علاقهمندان به دنیای علم و فناوری حتما با افرادی که با علم خود توانستهاند دنیا را تغییر دهند آشنایی دارند. در این مقاله با 7 زوج دانشمند آشنا میشوید که در کنار روابط دوستانه خود، دستاوردهای ارزندهای داشتهاند.
در طول تاریخ بسیاری از افراد توانستهاند با تکیه بر علم و نبوغ خود دستاوردهای متعددی را برای پیشرفت دنیا و زندگی ساکنان این کره خاکی فراهم کنند، اما در میان آنها 7 زوج دانشمند وجود داشتند که با حمایت هم توانستهاند دنیای علم را به جایگاه ویژهای برسانند. این زوجها در کنار روابط دوستانه خود، دستاوردهای مهمی را در زمینه علم به وجود آوردند که در ادامه لیستی از این 7 زوج دانشمند را بررسی میکنیم.
همچنین بخوانید:
معرفی 7 زوج دانشمند در دنیای علم
1. امیلی دو شاتله و ولتر
در صدر لیست 7 زوج دانشمند دنیای علم و فناوری زوج امیلی دو شاتله و ولتر قرار میگیرند. امیلی دو شاتله (Émilie du Châtelet) یک ریاضیدان، فیزیکدان و نویسنده فرانسوی بود. وی از همان دوران کودکی از هوش فوقالعادهای بهره میبرد و در سن 12 سالگی به زبانهای لاتین، ایتالیایی، یونانی و آلمانی صحبت میکرد و حتی قادر به ترجمه بود. وی پس از دوران کودکی در زمینههای فلسفه، ریاضی و ادبیات دورههای آموزشی را گذراند.
ولتر (Voltaire) نیز یک نویسنده و فیلسوف فرانسوی بود که پس از آشنایی با امیلی دو شاتله توانستند فعالیتهای موثری برای جدایی کلیسا و دولت انجام دهند که نتیجه آن محدود کردن قدرت دولت بود. دوشاتله توانست در طول دوران زندگی خود مقاله پرینسیپیا (Principia) نیوتن را به فرانسوی ترجمه کند که به عنوان یکی از اقدامهای مهم وی شناخته میشود؛ زیرا این اقدام باعث شد تا مردم فرانسه با نیوتن آشنا شوند.
از دیگر اقدامهای ارزنده دو شاتله میتوان به این موضوع اشاره کرد که او این نظریه نیوتن که انرژی جنبشی یک جسم با حاصل ضرب یک جسم بر سرعت آن برابر است را تکمیل کرد و در این زمینه فرمول (e=mv²) را ارائه داد. این زوج دانشمند توانستند کتاب Elements of the Philosophy of Newton را به چاپ برسانند که این کتاب حاوی توضیحی در زمینه نظریهها و تفکرهای آیزاک نیوتن، فیزیکدان، ریاضیدان، ستارهشناس و فیلسوف انگلیسی است. گفتنی است امیلی دو شاتله بر اثر بیماری آمبولی ریه در 42 سالگی از دنیا رفت. ولتر پس از مرگ وی به دوست خود نامهای نوشت و عنوان کرد من نه فقط یارم، بلکه نیمی از جان و روحم را از دست دادهام.
2. ماری آن و آنتوان لاووازیه
ماری آن و آنتوان لاووازیه در جایگاه دوم لیست 7 زوج دانشمند دنیای علم و فناوری قرار میگیرند. این دو توانستند در دهه 1700 میلادی کشفهای زیادی در خصوص علم شیمی انجام دهند. از آنتوان لوران لاووازیه (Antoine-Laurent de Lavoisier) به عنوان یک دانشمند فرانسوی و بنیانگذار شیمی نوین یاد میکنند. او توانست نجوم، گیاهشناسی، شیمی و زمینشناسی را به کمک استادان بزرگش یاد بگیرد. وی مدتی را به آموزش حقوق مشغول بود و پس از آن به دنیای علم رجوع کرد که توانست در 25 سالگی در فرهنگستان سلطنتی علوم عضو شود.
ماری آن (Marie Anne) در سن 13 سالگی با لاووازیه ازدواج کرد. البته باید بدانید این زوج دانشمند برای تاسیس یک آزمایشگاه شیمی مجبور شدند جهیزیه ماری را بفروشند و از درآمد آن برای توسعه کارشان استفاده کنند. همکاری این زوج باهوش باعث شد تا بتوانند نقش اکسیژن در تنفس گیاهی، حیوانی و تاثیر آن در احتراق را کشف کنند. بررسیهای این زوج نشان داد که آب از اکسیژن و هیدروژن به وجود میآید و همچنین آنها پایستگی جرم را اثبات کردند.
