مروری بر اهمیت امنیت در گوشی های هوشمند و راهکارهای تکنولوژیکی موجود

در دنیای امروز، شرکت های تولیدکننده گوشی های موبایل و همچنین کاربران به امنیت اطلاعات موجود در گوشی توجه زیادی دارند. اما چرا امنیت در گوشی های هوشمند تا این اندازه مهم است و چه راهکارهایی برای حفظ امنیت وجود دارد؟

امروزه گوشی های موبایل و تبلت‌ها به ابزاری همه فن‌حریف برای کاربران تبدیل شده‌اند و تقریبا از تمام زندگی آنلاین شما میزبانی می‌کنند. به همین دلیل توجه به امنیت در گوشی های هوشمند بسیار مهم است. شما با گوشی تلفن همراه خود می‌توانید ایمیل‌های شخصی را بخوانید و پاسخ بدهید، حساب بانکی‌تان را چک کنید و فرایندهای مختلف بانکی را انجام دهید و در شبکه های اجتماعی مختلف مانند فیس بوک و اینستاگرام فعالیت کنید. دوربین‌های باکیفیتی که این روزها در گوشی های هوشمند استفاده می‌شوند از لحظات مهم زندگی شما تصویربرداری می‌کنند و علاوه بر این‌ها، اطلاعات خصوصی و باارزشی مانند شماره مخاطبان، عکس‌های خانوادگی و رمزهای عبور را در گوشی خود نگهداری می‌کنید.

در واقع در سال‌های گذشته، تمام اطلاعاتی که روی گوشی تلفن همراه ذخیره می‌شد، شامل تعدادی شماره و SMS بود، اما اکنون حجم انبوهی از اطلاعات، از عکس‌های شخصی و حساب‌های بانکی گرفته تا شبکه های اجتماعی در این دستگاه‌ها ذخیره می‌شوند. بنابراین اگر به امنیت در گوشی های هوشمند بی توجه باشید، ممکن است اطلاعات مهم و شخصی شما به سرقت بروند و از آن‌ها سوءاستفاده شود.

در مجموع، اسمارتفون‌ها پیوند عجیبی با زندگی شخصی مردم ایجاد کرده‌اند و به همین خاطر، موضوع موبایل سکوریتی (Mobile Security) یا امنیت در گوشی های هوشمند اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است. با توجه به نگهداری حجم زیادی از اطلاعات شخصی و مهم در گوشی، هکرها و سارقان با سوءاستفاده از آسیب‌پذیری‌های موجود در شبکه وای فای، بلوتوث، سرویس پیام کوتاه، سیستم عامل، مرورگر، نرم افزارها و غیره، به دنبال دستیابی به اهداف مجرمانه مانند ایجاد خرابکاری یا باجگیری هستند.

زمانی که یک کاربر با گوشی تلفن همراه خود کار می‌کند با تهدیدها و خطرهای مختلفی روبرو می‌شود. این تهدیدهای امنیتی در سال‌های اخیر رشد عجیبی داشته‌اند و به عنوان مثال در پایان سال 2012 میلادی، 261 درصد افزایش پیدا کردند. حمله‌های سایبری به دیوایس‌هایی چون موبایل و تبلت با اهداف مختلفی انجام می‌شوند که از مهم ترین آن‌ها می‌توان به سرقت اطلاعاتی چون شماره و رمز کارت های اعتباری، حساب‌های بانکی، اطلاعات شخصی، تماس‌ها و پیام‌ها اشاره کرد. سوءاستفاده از اطلاعات هویتی کاربران و قطع یا محدود کردن دسترسی کاربر به دستگاه از دیگر اهداف حمله های هکری هستند.

چند ماه پیش آماری منتشر شد که به ما ثابت می‌کند باید به امنیت در گوشی های هوشمند اهمیت بدهیم. طبق این گزارش، اطلاعات حدود 70 درصد سازمان‌ها به خاطر استفاده‌ی کارمندانشان از گوشی های هوشمند، لو رفته و در اختیار رقبایشان قرار گرفته است. همچنین در سال 2016 میلادی، حدود 1 میلیون و 300 هزار حساب کاربری گوگل از طریق برنامه‌های غیر معتبر اندرویدی در معرض خطر قرار گرفتند و به طور میانگین، روزانه 13 هزار دستگاه از طریق نرم افزارهای آلوده تهدید می‌شوند. علاوه بر آن، در نیمه اول سال 2017 میلادی، تعداد باج افزارهای اندرویدی حدود 138 درصد افزایش یافت و بدافزارهای مک او اس نیز در بالاترین سطح قرار گرفت. علاوه بر این‌ها، احتمال سرقت گوشی و دستیابی سایر افراد به اطلاعات موجود در تلفن همراه کاربر را نباید نادیده بگیرید.

