آیا امواج وای فای برای بدن انسان و سایر جانداران خطرناک است؟ محققان نظرهای مختلفی در این رابطه دارند. در این مقاله میخواهیم ضرر امواج وای فای برای سلامتی و راههای جلوگیری از آن را بررسی کنیم.
استفاده از وای فای به بخشی از زندگی مردم تبدیل شده و همه ما کم و بیش در معرض امواج آن هستیم. اما برخی محققان بر این باورند که این امواج، آسیبهای جدی به انسان وارد میکنند. در ادامه قصد داریم ضرر امواج وای فای برای سلامتی را بررسی کنیم و ببینیم آیا شایعات ترسناکی که در خصوص این امواج شنیده میشود واقعیت دارند؟
تکنولوژی وای فای یا Wi-Fi که مخفف Wireless Fidelity است، تقریبا از سال 1997 میلادی وارد عرصه صنعت شد و پس از آن به خانهها راه یافت. با این حال در تمام این سالها، دانشمندان درباره ضرر امواج وای فای و آسیبهای جدی آن هشدار دادهاند. این موضوع آنچنان که باید جدی گرفته نشد تا این که سازمان سلامت جهانی با انتشار گزارشی، آثار خطرناک این امواج را تشریح کرد و خواستار توجه بیشتر به این موضوع شد.
امواج وای فای دیده نمیشوند و نمیتوانیم آن را احساس کنیم، اما همین امواج بهطور تدریجی سلامت انسانها را به خطر میاندازد. Wi-Fi روشی برای اتصال بی سیم کامیپوتر و ابزار فناوری اطلاعات به شبکه با استفاده از فرکانس رادیویی است. بدیهی است که امکان جمعآوری همه دستگاه های وای فای به دلیل ضررهای آن وجود ندارد، اما بهتر است با آسیبهای امواج آن آشنا باشیم و آموزش ببینیم تا بهتر از آن استفاده کنیم و آسیبهای ناشی از این امواج را به حداقل برسانیم.
سیگنالها و امواج تلفن همراه به دلیل آن که کاربر در هنگام مکالمه، آن را نزدیک گوش و سر خود نگه میدارد، بیشتر روی سر و مغز انسان تاثیر میگذارند، اما ضرر امواج وای فای روی نقطه خاصی از بدن متمرکز نیست و با توجه به فاصله بدن افراد با مودم های Wi-Fi، میتوان گفت خطر امواج آن از تلفن همراه کمتر است.
امواج وای فای حامل سیگنالهای رادیویی است که طبق تحقیقات آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان در سال 2011، این امواج در گروه عوامل احتمالا سرطانزا برای انسان طبقهبندی شد. کودکان نیز بسیار در معرض خطر هستند و احتمال دچار شدن آنها به اختلالات ذهنی در دوران رشد در محیطهای محاصره شده با امواج Wi-Fi بیشتر است.
تحقیقات دانشمند آمریکایی
به عقیده دانشمندان، سردرد، خستگی، استرس، افسردگی، مشکلات گوارشی، اختلال خواب و اختلال در عملکرد مغز و حافظه از جمله عوارضی هستند که امواج وای فای باعث و بانی آنها میشوند. چند سال پیش، یک دانشمند آمریکایی تحقیقی را در این مورد منتشر کرد و به معرفی چندین ضرر امواج وای فای پرداخت:
1. بی خوابی
احتمالا برای شما هم پیش آمده که بعد از مدتی کار کردن با گوشی و چرخیدن در اینترنت، خواب از سرتان میپرد. مطالعات این دانشمند آمریکایی نشان میدهد که امواج وای فای باعث اختلال در خواب افراد میشود. بنابراین توصیه شده که در ساعتهای پایانی شب که برای خواب آماده شدهاید به سراغ اینترنت نروید و خود را از امواج وای فای دور کنید.
2. اختلال در رشد و ترمیم سلولها
دانشمندان، تعدادی گیاه را در اتاقی بدون وای فای و تعدادی را در اتاقی که امواج وای فای در آن وجود دارد قرار دادند. پس از 2 هفته، گیاهانی که در اتاق بدون وای فای بودند، بیشتر رشد کردند. این آزمایش نشان میدهد Wi-Fi موجب مختل شدن رشد سلولها میشود.
3. کند شدن رشد کودکان
اشعه وای فای روی سنتز پروتدینها تاثیر میگذارد و باعث میشود رشد کودکان به اندازه ملموسی کند شود.
4. ضعیف شدن فعالیتهای ذهنی
آزمایشی روی 30 مرد و زن انجام شد و این افراد به مدت 45 دقیقه در معرض امواج وای فای با قدرت 2.4 مگاهرتز قرار گرفتند. پس از این مدت، فعالیتهای ذهنی افراد ضعیفتر شد و به خصوص زنان، نتیجه ضعیفتری نسبت به قبل از 45 دقیقه کار کردن با وای فای داشتند.