لاووازیه جزو اولین کسانی بود که برای سنجش و تحقیق در فعل و انفعالات شیمیایی در آزمایشگاه از ترازو استفاده کرد. ماری نیز در کنار همسرش دستاوردهای موفقی را داشت. وی توانست چندین اثر علمی را ترجمه کند که این اقدام وی باعث شد استانداردسازی روش علمی افزایش پیدا کند. همچنین لاووازیه شرایطی را فراهم کرد که درک و شناخت عناصر گازی را ممکن میساخت.
لاووازیه پس از بررسیهای متعدد خود عنوان کرد مناسبترین هوا برای تنفس جزو مواد اصلی در ساخت اسیدها محسوب میشود. البته مدتی بعد ثابت شد اعتقاد او اشتباه است، اما لاووازیه در سال 1779 به این فکر افتاد که این ویژگی را در نام گاز کشف شده قرار داده و پس از آن این عنصر را به نام اکسیژن معرفی کرد که از کلمه یونانی به معنای اسیدساز الگو گرفته شده بود.
جان لاووازیه در زمان انقلاب کبیر فرانسه به کارهای سیاسی مشغول شد که در آن زمان رساله مشهوری در خصوص اقتصاد سیاسی معروف به ثروتهای زیرزمینی فرانسه را نوشت. از این کتاب به عنوان مهمترین کتابی یاد میشود که در زمینه اقتصاد نوشته شده است. در نهایت با تمام تلاشی که ماری آن برای ارزشمند نشان دادن کشفیات لاووازیه انجام داد، این دانشمند بزرگ فرانسوی در سال 1794 و در سن 50 سالگی به جرم خیانت به ملت در دادگاه انقلابی به ریاست ژان باتیست کوفن هال محکوم شد و به همراه چند نفر دیگر با تیغ گیوتین جان خود را از دست داد. ماری آن نیز در 78 سالگی در پاریس فوت کرد.
3. ماری کوری و پیر کوری
بسیار از علاقهمندان به حوزههای علم و فناوری با زوج معروف ماری کوری و پیر کوری آشنایی دارند. این زوج دانشمند در سال 1895 با یکدیگر ازدواج کردند که این ازدواج تا سال 1906 و با مرگ پیر کوری به اتمام رسید. نام کامل ماری کوری (Marie Curie) ماریا اسکلودوسکا کوری است که از او به عنوان فیزیکدان و شیمیدان لهستانی-فرانسوی نام میبرند. وی توانست در سال 1893 لیسانس خود را در رشته فیزیک کسب کند و پس از یک سال نیز در رشته ریاضیات مدرک لیسانس را دریافت کرد. ماری کوری اولین زنی شناخته میشود که توانست جایزه نوبل را دریافت کند.
ماری کوری نخستین دانشمندی بود که توانست دو بار جایزه نوبل را دریافت کند و تنها فردی شناخته میشود که در دو رشته مختلف این عنوان علمی را کسب میکند. نخستین جایزه نوبل وی در سال 1903 در رشته فیزیک و دومین جایزه آن در سال 1911 در رشته شیمی بود. از پیر کوری (Pierre Curie) هم به عنوان فیزیکدان فرانسوی و از پیشگامان عرضه بلورشناسی، مغناطیس و رادیو اکتیویته یاد میشود. وی به همراه همسرش ماری کوری و آنری بکرل توانستند در سال 1903 جایزه نوبل را دریافت کنند که این جایزه علمی به دلیل کشف خودپرتوزایی و مطالعه پدیدههای تابشی در کشف رونتگن به آنها اهدا شد. پیر کوری در سال 1906 و در سن 47 سالگی به علت برخورد با درشکه جان خود را از دست داد. ماری کوری نیز 28 سال پس از مرگ همسرش، به دلیل کمخونی آپلاستیک که منشا آن از پرتوزایی پرتو ایکس بود، فوت کرد.
4. ایرن کوری و فردریک ژولیو
ماری و پیری کوری دختری داشتند به نام ایرن کوری (Irene Curie) که یکی از برجستهترین فیزیکدانان زمان خود محسوب میشد. وی در 17 سالگی با فردریک ژولیو (Frederic Joliot) ازدواج کرد. فردریک ژولیو در انستیتو رادیوم که تحت نظر ماری کوری بود مشغول به کار بود. فردریک ژولیو کوری فیزیکدان و شیمیدان مشهور فرانسوی شناخته میشد که در سال 1935 به همراه ایرن کوری موفق شدند جایزه نوبل شیمی را دریافت کنند. ایرن کوری به دلیل سرطان خون که ناشی از پرتوهای رادیواکتیوی بود، در سال 1956 درگذشت. همسر وی نیز دو سال بعد در 58 سالگی در شهر پاریس فوت کرد.
