سیستم عامل های رزبری پای را بشناسید

در این مطلب با تعداد زیادی از سیستم عامل‌ های قابل اجرا روی رزبری پای آشنا خواهیم شد. بعد از یادگیری سیستم عامل های رزبری پای نوبت به نصب و سپس استفاده از این کامپیوتر کوچک اما همه کاره می‌رسد.

بهترین، مجهزترین و جدیدترین مدل‌های رزبری پای چیزی حدود 50 دلار قیمت دارند، با این حال تطبیق‌پذیر و منعطف عمل کرده و حتی در برخی موارد، کار یک سیستم کامپیوتری چند صد دلاری را نیز برای ما انجام می‌دهند. به عنوان نمونه، تجربه 7 روز استفاده از رزبری پای به جای کامپیوتر شخصی نشان داد برای گستره وسیعی از کاربران، این وسیله کوچک می‌تواند جایگزین یک سیستم کامپیوتری دسکتاپ شود.

در مطلب مروری بر رزبری پای و کاربردهای آن عنوان کردیم قرار است یک سری مطلب درباره این ابزارهای بسیار کاربردی منتشر کنیم. آشنایی با سیستم عامل های رزبری پای و در ادامه چگونگی نصب آن‌ها قدم بعدی خواهد بود. اگر درباره Raspberry Pi اطلاعات کافی ندارید، ابتدا وارد لینک بالا شده و از طریق آن، مطالب قبلی درباره این سیستم کامپیوتری جیبی را دنبال کنید تا بهتر در جریان چیستی و کاربرد آن قرار بگیرید.

پیش نیاز نصب سیستم عامل های رزبری پای

یک رزبری پای، یک ماوس به همراه کیبورد و یک کارت حافظه میکرو اس دی سریع برای شروع کار نیاز است. کارت حافظه جانبی، نقش حافظه ثانویه و محل ذخیره‌سازی فایل‌ها را در رزبری پای ایفا می‌کند، به همین دلیل بهتر است یک میکرو اس دی مناسب تهیه کنید.

1- سیستم عامل‌های لینوکس مبتنی بر ARM

بهتر است ابتدا به مجموعه‌ای از سیستم عامل های رزبری پای که بیشترین طرفداران را دارند اشاره کنیم. نزدیک به 80 توزیع مبتنی بر لینوکس برای رزبری پای توسعه پیدا کرده است، به همین دلیل دستتان برای انتخاب از بین آن‌ها کاملا باز خواهد بود. به عنوان نمونه‌هایی از آ‌ن‌ها می‌توان به Raspbian ،Linutop و PiBang اشاره کرد.

Raspbian توسط بنیاد رزبری پای پیشنهاد شده و به همین دلیل در فهرست سیستم عامل های رزبری پای گزینه پیش‌فرض محسوب می‌شود. با این حال عده کثیری از کاربران، Ubuntu MATE را ترجیح می‌دهند. برای دور شدن از توزیع‌های مبتنی بر دبیان، گزینه‌های دیگری همچون Pidora و Arch Linux ARM وجود دارند.

دوست‌داران دنیای هک و امنیت، Kali Linux را بیشتر از سایر سیستم عامل های رزبری پای دوست دارند. به منظور انجام تست‌های نفوذ، این یکی از بهترین پلتفرم‌های نرم افزاری به منظور نصب روی رزبری پای محسوب می‌شود. البته برای Kali Linux کاربردهای بسیار گسترده‌ای تعریف شده است.

برای کاربران تازه‌کار، Kano OS پیشنهاد می‌شود. این توزیع لینوکس روی تمامی مدل‌های رزبری پای قابل استفاده بوده و تنها به مدل‌های فروخته شده همراه با Kano محدود نمی‌شود. در نظر داشته باشید تعدادی از سیستم عامل های رزبری پای همچون Raspbian و Ubuntu MATE از طریق نصب‌کننده NOOBS در دسترس خواهند بود.

