آژانس فضایی اروپا (ESA) در روز هفتم فوریه اعلام کرد که کاوشگر بعدی این نهاد که قرار است بر روی مریخ به جستجوی حیات بپردازد، به یاد روزالیند فرانکلین (Rosalind Franklin)، دانشمند انگلیسی که نقش موثری در کشف ساختار مارپیچ دوگانه رشتههای دی ان ای داشت، نامگذاری خواهد شد.
کاوشگر مریخی فضایی اروپا در ماموریت ExoMars با نام Rosalind the rover برنامهریزی شده است که در سال ۲۰۲۰ به سمت سیاره سرخ پرتاب شود و تا سال ۲۰۲۱ بر روی این سیاره فرود بیاید تا به جستجوی حیات و نشانههایی از زندگی در مریخ بپردازد.
این نامگذاری از میان ۳۶ هزار پیشنهاد ارسال شده برای آژانس فضایی اروپا انتخاب شده است. سرانجام نام روزالیند فرانکلین در پایگاه هواپیمایی ایرباس در استیونج انگلیس که در حال حاضر کاوشگر در آنجا در حال ساخته شدن است، رونمایی شد.
این کاوشگر به جستجوی سطح مریخ خواهد پرداخت و به تجهیزات نسل آینده مجهز خواهد شد؛ یک آزمایشگاه کاملا اتوماتیک با تجهیزات تکامل یافته بر روی سطح مریخ.
این ها را تیم پیک (Tim Peake)، فضانورد آژانس فضایی اروپا که اهل انگلستان است، در جریان رونمایی از این نام اعلام کرد.
کشف بزرگ روزالیند فرانکلین چه بود؟
در حال حاضر روزالیند فرانکلین به عنوان یکی از مهمترین دانشمندان قرن بیستم شناخته میشود. در زمانی که او یک متخصص بیوفیزیک در دانشگاه کینگز لندن محسوب میشد، موفق شد یک تصویر به نام “Photo 51” را ثبت کند که در واقع یک تصویر اشعه ایکس از یک شاخه دی ان ایِ استخراج شده از بافت ماهیچه ساق پای انسانی بود. در آن زمان عکس ثبت شده توسط فرانکلین بهترین تصویر ثبت شده از رشتههای حلزونی دوگانه دی ان ای محسوب میشد. بدون اطلاع او، همکارش، موریس ویلکینز (Maurice Wilkins)، این عکس را به دانشمندان همکار آمریکایی خود یعنی جیمز واتسون و فرانسیس کریک (Francis Crick) نشان داد.
در نهایت تلاشهای فرانکلین به این منجر شد که ساختار حقیقی رشتههای دی ان ای کشف شود. این دانشمند بریتانیایی در سال ۱۹۵۸ و در سن ۳۷ سالگی به دلیل سرطان تخمدان فوت کرد بدون اینکه عموم جامعه از تلاش و نقش او برای کشف رشته دی ان ای را اطلاع پیدا کنند. در واقع بخش عظیمی از این اکتشاف علمی بزرگ به دانشمندان آمریکایی اختصاص یافت. در سال ۱۹۶۲ واتسون، کریک و ویلکینز به طور مشترک جایزه نوبل را به دلیل کشف ساختار حلزونی دوگانه کسب کردند. جوایز نوبل بعد از مرگ افراد قابلیت تعلق یافتن به آنها را ندارد ،اما مشخص نیست که آیا در صورت زنده ماندن هم این اعتبار برای فرانکلین در نظر گرفته میشد یا خیر.
واتسون در کتاب مشهور خود درباره ساختار حلزونی دوگانه رشتههای دی ان ای که در سال ۱۹۶۸ منتشر شد، درباره روزالیند فرانکلین نوشت:
او یک زن احساسی و پرخاشگر بود که توانایی تفسیر اطلاعات به دست آمده توسط خود را نداشت!
کاوشگر Rosalind Franklin ماموریت اگزومارس را تکمیل میکند
“این نامگذاری به همه ما یادآور میشود که جستجو و کشف موارد جدید در ژن بشر قرار دارد و در تمام چیزهایی که ما در آژانس فضایی اروپا انجام میدهیم.” این ها را جان ورنر (Jan Woerner)، رئیس این نهاد در یک بیانیه رسمی اعلام کرده است. “کاوشگر Rosalind the rover این روحیه را در خود دارد و ما را به همراه خود به مرزهای اکتشاف فضایی میبرد.”
البته ماموریت اگزومارس آژانس فضایی اروپا همین حالا هم در حال اجراست و کاوشگر روزالیند فرانکلین به دیگر فضاپیماهایی ملحق میشود که در حال حاضر بر روی سطح سیاره سرخ فرود آمدهاند. در سال ۲۰۱۶ مدارگرد Trace Gas Orbiter (با نام مخفف TGO) با موفقیت وارد مدار دور مریخ شد و سطحنشین Schiaparelli نیز موفق به ثبت و جمع آوری اطلاعاتی در جریان فرایند خود شده بود که البته در نهایت فرود موفقیتآمیزی نداشت؛ کاوشگر روزالیند فرانکلین اطلاعات خود را از طریق پل ارتباطی مدارگرد TGO به زمین مخابره خواهد کرد.