گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
پدیده گذر عطارد به عنوان آخرین گذر قرن در ساعت 16 دوشنبه 20 آبان 98 رخ می‌دهد که در این پدیده نجومی سیاره عطارد از مقابل قرص خورشید عبور خواهد کرد.
علاقه‌مندان به پدیده‌های نجومی می‌توانند امروز دوشنبه 20 آبان 98 و در ساعت 16 گذر عطارد از مقابل خورشید که یک اتفاق بسیار نادر محسوب می‌شود را رصد کنند. از دید ساکنان سیاره زمین فقط گذر عطارد و زهره قابل مشاهده است؛ در هر قرن حدود 13 گذر اتفاق می‌افتد و گذرهای زهره نیز به شکل جفتی رخ داده که میان هر جفت بیش از یک قرن فاصله وجود دارد.
علی آزادگان، کارشناس نجوم عنوان کرد گذر سیاره عطارد یکی از مهم‌ترین پدیده‌های نجومی قرن محسوب می‌شود و این گذر به عنوان آخرین گذر قرن به شمار می‌رود. وی افزود گذر عطارد از مقابل عرض خورشید به مراحل کسوف حلقوی شباهت زیادی دارد؛ گذر با تماس نخست شروع خواهد شد که قرص سیاره دقیقا مماس با قرص خورشید خواهد شد. مدتی بعد از تماس نخست، سیاره همانند ناخنی بر لبه قرص خورشید مشاهده می‌شود. تمام قرص سیاره عطارد برای نخستین بار در تماس دوم رویت خواهد شد که در این زمان قرص عطارد از داخل بر قرص خورشید مماس می‌شود.
بهترین زمان رویت گذر عطارد
این کارشناس نجوم در ادامه عنوان کرد علاقه‌مندان می‌توانند با تلسکوپ این پدیده مهم را رصد کنند وی در مورد بهترین زمان رویت گذر عطارد نیز افزود از ساعت 16 امروز تا هنگام غروب خورشید در سراسر ایران امکان مشاهده این پدیده وجود دارد. وی تاکید کرد پس از چند ساعت قرص سیاره عطارد به آرامی از روبه‌روی قرص درخشان خورشید عبور خواهد کرد. در تماس سوم عطارد به نقطه مقابل قرص خورشید خواهد رسید و مجددا از داخل با قرص خورشید مماس می‌شود.
عبور عطارد تا چه زمان به طول می‌انجامد؟
علی آزادگان در ادامه عنوان کرد این پدیده بسیار مهم نجومی حدود 5 ساعت و نیم به طول می‌انجامد. وی افزود سرانجام در تماس چهارم سیاره عطارد مجددا از خارج بر قرص خورشید مماس خواهد شد و گذر به پایان می‌رسد. زاویه استقرار (Position Angle) سیاره عطار در هر تماس در جهت پادساعت‌گرد نقطه شمال قرص خورشید محاسبه خواهد شد.
زمان مراحل گذر عطارد سال 98
این کارشناس نجوم در خصوص اوج گذر عطارد افزود اوج این گذر به زمانی گفته می‌شود که سیاره عطارد به نزدیک‌ترین فاصله از مرکز قرص خورشید برسد. در این زمان فاصله زاویه‌ای زمین‌مرکزی میان مرکز خورشید و مرکز عطارد معادل 75.9 ثانیه کمانی خواهد بود. زاویه استقرار جهت قرارگیری عطارد نسبت به مرکز خورشید را نشان خواهد داد که از قطب شمال سماوی قرص خورشید در جهت پادساعت‌گرد محاسبه می‌شود.
مسیر حرکت عطارد بر قرص خورشید
طبق اعلام علی آزادگان به دلیل اینکه زمان تماس‌ها بر اساس مختصات زمین‌مرکزی اندازه‌گیری شده است، فقط برای رصدکنندگان ساکن در مرکز زمین دقیق خواهد بود. زمان تماس‌ها برای نقاط مختلف زمین احتمال دارد تا 2 دقیقه با این زمان‌های اعلام شده متفاوت باشد. از دلایل این اختلاف می‌توان به موضوع منظر اشاره کرد؛ چراکه قرص عطارد با قطر 10 ثانیه کمانی قادر است تا 13 ثانیه کمانی از محل مختصات دقیق زمین‌مرکزی خود جابجا گردد.
گرافی از عبور عطارد در 20 آبان 98
این کارشناس نجوم در ادامه بیان کرد این گذر بیشتر اوقات از مناطق زمین نظیر آمریکای شمالی و جنوبی، اقیانوس اطلس و آرام، اروپا، آفریقا، نیوزلند و غرب آسیا قابل رصد است، اما از آسیای میانه و شرقی، ژاپن، استرالیات و اندونزی نمی‌توان این پدیده نجومی را رصد کرد. وی افزود ساکنان تمامی شهرهای ایران قادر هستند تماس عطارد با خورشید را به کمک تلسکوپ رصد کنند، اما با غروب خورشید قادر به مشاهده مراحل بعدی آن نخواهند بود، فقط این 8 شهر قادرند که تمامی هر سه گذر را مشاهده کنند.
جدول شهرهایی که قادر به رصد کامل مراحل گذر هستند
علی آزادگان در ادامه عنوان کرد برای ایران و سایر مناطق غرب آسیا عبور عطارد ساعتی پیش از غروب خورشید شروع خواهد شد و پیش از اینکه زمان اوج گذر شروع شود، خورشید غروب می‌کند. با توجه به اینکه خورشید برای شهرهای غربی دیرتر غروب خواهد کرد، علاقه‌مندان در آن شهرها برای رصد زمان بیشتری خواهند داشت. با توجه به اینکه قطر عطارد 1.194 قطر ظاهری خورشید است، تلسکوپی با بزرگنمایی 50 برابر یا بیشتر قادر است سیاره عطارد را در این گذر رصد کند. البته تلکسوپ می‌بایست به فیلتر مناسب و ایمن رصد خورشید مجهز گردد.
تصویر عبور عطارد از قرص خورشید
این کارشناس نجوم در مورد آخرین گذرهای عطارد به خورشید نیز بیان کرد در دوران معاصر گذرهای عطارد با چند روز فاصله از 18 اردیبهشت و 19 آبان اتفاق می‌افتند. پایین بودن سرعت عطارد در اوج مداری باعث خواهد شد که احتمال حضور آن در مکان مناسب کاهش پیدا کند. گذرهای آبان در فواصل 7، 13 و 33 سال و گذرهای اردیبهشت در فواصل 13 و 33 سال اتفاق می‌افتند. گذرهای عطارد با چرخه‌ای 46 ساله در همان روز تکرار خواهند شد که البته احتمال جابجایی یک یا دو روزه آنها به دلیل اعمال سال‌های کبیسه نیز وجود دارد. وی خاطرنشان کرد این چرخه 46 ساله به چرخه ساروس در کسوف‌ها شباهت زیادی دارد؛ یعنی عبور عطارد از خورشید 46 سال دیگر اتفاق خواهد افتاد و در 22 آبان سال 1411 می‌توانید گذر بعدی را مشاهده کنید.