2- مدیا سنترهای رزبری پای

بسته به این که با چه هدفی به استفاده از این کامپیوتر کوچک روی آورده‌اید، سیستم عامل های رزبری پای متفاوتی به شما پیشنهاد خواهد شد. اگر می‌خواهید از این دستگاه به عنوان یک مدیا سنتر استفاده کنید، گزینه‌های مناسبی پیش رویتان قرار دارد. اگرچه این سیستم عامل‌ ها بر اساس دبیان / رزپ بیان توسعه پیدا کرده‌اند، اما مبتنی بودنشان بر Kodi را نمی‌توان فراموش کرد. در واقع همین ویژگی، آن‌ها را برای استفاده روی رزبری پای به منظور ایجاد یک مدیا سنتر مناسب می‌کند. Kodi یک نرم افزار مدیا سنتر شناخته شده است.

اما چه گزینه‌هایی وجود دارند؟ ورژن‌های OpenELEC را می‌توان روی تمامی مدل‌های رزبری پای به کار برد. OSMC با رزبری پای 1، 2، 3 سازگار است. می‌توان به OSMC به عنوان گزینه‌ای برای NOOBS نگاه کرد. در نهایت به LibreELEC می‌رسیم. به لطف وجود ابزارهای ایجاد میکرو اس دی کارت برای رزبری پای 2 و 3، نصب آن در مقایسه با سایر سیستم عامل های این دسته‌بندی به مراتب راحت‌تر است.

3- RISC OS Pi

این سیستم عامل در آزمایشگاه کامپیوتر دانشگاه کمبریج متولد شد. می‌توان از RISC OS به عنوان نخستین سیستم عامل برای پردازنده‌های ARM یاد کرد، به همین دلیل قدمتی طولانی دارد. این سیستم عامل در کامپیوترهای خانگی قدیمی Acorn Archimedes به شدت پرکاربرد بود و از سیستم‌های کامپیوتری دارای سیستم عامل RISC OS طی دهه 1990 در موسسه‌های آموزشی استفاده می‌شد. سیستم‌های این چنینی در نهایت با کامپیوترهای شخصی قدرت گرفته از سیستم عامل‌های ویندوز مایکروسافت جایگزین شدند.

با این حال RISC OS همچنان به عنوان یکی از سیستم عامل های رزبری پای شناخته شده و هنوز کاربردی است. نصب راحت، از مهم‌ترین مزیت‌های آن به شمار می‌رود. به منظور گرفتن بهترین نتیجه، باید دارای یک ماوس مجهز به اسکرول قابل کلیک باشید، چرا که رابط کاربری سیستم عامل RISC OS نیازمند یک ماوس سه دکمه‌ای است. بعد از نصب، اپلیکیشن‌های رایگان متعددی در فروشگاه نرم افزاری آن پیدا خواهید کرد. می‌توان با استفاده از ابزار نصب‌کننده NOOBS این سیستم عامل را روی رزبری پای سوار کرد.

4- Plan 9

اگر به دنبال جایگزینی برای سیستم عامل های سیستم‌های کامپیوتری دسکتاپ هستید، Plan 9 شبیه به یونیکس، گزینه مناسبی است. این یک سیستم عامل پایه‌ای بوده و به دست تیم توسعه‌دهنده یونیکس ابداع شده است.

البته ممکن است کار کردن با محیط کامندی را دوست نداشته باشید، به همین دلیل استفاده از این سیستم عامل به همه کاربران پیشنهاد نمی‌شود. با این حال، اگر پیشتر تجربه کار با یونیکس داشته باشید، کار کردن با Plan 9 برایتان مثل آب خوردن خواهد بود. همچنین می‌توانید برای شروع، به آن روی بیاورید.

