قرار است در روز 16 دسامبر (فردا 25 آذر 97) دنباله دار موسوم به 46 پی ویرتانن (46P/Wirtanen) فاصله خود با زمین را به حداقل برساند. این دنبال دار به قدری به زمین نزدیک می شود که بدون تلسکوپ هم می توان آن را در آسمان شب مشاهده کرد.
مشاهده یک دنباله دار همواره با حیرت و هیجان همراه بوده است. در شب 16 دسامبر یا 25 آذر 97 شاهد خواهیم بود که چگونه دنباله دار 46 پی ویرتانن آسمان شب را خواهد شکافت و از کنار زمین عبور می کند.
در گذشته های نه چندان دور، دنباله دار را یک شی نورانی سماوی تصور می کردند که می توانست مرگ و نیستی را برای زمین به همراه آورد. آیا قرار است دنباله دار 46 پی ویرتانن نیز به زمین صدمه ای وارد کند؟
منجمان از قبل اعلام کرده بودند که اوسط دسامبر سال جاری دنباله دار 46 پی ویرتانن در آسمان شب نمایان می شود. فاصله این دنباله دار با زمین خیلی کم بوده و می توان در آسمان شب آن را مشاهده کرد.
مطالعات مربوط به دنباله دارها در قرن هفدهم نشان داد که آنها در داخل منظومه شمسی در حرکت هستند و بر مدارهای عظیم متفاوتی بر گرداگرد خورشید می چرخند. مدار برخی از آنها حتی وراء پلوتو است و برخی هم مداری نزدیک تر به خورشید دارند.
یک دنباله دار دارای گازهای یخ زده فرار شامل متان، مونواکسید کربن، آمونیاک، دی اکسید کربن و نیز یخ و گرد و غبار است. وقتی دنباله دار به خورشید نزدیک می شود گرمای خورشید باعث می گردد تا یخ ذوب شده و به حالت گاز درآید. این فرایند را سابلیمیشن می نامند. به این ترتیب از دور به نظر می رسد که دنباله دار دارای هسته ای ابرمانند و روشن و نیز یک دنباله است.
هر دنباله دار در واقع دارای دو دنباله است؛ یکی از آنها دنباله گرد و غباری و دیگری دنباله گازیست. طوفان های خورشیدی و فشار تشعشعات باعث می شود تا دنباله یک دنباله دار در فضا پخش شود. تشعشعات ماوراء بنفش باعث می شود تا مواد داخل دنباله یونیزه شود. این فرایند منجر هب شکل گیری گازهای باردار شده که در ترکیب با بادهای باردار خورشیدی، شکل خاصی به دنباله دار می دهند.
همه این فرایند باعث می شود تا دنباله دار درخشان تر به نظر برسد. با این وجود بطور دقیق نمی توان مشخص کرد که در چه زمانی دنباله دار بیشترین درخشش را دارد، زیرا گازها رفتارهای متفاوت و غیر قابل پیش بینی دارند.
بهترین زمان برای مشاهده دنباله دار 46 پی ویرتانن
جالب است بدانید که منجمی به نام کارل ویرتانن در سال 1948 این دنباله دار را نام گذاری کرد. دنباله دار یاد شده قرار است بشدت به خورشید نزدیک شود. مضافا اینکه فاصله آن با خورشید در حدود 5/1 واحد نجومی است که کمی بیشتر از فاصله مدار مشتری با خورشید است. نزدیک ترین فاصله این دنبال دار با خورشید نیز 1 واحد نجومی خواهد بود که تقریبا همطراز با فاصله زمین با خورشید است.
دنباله دار 46 پی ویرتانن در روز 16 دسامبر به نزدیکترین فاصله با خورشید می رسد و از هر زمان دیگری درخشان تر خواهد بود. این دنباله دار بیش فعال است و نسبت با دنباله دارهای مشابه بسیار درخشان تر به نظر می رسد. برای مشاهده این دنباله دار سعی کنید شب 16 دسامبر خود را به یک جای کاملا تاریک برسانید. در این شب دنباله دار بین برج ثور و خوشه ستاره ای پروین قرار خواهد داشت.
در واقع شب های 14 تا 19 دسامبر می توان به مشاهده دنباله دار 46 پی ویرتانن پرداخت. اگر نتوانستید دنباله دار 46 پی ویرتانن را با چشم غیر مسلح ببینید، سعی نمایید از یک دوربین یا تلسکوپ استفاده کنید.
در هر شب این دنباله دار مکان مشخصی را سیر می کند. به طور کلی موقعیت دنباله دار در نزدیکی برج ثور قرار دارد و به همین دلیل در تمامی طول شب می توان آن را مشاهده کرد. برج ثور در زمان غروب خورشید در سمت شرق قرار دارد و به تدریج به سمت غرب عبور خواهد کرد.
برای بسیاری دنباله دار 46 پی ویرتانن نشانه ای از خوش یمنی و یا بدیمنی برای اهالی زمین در سال 2019 خواهد بود. نظر شما چیست؟ آیا بین دنباله دارها و اتفاقات روی زمین ارتباطی وجود دارد؟