5. گرتی کوری و کارل فردیناند کوری
جایگاه پنجم لیست زوج دانشمند به گرتی کوری و کارل فردیناند کوری تعلق دارد. آشنایی این زوج دانشمند در دانشگاه پراگ رخ داد که سرانجام در سال 1920 با یکدیگر ازدواج کردند. در آن زمان اروپا در وضعیت خوبی قرار نداشت و به همین دلیل این زوج به آمریکا مهاجرت کردند. آنها توانستند در مرکز تحقیقاتی Roswell Park Cancer Institute واقع در نیویورک پژوهشهای خود را در خصوص متابولیسم کربوهیدرات (carbohydrate metabolism) شروع کنند. گرتی کوری (Gerty Cori) را با عنوان یک زیستشیمیدان آمریکایی و کارل فردیناند کوری (Carl Ferdinand Cori) را با عنوان یک دانشمند در زمینه زیستشیمی اهل آمریکا میشناسند.
یکی از دلایل علاقهمندی گرتی کوری به پزشکی، همکاری با کارل در آزمایشگاه بود. این زوج دانشمند در خصوص ساختار بدن انسان و نحوه پردازش گلوکز در بدن انسان آزمایشهای متعددی را انجام دادند. آزمایشهای آنها باعث شد تا بتوانند مکانیزمی که در آن عضله از گلوکز و گلیکوژن برای انرژی استفاده میکند را کشف کنند. آنها نام این مکانیزم را چرخه کوری (Cori Cycle) قرار دادند. گرتی کوری به عنوان سومین زن در جهان و نخستین زن آمریکایی محسوب میشود که توانست در یک رشته علمی جایزه نوبل دریافت کند. همچنین وی نخستین زنی بود که توانست جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی را دریافت کند.
6. ایزابلا کارل و جروم کارل
ایزابلا کارل و جروم کارل در سال 1940 و زمانی که در آزمایشگاه کلاس شیمی فیزیک دانشگاه میشیگان بودند با یکدیگر آشنا شدند. از ایزابلا کارل (Isabella Karle) به عنوان یک دانشمند آمریکایی در حوزه بلورنگاری و از جروم کارل (Jerome Karle) به عنوان یک شیمیدان آمریکایی یاد میشود. این زوج دانشمند توانستند مدرک دکترای خود در رشته شیمی فیزیک را در سال 1942 دریافت کنند و در همان سال نیز با یکدیگر ازدواج کردند. آنها پس از ازدواج به واشنگتن دی سی مهاجرت کردند تا در آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا (US Naval Research Laboratory) فعالیتهای خود را ادامه دهند.
ایزابلا کارل و جروم کارل توانستند به کمک یکدیگر روش مستقیم تعیین ساختار مولکولی را توسعه دهند. این روش باعث شد تا جروم کارل به جایزه نوبل برسد، اما او از اینکه این جایزه فقط به او اهدا شد ناراحت بود؛ زیرا معتقد بود همسرش یعنی ایزابلا کارل نیز در این راه نقش مهمی داشته است.
7. می بریت موزر و ادوارد موزر
می بریت موزر و ادوارد موزر در جایگاه هفتم لیست زوج دانشمند قرار میگیرند. می-بریت موزر (May Britt Moser ) را به عنوان یک عصبپژوه نروژی و ادوارد موزر (Edvard Moser) را نیز به عنوان یک دانشمند در زمینه علوم اعصاب نروژی میشناسند. این دو برای نخستین بار زمانی که در رشته روانشناسی در دانشگاه اسلو مشغول به تحصیل بودند با یکدیگر آشنا شدند. این زوج دانشمند به همراه جان اوکیف (John O’Keefe) عصبپژوه مشهور توانستند در سال 2001 بر روی سیستم موقعیتیابی داخلی بدن تحقیقاتی را انجام دهند. نتیجه این تحقیقها باعث شد تا سلولهای نزدیک هیپوکامپ را که برای حافظه و جهتگیری مکانی ما ضروری است، کشف کنند.
این زوج توانستند یک عنصر کلیدی در سیستم بدن انسان کشف کنند. بررسیهای آنها باعث شد متوجه شوند که در این سیستم سلولهایی وجود دارد که با ایجاد سیستم هماهنگ مکانی در مغز، این توانایی را به فرد میدهد تا خود را در یک فضای سهبعدی قرار دهد. از این رو هر زمانی که به یک مکان جدید میرویم، این سلولها نقشهای شبیه جی پی اس در مغز ما میسازند. این زوج دانشمند به همراه جان اوکیف به دلیل کشف سلولهایی که سیستم موقعیتیابی را در مغز انسان ایجاد میکنند، به صورت مشترک جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی را در سال 2014 دریافت کردند.