سحرگاه دوشنبه اول بهمن، کامل شدن قرص ماه با یک خسوف کامل همراه است و بسیاری از ساکنان زمین قادر به مشاهده آن خواهند بود. زمان وقوع پدیده و موقعیت ماه نسبت به زمین، سبب شده است که نام ابر ماه گرگ خونین (Super Blood Wolf Moon) روی آن گذاشته شود.
در جریان این ماه گرفتگی، قمر زمین با یک سایهی قرمز رنگ و وهمآلود احاطه میشود؛ نام «ماه خونین» از همین موضوع نشات گرفته است. همچنین ماه در آن زمان، به نزدیکترین نقطه نسبت به زمین میرسد و بزرگتر از حالت معمول جلوه میکند؛ به همین دلیل پیشوند «ابر» در مقابل نام آن قرار میگیرد. از طرفی قرص کامل ماه در ژانویه، تحت عنوان «ماه گرگ» شناخته میشود و اینچنین است که از این خسوف کامل، با نام ابر ماه گرگ خونین یاد میکنند.
ابر ماه گرگ خونین کی و کجا قابل مشاهده خواهد بود؟
در ایران این ماه گرفتگی به صورت جزئی قابل مشاهده است؛ اما مردم ساکن در اروپا و آفریقا اندکی پیش از طلوع خورشید و ساکنان آمریکای شمالی و بخشهایی از آمریکای جنوبی در نیمهشب باید بتوانند گرفت کامل را تماشا کنند. پس از آن تا چند سال خبری از خسوف کامل نخواهد بود؛ هرچند که به طور میانگین هر سال سه ماه گرفتگی رخ میدهد اما خسوف کامل بعدی در بهار سال 2021 به وقوع خواهد پیوست. به گفتهی «بروس بتس» محقق ارشد بنیاد Planetary Society:
تا مدتی، این آخرین فرصت برای مشاهدهی یک ماه گرفتگی کامل است.
طبق محاسبه کارشناسان، سایه زمین از ساعت 3:34 بامداد 21 ژانویه به وقت گرینویچ (اختلاف زمانی 3.5 ساعته با ایران را درنظر داشته باشید) تا ساعت 6:51 روی ماه خواهد افتاد. ناسا مدت گرفت کامل را حدود 62 دقیقه محاسبه کرده است که از ساعت 4:41 گرینویچ (8:11 به وقت ایران) آغاز خواهد شد.
همچنین بخوانید:
البته «ماه خونین» در واقعیت تغییر رنگ نمیدهد. عامل به سرخی گراییدن رنگ قمر زمین در جریان ماه گرفتگی، اتمسفر سیاره ما است که موجب قرمز یا نارنجی رنگ دیده شدن آسمان در هنگام غروب خورشید نیز میشود. آنطور که «والتر فریمن» استاد دانشگاه سیراکوس نیویورک توضیح میدهد:
اتمسفر زمین، سبب انکسار طیف قرمز نور خورشید و افتادن آن روی ماه میشود. این نور قرمز رنگ، آنقدری است که اندکی روشنایی به ماه بدهد تا برای چشم ما قابل دیدن باشد؛ البته نه به سفیدی و درخشانی همیشه، بلکه تیره و متمایل به قرمز. شاید 10 هزار بار تیرهتر از حالت معمول.