5- Recalbox 4.0

مجددا به دنیای لینوکس برمی‌گردیم. دو مورد از سیستم عامل های رزبری پای برای اجرای بازی‌های رترو استایل مناسب هستند. این ابزارها، که روی دبیان / رزپ بیان اجرا می‌شوند، به کاربر اجازه خواهند داد رام‌ها و شبیه‌سازهای بازی‌ها را اجرا کرده و به برخی قابلیت‌های مخصوص کنسول‌های بازی دسترسی داشته باشند. از طریق یک کنترلر مخصوص کنسول‌ها می‌توان درون این رابط کاربری گشت و گذار کرد. به منظور اجرای بازی‌های رترو استایل چندین گزینه وجود دارد.

RetroPie، شبیه‌سازی گستره‌ای وسیع از پلتفرم‌های رترو از دهه‌های 1980، 1990 و اوایل 2000 را برای کاربر امکان‌پذیر می‌کنند. اصلی‌ترین رقیب این پلتفرم را باید RecalBox دانست. پشتیبانی از سیستم‌های جدیدتر که امکان استفاده از RetroPie در آن‌ها وجود نداشت، یکی از تفاوت‌های آن به شمار می‌رود.

این دو تنها گزینه‌های موجود برای دوست‌داران اجرای بازی‌های رترو استایل روی رزبری پای نیستند. از Lakka به عنوان یک توزیع لینوکس سبک با توانایی تبدیل یک کامپیوتر کوچک به یک شبیه‌سازی کنسول تمام عیار یاد می‌کنند. Pi Entertainment System یا PES مجموعه‌ای از شبیه‌سازهای مبتنی بر Arch Linux محسوب شده و گزینه‌های بیشتری در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

PiPlay یک جایگزین فشرده بوده و اصلی‌ترین مزیت آن، جای دادن شبیه‌ساز 12 پلتفرم به علاوه ScummVM درون رزبری پای است. به یاد داشته باشید حین استفاده از یک شبیه‌ساز، معمولا به بوت و رام‌های بازی نیاز خواهید داشت. به منظور استفاده قانونی از آن‌ها می‌بایست پیشتر، سیستم‌های اورجینال و بازی‌های آن‌ها را خریداری کرده باشید.

6- FreeBSD

BSD یک لینوکس نیست، اما به لینوکس شباهت داشته و به شکلی یکسان با آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.  FreeBSD مبتنی بر Berkeley Software Distribution بوده و یکی از متداول‌ترین سیستم عامل‌های دنیا به شمار می‌رود. می‌توان کدهای FreeBSD را در مک او اس، نینتندو سوئیچ و پلی استیشن 3 و پلی استیشن 4 شرکت سونی پیدا کرد.

استفاده از FreeBSD روی رزبری پای در گرو تکیه بر یک رابط کامندی خواهد بود، هر چند قابلیت اجرای اپلیکیشن‌ها و بازی‌های همچنان مهیا است. برای این سیستم عامل، مجموعه‌ای غنی از برنامه‌های مختلف وجود دارد، به همین دلیل می‌توان بعد از نصب FreeBSD روی رزبری پای از آن‌ها بهره برد. به عنوان جایگزین‌های دیگر برای آن می‌توان به RaspBSD و NetBSD اشاره کرد.

7- Chromium OS

کرومیوم او اس مبتنی بر همان کدهای کروم او اس بوده و می‌توان آن را روی لپ تاپ، نوت بوک و حتی رزبری پای نصب کرد. با نصب Chromium OS، به همان ابزارهای مبتنی بر کلاد کروم او اس دسترسی خواهید داشت و این نعمت بزرگی است.