5. ناباروری در زنان و مردان
اشعه وای فای و الکترومغناطیس روی اسپرم و تخمدان افراد تاثیر میگذارد و باعث شکسته شدن DNA میشود. محققان، چند موش را به مدت 45 روز و هر روز 2 ساعت در معرض اشعه وای فای قرار دادند و پس از آن، هم موشهای نر و هم موشهای ماده قدرت باروری خود را تا حد زیادی از دست داده بودند.
6. افزایش احتمال ابتلا به سرطان
سرطانزا بودن امواج وای فای هنوز به اثبات نرسیده، اما محققان زیادی به این نتیجه رسیدهاند که قرار گرفتن در معرض این امواج میتواند احتمال بروز تومورهای سرطانی را افزایش دهد.
خشکی بینی و گلو و چشم، افزایش استرس و ایجاد مشکلات قلبی و افزایش ضربان قلب از دیگر خطرات امواج وای فای بر انسان هستند. در ادامه، برخی از این آسیبها را بهطور مفصلتر بررسی میکنیم.
ضرر امواج وای فای برای زنان باردار
امواج وای فای و در حالت کلی امواج مغناطیسی و رادیویی، در حد معمول خطری برای زنان باردار ندارد، اما همواره پزشکان توصیه میکنند خانمهای باردار تا حد ممکن از این امواج دوری کنند و به عنوان مثال مدت استفاده از گوشی موبایل خود را کاهش دهند. برخی از زنان باردار وقتی زیاد از موبایل خود استفاده میکنند دچار سردرد میشوند که این موضوع میتواند برای جنین خطرناک باشد و به همین دلیل گفته شده که خانمها در این دوره بیشتر مراقب باشند. حتی پزشکان توصیه کردهاند که در چهار ماه اول بارداری نباید ام آر آی که ترکیبی از امواج مغناطیسی و رادیویی است مورد استفاده قرار بگیرد.
تحقیقات زیادی درباره ضرر امواج وای فای برای جنینها انجام شده است. دکتر لی، متخصص اپیدمیولوژی باروری و مطالعات قبل از تولد نوزاد میگوید مواجهه با امواج الکترومغناطیسی در دوران بارداری میتواند خطرهایی چون سقط جنین یا آسم و چاقی پس از تولد را در پی داشته باشد. از دیگر عوارض قرار گرفتن در معرض تابش امواج در دوران بارداری میتوان به مشکلات عاطفی و رفتاری، بیش فعالی، مشکلات تیروئید و مشکل حافظه در کودک اشاره کرد.
زندگی جانداران در خطر است
اوایل امسال، محققان موسسه حفاظت از محیط زیست Buglife انگلیس درباره تشعشعات الکترومغناطیسی حاصل از Wi-Fi و اینترنت نسل 2، 3 و 4 هشدار دادند و گفتند سلامت جانداران و حیات وحش در خطر است. طبق آزمایشی که این موسسه انجام داد، تشعشعات وای فای میتواند باعث اختلال در جهتیابی و حرکات پرندهها و حشرات شود و بر متابولیسم سلامتی گیاهان تاثیر بگذارد و این وضعیت خطرناک با برنامههایی که برای اینترنت 5G در حال گسترش است، بدتر خواهد شد.
آزمایش ضرر امواج وای فای روی گیاهان
چند دختر دبیرستانی در سوئد تصمیم گرفتند آزمایشی برای تاثیر امواج Wi-Fi روی گیاهان انجام بدهند و برای این کار از دانههای شاهی استفاده کردند که رشد سریعی دارند. آنها دانههای گیاه شاهی را در 12 سینی مختلف قرار دادند و 6 سینی را در اتاقی با یک دستگاه وای فای و با طول موج مشابه موبایل گذاشتند و 6 سینی دیگر نیز در اتاقی گذاشته شد که خبری از وای فای در آن نبود و کسی حق نداشت با موبایل وارد آن شود. آبدهی به سینیها و شرایط نور و دمای اتاقها نیز کاملا یکسان بود، اما نتیجه آزمایش تفاوت زیادی داشت. دانههای شاهی در اتاقی که وای فای و موبایل در آن نبود رشد طبیعی داشتند، اما در اتاقی که وای فای داشت رشد نکردند و از بین رفتند.
برخی محققان ضرر امواج وای فای را رد میکنند
با وجود تحقیقاتی که ادعا میکنند تابش امواج تاثیرهای منفی بسیاری روی سلامت انسان میگذارند، برخی محققان نیز این موضوع را رد کردهاند. مدیر بخش فیزیک پزشکی بنیاد سلطنتی انگلیس میگوید امواج وای فای صد هزار بار کمتر از یک اجاق مایکروویو است و به دلیل اندک بودن سطح تشعشع، این امواج هیچ ضرری برای بدن انسان ندارند. پدر پزشکی جامعهنگر ایران و معاون سابق سلامت وزارت بهداشت نیز اظهار کرده رابطه امواج الکترومغناطیسی با ابتلا به سرطان هنوز ثابت نشده و مورد تایید نیست. دکتر اکبری، فوق تخصص جراحی غدد و سرطان از دانشگاه جانز هاپکینز نیز گفته امواج الکترومغناطیسی حتی برای تشخیص بسیاری از بیماریها کاربرد دارد و آنطور که میگویند خطرناک نیست.
