گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
روز چهارشنبه 12 دی 97 بوی بد تهران حاشیه‌های زیادی را به دنبال داشت و حدودا دو الی سه ساعت در تمام شهر تهران بوی ترکیبی از گاز ترش، فاضلاب و اگزوز ماشین‌ها استشمام می‌شد. اما آیا این بوی نامطبوع با احتمال وقوع زلزله در تهران ارتباط دارد؟
روز چهارشنبه 12 دی 1397 بوی بسیار بدی در سطح شهر تهران پخش شده بود که شهروندان را آزار می‌داد. ارگان‌های مختلف به دنبال منشا بوی بد تهران بودند و هر یک منشا این بو را به مواردی چون نشتی شبکه فاضلاب، نشتی گاز شهری، گوگرد آتشفشان دماوند، زبالهسوزهای کهریزک و گازهای فاضلاب مسدود شده پلاسکو مرتبط می‌دانستند، اما در جدیدترین اظهارنظرها برخی از کارشناسان پخش شدن بوی بد تهران را هشداری برای وقوع زلزله می‌دانند.
در روزهای اخیر محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران در خصوص منشا بوی بد تهران عنوان کرد خانم نوری، رئیس کمیسیون سلامت قرار است اظهارنظرها را جمع‌بندی کرده و در خصوص منشا بوی بد تهران گزارشی را تهیه کند. وی درباره ارتباط بوی بد تهران با وقوع زلزله عنوان کرد به دلیل اینکه منشا این اتفاق پراکنده بوده و مشخص نیست، بنده مایل نیستم در این خصوص اظهار نظر کنم، چرا که اکنون این موضوع به لطیفه و متن‌های طنز تبدیل شده و ما نباید کاری کنیم حرف‌هایمان به جک تبدیل شود و تا به جمع‌بندی علمی نرسیم اظهار نظر نمی‌کنیم.
همچنین بخوانید:
منشا بوی بد تهران چه بود؟
دکتر علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در این خصوص عنوان کرد ارتباط بوی بد تهران با وقوع زلزله یک فرضیه ضعیف است. هرچند احتمال ارتباط بوی بد تهران با زلزله وجود دارد؛ چرا که برای منشا این بوی بد پیگیری‌های زیادی شده است، اما نتیجه‌ای حاصل نشد. بوی بسیار بدی در سطح وسیعی از پایتخت گسترش پیدا کرد و هنوز هم مسئولان به نتیجه‌ای نرسیده‌اند. بدون شک علتی برای این حادثه وجود دارد و ممکن است منشا آن ساخته دست بشر یا به صورت طبیعی باشد. عوامل ساخته دست بشر می‌تواند عمدی یا سهوی باشد، نظیر بودار کردن گاز شهری، نشت فاضلاب، سوزاندن زباله در جنوب کهریزک یا آلودگی و وارونگی هوا که برای تشخیص آن نیز به مدرک بالای کارشناسی نیازی نیست و هر فردی می‌تواند احتمال وقوع آن را در نظر بگیرد.
دکتر علی بیت‌اللهی در ادامه عنوان کرد با استفاده از روش برهان خلف پیش رفتیم و یک به یک احتمال‌ها را در نظر گرفتیم. در ابتدا منشا فاضلاب بررسی و به درستی رد شد؛ زیرا پخش شدن بوی نشت فاضلاب به یک نقطه مربوط می‌شود و نمی‌تواند در چنین وسعتی گسترش پیدا کند. موضوع بودار کردن گاز نیز از شرکت گاز استعلام گرفته شد که آن‌ها هم گفتند هیچ نشتی گازی در شبکه گاز تهران رخ نداده است و اگر اتفاق می‌افتاد آن‌ها اطلاع‌رسانی می‌کردند؛ زیرا زمان‌های تزریق مرکاپتان که برای بودار کردن گاز شهری مصرف می‌شود مشخص است. مرکاپتان ماده‌ای بسیار بدبو است که در مبادی مصرف تزریق می‌شود.
موضوع سوزاندن زباله نیز رد شد. ماموران محیط زیست از آرادکوه و جنوب کهریزک و محل دپوی پسماندها بازدید کردند و چنین موضوعی رویت نشد؛ زیرا زبالهسوزهای آن مکان‌ها کوره کوچکی دارند که از فیلترهای مختلفی برخوردارند و به همین دلیل نمی‌تواند منشا بوی بد تهران باشد. از سویی نمی‌توان موارد تکرار شونده را منشا انتشار بوی جدید بدانیم؛ چرا که اگر منشا این بو آلودگی هوا و خودروها باشد، می‌بایست هر ساله در شهر تهران چنین بوی بدی را استشمام می‌کردیم، اما در طول تاریخ این بو برای نخستین بار پخش شده و سابقه آن در گذشته ثبت نشده است.