در حقیقت، پروژه‌ای در اینجا وجود دارد؛ با استفاده از Chromium OS، روی یک رزبری پای، کروم بوک اختصاصی خود را بسازید! این پروژه هنوز در دست توسعه قرار داشته و روز به روز کاربران بیشتری به آن روی می‌آورند. به همین دلیل انتظار داریم قابلیت‌های بیشتری در آینده نزدیک به Chromium OS اضافه شوند. در نتیجه،‌ در مقایسه با سیستم عامل های رزبری پای معرفی شده در بالا، دست کاربر از نظر ویژگی‌های پایه سیستم عامل و همچنین امکانات و تعدد نرم افزارهای کاربردی، بازتر خواهد بود. چندین پروژه مبتنی بر Chromium OS اکنون در دست توسعه قرار دارند. به عنوان نمونه می‌توان به Flint OS اشاره کرد.

8- Windows 10 IoT Core

بیایید کمی شفاف باشیم. Windows 10 IoT Core برای رزبری پای همان ویندوز 10 مورد نظر شما نبوده و باید آن را ورژنی از Windows IoT دانست که فاقد محیط دسکتاپ است. هدف از توسعه آن، همانطور که از نامش پیداست، توسعه گجت‌ها و پلتفرم‌هایی در دنیای اینترنت اشیا (IOT) است. به عبارتی Windows 10 IoT Core را باید یک سیستم عامل IOT دانست.

به لطف آن می‌توان از رزبری پای به منظور توسعه پروژه‌هایی در دنیای اینترنت اشیا استفاده کرد. به منظور دریافت بهترین نتیجه باید به طور ریموت، از طریق یک سیستم کامپیوتری دیگر، به Windows 10 IoT Core متصل شوید، چرا که این سیستم عامل فاقد محیط گرافیکی است. از آنجا، می‌توانید با استفاده از ویژوآل استودیو، بستر نرم افزاری خود را پیاده‌سازی کنید. گفتنی است یک رزبری پای مجهز به Windows 10 IoT Core قادر به اجرای برنامه‌های پایتون نیز خواهد بود.

با وجود کاربردهای خاص آن برای برخی پروژه‌های مشخص، نمی‌توان Windows 10 IoT Core را جایگزینی برای سیستم عامل های رزبری پای مبتنی بر لینوکس دانست.

9- Android

شاید این جذاب‌ترین سیستم عامل برای کاربران باشد و آن‌ها بدون انجام تحقیقات درباره سایر سیستم عامل های رزبری پای معرفی شده، آن را ترجیح بدهند! امروز می‌توان از اندروید برای اجرای هر پروژه‌ای استفاده کرد، چنان که این سیستم عامل در گوشی های هوشمند، خودروها، گجت‌های هوشمند خانگی و انواع لوازم الکترونیکی به کار می‌رود.

برای رزبری پای، ورژن‌های اندروید متفاوتی وجود دارند. جدیدترین ورژن مبتنی بر اندروید 7 نوقا است. چند بیلد اندروید تی وی نیز در دست توسعه قرار دارند و در آینده‌ای نزدیک خواهید توانست از آن‌ها روی رزبری پای استفاده کنید.

همانطور که انتظار دارید، اجرای اندروید روی رزبری پای به شما اجازه خواهد داد به میلیاردها اپلیکیشن‌ها و بازی دسترسی داشته باشید و این بزرگتر از نعمتی است که کرومیوم او اس به شما اعطا می‌کند. البته ممکن است برای اجرای برخی اپلیکیشن‌ها با مشکل عدم سازگاری رو به رو شوید، اما روی هم رفته، از نظر پایداری سیستم عامل، مشکلی نخواهید داشت.

10- AROS

اگرچه امروز AmigaOS پروژه‌ای اتمام یافته است، اما روزگاری بسیار نزدیک، یکی از محبوب‌ترین سیستم عامل‌ها محسوب می‌شد. به مرور زمان، ورژن‌های مختلفی از آن توسعه یافت که به عنوان شناخته شده‌ترین مورد می‌توان به MorphOS اشاره کرد. خوشبختانه AROS به منظور استفاده روی رزبری پای‌ها همچنان در دسترس قرار دارد. تعدادی بازی و اپلیکیشن‌ برای آن موجود است.