راهکارهایی برای حفظ امنیت در گوشی های هوشمند

دوسان پتریکو (Dusan Petricko)، مدیر حقوقی دیجیتال در سازمان اطلاعات بین‌المللی امنیت سایبری و شرکت دیجیتال قضایی موسوم به LIFARS LLC می‌گوید امکان این که به طور 100 درصد از تلفن همراه خود در برابر تهدیدهای امنیتی محافظت کنید وجود ندارد، اما تولیدکنندگان موبایل با به‌کارگیری راهکارهای تکنولوژیکی و کاربران با رعایت برخی نکات ایمنی مانند باز نکردن فایل‌های مشکوک، نصب نکردن برنامه‌های نامطمئن، به‌روز نگه داشتن سیستم عامل و دریافت آپدیت های امنیتی، بک آپ گرفتن از اطلاعات و رمزگذاری گوشی و فایل‌های مهم، می‌توانند تا حدود زیادی با تهدیدهای امنیتی و حمله‌های هکری مقابله کنند و امنیت دستگاه خود را افزایش دهند. همچنین لازم است برای حفظ امنیت تلفن همراه خود، از Jailbraek یا Root کردن گوشی خودداری کنید.

شرکت های سازنده گوشی های هوشمند نیز در این سال‌ها بر ارتقای امنیت محصولاتشان تمرکز کرده‌اند و سعی می‌کنند از اطلاعات کاربران محافظت کنند. گوگل به عنوان عرضه کننده سیستم عامل اندروید، به صورت ماهانه به‌روزرسانی‌های امنیتی را منتشر می‌کند و تولیدکنندگان موبایل نیز این آپدیت‌ها را با گوشی های خود مطابقت داده و در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

با توجه به اهمیت روزافزون امنیت در گوشی های هوشمند ، شرکت‌های مختلف، راهکارهای تکنولوژیکی را در این باره ارائه کرده‌اند که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به سیستم های بیومتریک، آنتی ویروس‌ها، نرم افزارهای امنیتی و برنامه‌های رمزگذاری اپلیکیشن‌ها اشاره کرد. نرم افزارهای امنیتی، جزو برنامه‌هایی هستند که باید حتما در گوشی خود داشته باشید تا بتوانید با ویروس‌ها، بدافزارها و تروجان‌ها مقابله کنید. CM Security ، Android Device Manager ، Secure App Permission ، Avast Mobile Security  و Security Master فقط چند نمونه از نرم افزارهای امنیتی خوب برای سیستم عامل اندروید هستند.

همچنین آنتی ویروس‌های متنوعی برای گوشی های هوشمند وجود دارد که می‌توانند به شما در مقابله با ویروس‌ها و حفظ حریم خصوصی کمک کنند. البته بسیاری از کاربران، میانه خوبی با آنتی ویروس های موبایل ندارند و ترجیح می‌دهند از آن‌ها استفاده نکنند. علاوه بر این‌ها، نرم افزارهای زیادی برای رمزگذاری اپلیکیشن‌ها و بخش‌های مختلف گوشی مانند گالری عکس‌ها، شبکه های اجتماعی و غیره وجود دارد که استفاده از آن‌ها به تمامی کاربران توصیه می‌شود.

نقش سیستم های بیومتریک

اما مهم‌ترین تلاش شرکت های سازنده تلفن همراه مربوط به سیستم های بیومتریک می‌شود. سیستم های Biometric، کار شناسایی افراد را انجام می‌دهند و از ایمن‌ترین روش‌های احراز هویت کاربر است، چرا که تطبیق اطلاعات و هک کردن آن‌ها سخت‌تر خواهد بود.

سنسور اثر انگشت، تشخیص چهره و اسکنر عنبیه چشم، اصلی‌ترین سیستم های بیومتریک هستند که امروزه در گوشی های هوشمند به کار می‌روند. سنسور اثر انگشت، یکی از قدیمی‌ترین روش‌های تشخیص هویت در موبایل است که در قاب پشتی یا پایین قاب جلویی گوشی قرار می‌گیرند. البته اکنون گوشی‌هایی در حال تولید هستند که سنسور اثر انگشت را به زیر نمایشگر برده‌اند.