آیا پلاسکو منشا بوی بد تهران است؟
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در خصوص ارتباط پلاسکو با منشا بوی بد تهران عنوان کرد برخی نیز حوادثی که اخیرا رخ داده است را به عنوان منشا بوی بد تهران می‌دانند. آیا خروج گاز از یک مخزن فاضلاب قدیمی در ساختمان پلاسکو که به دلیل وجود یک چاه فلمن است، می‌تواند منشا این بوی بد باشد؟ این چاه‌ها که به صورت پنج انگشتی در کف ساختمان ایجاد می‌شوند تا میزان جذب فاضلاب در سطح وسیعی انجام شود، به مدت 40 سال مسدود شده بودند. در هر سه گمانه‌ای که برای گودبرداری رخ می‌دهد، اگر این گمانه به مخزن برسد، گاز داخل چاه به دلیل تحت فشار بودن شبیه بخار از دیگ زودپز به بیرون منتشر می‌شود و به همین دلیل زمانی که مخزن آن سوراخ شد، گاز با فشار بالا به سمت بیرون پرتاب شد. در مصاحبه‌ای که از مقنی انجام داده‌ام، ایشان در همان زمان وقوع حادثه از حال می‌رود و عمق عملیات نیز 21 متر پایین‌تر از سطح خیابان بوده است.
آیا میزان گازهای یک چاه فاضلاب می‌تواند به این سرعت گسترش پیدا کرده و سطح وسیعی را آلوده کند؟ دکتر بیت‌اللهی در پاسخ به این سوال گفت:
احتمال این موضوع از نظر من نیز ضعیف است؛ چرا که سرعت وزش باد در زمان انتشار کم و حتی ثابت بوده و گاز منتشر شده نمی‌توانست از محوطه پلاسکو در نقاط دیگر گسترش پیدا کند. به همین دلیل احتمال اینکه منشا بوی بد تهران از سوی پلاسکو باشد، ضعیف است و انتشار این بو با هر شدتی که تصور شود، برای رسیدن به منطقه یک و دو تهران زمان‌بر خواهد بود. سمت وزش باد به سمت شرق بوده و در بخش‌های انقلاب نیز این بو به شدت احساس می‌شد. از سویی برخی از همکاران گزارش داده‌اند که این بوی بد حدود ساعت 3.5 تا 3.45 نیز در حوالی میدان انقلاب استشمام شده است؛ یعنی همزمان با انتشار گاز پلاسکو که گمانه‌زنی‌های پلاسکو را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد.
وی افزود می‌توان احتمال بیوتروریستی بودن قضیه را نیز در نظر گرفت، اما ما صلاحیت ورود به آن نداریم و فقط پدافند غیرعامل در این زمینه تخصص دارد. البته از نظر مهندسی هم تا الان کسی چنین ادعایی را عنوان نکرده است.
ارتباط عوامل طبیعی مانند زلزله با بوی بد تهران
دکتر علی بیت‌اللهی در خصوص عوامل طبیعی می‌گوید پس از بررسی عوامل انسان‌ساخت، عوامل طبیعی نیز می‌تواند منشا بوی بد تهران باشد. از این رو عوامل طبیعی نظیر حرکت لایه‌های زمین، اثر آتشفشانی قله دماوند و همچنین فرونشست‌های زمین می‌بایست بررسی شود. البته برای این کار به تجهیزاتی چون سنسورها، اطلاعات و آمار نیاز داریم تا متوجه شویم که آیا آب یا دمای آب تغییر کرده؟ حرکت زمین ثبت شده؟ بو ترکیب خاصی بوده یا خیر؟ اما برای بررسی چنین اتفاق‌هایی ایستگاه‌های سنجش و اندازه‌گیری نداریم. چنین حادثه‌ای می‌تواند آسیب‌های زیادی در پی داشته باشد، اما ما وسیله‌ای برای پایش آن نداریم.
وی درباره فرضیه لایه‌های درونی زمین اظهار کرد حرکت‌های درونی زمین می‌تواند منشا بوی بد تهران باشد. ما روی چنین موضوع‌هایی فعالیت می‌کنیم و اگر موردی باشد موظفیم که آن را به مسئولان بحران اطلاع‌رسانی کنیم و انتظار داریم آن‌ها نیز با اشتیاق این حرف‌ها را بشنوند. وضعیت شهر تهران برای ما بسیار حائز اهمیت است، به گونه‌ای که حتی باید صدای غیر عادی حیوانات را نیز جدی بگیریم. اگر خدای نکرده حادثه‌ای رخ دهد، ما تا آخر عمر نمی‌توانیم خودمان را ببخشیم.
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در خصوص ارتباط بوی بد تهران با وقوع زلزله بیان کرد امکان دارد این حادثه با زلزله هم در ارتباط باشد. شاید در منطقه‌ای دیگر زمین لرزیده باشد و بر اثر فشار یا جابه‌جایی گسل‌های زمین و لایه‌های زمین حادثه‌ای رخ داده و این بوی بد را منتشر کرده باشد که البته باید گفت این فرضیه ضعیف است. البته در زلزله‌هایی که در مکزیک، چین و حتی بم رخ داد، قبل از زلزله از درون چاه‌ها صداهایی به گوش می‌رسید. در همان زمان معاون فرماندار بم این موضوع را را تایید کرده است. همچنین از چند خانم خانه‌دار شنیده بودم که عنوان می‌کردند از چاه ظرف‌شویی بو بدی استشمام می‌شد.
