدا آن را به صورت CKD وارد کرده و سپس برای آغاز مرحله داخلیسازی برنامهریزی کنیم.