همچنین برخی کارشناسان نیز عنوان کردهاند امواج وای فای بسیار ناچیز است و سیگنال ضعیفی دارد که حداکثر برد آن 500 متر است و نمیتواند خیلی خطرناک باشد.
تاثیر امواج وای فای بر مغز
پژوهشکده علوم شناختی، تحقیقی با موضوع ضرر امواج وای فای برای حافظه کاری انجام داد. حافظه کاری یا حافظه فعال، بخشی از فرایند کلی حافظه است که بعد از ورود اطلاعات جدید، آنها را پردازش کرده و قسمتهای مهم را ذخیره میکند. این بخش از حافظه در انجام وظایفی چون درک زبان، یادگیری، خواندن، نوشتن و محاسبات ذهنی کاربرد دارد. به عقیده دانشمندان، امواج الکترومغناطیسی با تشکیل میدان مغناطیسی و الکتریکی بر فعالیت مغز تاثیر میگذارند و باعث تغییر پتانسیل غشای سلولهای سیستم عصبی و اندامهای حسی میشوند.
دکتر مرادی، استان روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی و رئیس پژوهشکده علوم شناختی به همراه همکارانش، آزمایشی را روی 24 دانشجوی مرد در محدوده سنی 20 تا 30 سال انجام دادند. این دانشجوها در آزمون N-Back شرکت کردند. نحوه کار این نرم افزار بدین ترتیب است که فرد در فاصله 60 سانتیمتری یک صفحه نمایش مینشیند و یک مربع سیاه در مکانهای معینی از نمایشگر نشان داده میشود. زمانی که فرد، تصویر مشابه با اولین تصویر را مشاهده کرد باید در کمترین زمان، تشابه را با کلید سمت راست و تفاوت را با کلید سمت چپ موس اعلام کند. این آزمون قبل از تابش امواج، بلافاصله بعد از تابش امواج و 24 ساعت پس از آن انجام شد و نتایج آن مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتیجهی این آزمایش به این ترتیب بود که امواج وای فای و در کل امواج الکترومغناطیسی باعث کاهش زمان واکنش افراد میشود، اما تاثیری در میزان پاسخهای صحیح نداشته است. بنابراین طبق این آزمایش، امواج وای فای تاثیر منفی روی عملکرد مغز و حافظه نگذاشته است و بسیاری از باورها درباره این که تابش امواج باعث ضعیف شدن مغز میشود را رد میکند.
مقابله با امواج وای فای
همانطور که ملاحظه کردید، اختلاف نظرهای زیادی درباره ضرر امواج وای فای یا بی تاثیر بودن آن وجود دارد و هنوز نمیتوان با قطعیت گفت که آیا این امواج برای سلامت انسانها خطرناک هستند یا خیر؟ با وجود این، اگر هنوز هم شک دارید و نگران ضرر امواج وای فای هستید، حتما به این فکر میکنید که چگونه جلوی آن را بگیرید.
جلوگیری و مقابله با امواج وای فای آسان نیست، چون استفاده از آن به بخشی از زندگی ما تبدیل شده و در حال حاضر تقریبا در هر خانهای یک مودم وای فای پیدا میشود. شاید بهترین کار این باشد که تا جای ممکن مودم را دور از خود و افراد دیگر بگذارید و در مواقعی که به آن نیازی ندارید هم مودم و دستگاههای متصل به وای فای را خاموش کنید.
تاثیر کاکتوس و سیب زمینی برای کاهش ضرر امواج وای فای
شایعههای زیادی در فضای مجازی دست به دست میشود مبنی بر این که کاکتوس یا سیب زمینی باعث جلوگیری از آسیب رساندن امواج Wi-Fi به بدن انسان خواهد شد. طبق یکی از این شایعات، اگر گلدان کاکتوس را در کنار مودم قرار دهیم، امواج آن را به خود جذب میکند، اما این موضوع به هیچ عنوان منبع علمی ندارد و نمیتواند درست باشد. امواج وای فای به صورت پالس منتشر میشوند و کل محیط را به صورت یک دایره در بر میگیرند.
همچنین گفته میشود بهتر است یک سیب زمینی کنار مودم وای فای خود قرار بدهید؛ چرا که سیب زمینی به دلیل برخورداری از آب و مواد غذایی شیمیایی میتواند مانند بدن انسان سیگنالهای رادیویی را به خود جذب کند، اما این شایعه نیز کاملا غیر علمی و نادرست است.
جمعبندی
مودمها و دستگاههایی مانند آن منبع انرژی بزرگی ندارند و خیلی نمیتوانند خطرناک باشند، اما بهتر است بیشتر مراقب این موضوع باشیم و تا حد امکان مودمها و گوشی های موبایل را از خود دور نگه داریم و زمان استفاده از اینترنت را نیز مدیریت کنیم.