فناوری تشخیص چهره نیز امروزه در بسیاری از گوشی های هوشمند به کار رفته است. این فناوری در برندهای مختلف نام‌های گوناگونی دارد. اپل این سیستم را با نام فیس آی دی (Face ID) در گوشی های آیفون قرار داده و هواوی نیز قابلیت فیس آنلاک (Face Unlock) را به کاربران ارائه داده است. در گوشی های سامسونگ نیز این قابلیت با عنوان Face Recognition شناخته می‌شود. با استفاده از این قابلیت، فقط کافی است گوشی خود را جلوی چهره‌تان بگیرید تا دوربین جلوی گوشی، چهره شما را شناسایی کرده و قفل گوشی را باز کند.

اما یکی از جدیدترین سیستم های بیومتریک، اسکنر عنبیه چشم (Iris Scanner) است که در حال حاضر بیشتر با گوشی های سامسونگ شناخته می‌شود. سامسونگ می‌گوید اسکنر عنبیه چشم، یکی از ایمن‌ترین و بهترین راه‌های احراز هویت است و تصمیم دارد علاوه بر گوشی های بالارده و پرچمدار، این ویژگی را به گوشی‌های ارزان‌قیمت‌تر هم بیاورد. گفتنی است، عنبیه به بخش رنگی چشم گفته می‌شود که برای هر فرد، مانند اثر انگشت او، منحصربه‌فرد است.

امروزه، تمام گوشی های بالارده و حتی میان رده به سیستم های بیومتریک مجهز شده‌اند، اما سامسونگ یکی از شرکت‌هایی است که به امنیت در گوشی های هوشمند اهمیت زیادی می‌دهد و حتی بسیاری از کارشناسان می‌گویند امنیت گوشی های سامسونگ و گوگل از سایر گوشی های اندرویدی بهتر است. به عنوان مثال، گوشی های پرچمدار گلکسی اس 9 (Samsung Galaxy S9) و اس 9 پلاس سامسونگ، امنیت خوبی را در نگهداری و دسترسی به اطلاعات شخصی کاربران ایجاد می‌کنند. در این گوشی‌ها، پلتفرم ناکس (Knox) از اطلاعات و فایل‌های شخصی شما محافظت می‌کند و فناوری های بیومتریک نیز اجازه دسترسی به آن‌ها را کنترل می‌کنند. سامسونگ در این گوشی، فناوری‌های پیشرفته در حوزه اسکن چشم و تشخیص چهره را با فناوری‌های هوشمند ترکیب کرده و سیستم امنیت بیومتریک یکپارچه‌ای را ایجاد کرده که از سرعت و امنیت خوبی برخوردار است.

اسکن هوشمند در گوشی های پرچمدار سامسونگ، روش تایید هویت مبتنی بر یادگیری عمیق است که از نقاط قوت فناوری‌های اسکن چشم و تشخیص چهره استفاده می‌کند و کاربر می‌تواند به سادگی، با سرعت و به صورت کاملا ایمن، قفل گوشی خود را باز کند. همچنین سنسور اثر انگشت نیز در پشت دستگاه قرار گرفته و کاربر فقط با یک اشاره اثر انگشت خود را ثبت می‌کند.

سامسونگ پس (Samsung Pass) از دیگر راهکارهای تکنولوژیکی این شرکت برای حفظ امنیت در گوشی های هوشمند است. سامسونگ Pass یک برنامه مدیریت هویت است که تجربه‌ای ارتقا یافته را به وسیله ادغام فناوری های بیومتریک به کاربر ارائه می‌کند.

بنابراین اگر به امنیت گوشی خود و اطلاعات شخصی‌تان اهمیت می‌دهید، حتما از محصولات برندی استفاده کنید که با ارائه‌ی راهکارهای تکنولوژیک و در اختیار قرار دادن آپدیت های امنیتی، بتواند امنیت دستگاه شما را تامین کند و علاوه بر آن، شما هم باید برخی نکات ایمنی را رعایت کنید و به استفاده از نرم افزارهای امنیتی و رمزگذاری فایل‌ها نیز بی توجه نباشید.