رادیواکتیو

زنبورهای عسل آلوده به رادیواکتیو همسطح با انتشارات چرنوبیل، کلونی را به خطر می اندازند

اگر زنبورهای عسل تحت تاثیر تشعشعات رادیواکتیو همسطح با آلودگی های هسته ای چرنوبیل قرار گیرند قادر خواهند بود کل کلونی خود را به خطر بیندازند و با این کار تاثیر گسترده ای بر اکوسیستم داشته باشند.

اگر زنبورهای عسل مقداری از تشعشعات رادیواکتیو هم طراز با تشعشعات انفجار چرنوبیل را دریافت کنند، دچار آنچنان تغییرات رفتاری می شوند که می توانند کلیه کلونی را به مخاطره بیندازند.

حادثه غم انگیز چرنوبیل یک حادثهٔ هسته‌ای بود که در تاریخ ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ مصادف با ۶ اردیبهشت ۱۳۶۵ در رآکتور هسته‌ای شمارهٔ ۴ در نیروگاه چرنوبیل رخ داد. این نیروگاه در نزدیکی شهر پریپیات و در شمال اوکراین واقع شده است.

فاجعه چرنوبیل یکی از دو بحران هسته‌ای است که بر اساس مقیاس گر رویدادهای بین‌المللی هسته‌ای و رادیولوژیک، در گروه شماره هفت یعنی در بالاترین مقیاس طبقه‌بندی می شوند. درجه هفت دلالت بر عظمت حادثه دارد و بیان کننده انتشار عمدهٔ مواد رادیواکتیو با اثرات گسترده بهداشتی و زیست‌محیطی بوده که نیازمند اقدامات برنامه‌ریزی شده فوری و طولانی ‌مدت در جهت مقابله است.

این حادثه در جریان آزمایش ایمنی در یک راکتور از نوع آر.بی.‌ام‌.کی که در شوروی رایج بود، آغاز گردید. هدف اصلی از این آزمایش کمک به توسعه یک روش ایمنی جهت نگه داشتن گردش آب خنک‌کننده در صورت قطع برق تا زمانی که ژنراتورهای پشتیبان بتوانند برق را تأمین کنند، بوده است. در جریان آخرین آزمایش سرپرست آزمایش موفق به پیروی از دستورالعمل اجرایی فرایند نشد و شرایط عملیاتی ناپایداری را ایجاد نمود که همراه با نقص‌های ذاتی در طراحی آر.بی‌.ام‌.کی و غیرفعال بودن چندین سیستم ایمنی اضطراری، منجر به وقوع واکنش‌های زنجیره‌ای کنترل نشده و در نهایت انفجار چرنوبیل گردید.

در اطراف چرنوبیل حیات وحش به شکل گسترده ای در جریان است؛ حیات وحشی که در آن تعداد بسیاری حیوانات وحشی از جمله گرگ ها، خرس ها و حشرات مختلف زندگی می کنند و در میان این حشرات تعداد بسیار زیادی از زنبورهای عسل نیز در پرواز هستند. تشعشعات رادیواکتیو در حال حاضر در اطراف چرنوبیل ضعیف شده اند، اما از سوی دیگر تداوم دارند و برای محققان جای سوال بود که تداوم تشعشعات تا چه حد زندگی حشراتی بمانند زنبور عسل را متاثر از خود خواهد کرد.

رادیواکتیو و تغییر در رفتار زنبور های عسل

اگر زنبورهای عسل تحت تاثیر تشعشعات رادیواکتیو به اندازه تشعشعات ساطع شده از نیروگاه چرنوبیل باشند می توانند به کلونی خود لطمات جدی وارد کنند. زنبورها در صورت آلوده بودن به تشعشعات، به محض ورود به کلونی، شهد بیشتری را مصرف می کنند.

این موضوع می تواند تاثیرات اکولوژیکی عمیقی بر جای بگذارد. در واقع مصرف غیر متعارف شهد توسط زنبور موضوع ساده ای نیست که بتوان به راحتی از کنار آن گذشت. این موضوع باعث می شود تا زنبورهای عسل برای یافتن شهد زمان بیشتری را به جستجو بپردازند تا نیازهای اضافی غیر طبیعی خود را برآورده کنند. در نتیجه توسعه کلونی دچار اختلال می شود.

مورد فوق در نهایت می تواند به کاهش تعداد زنبورهای عسل بینجامد، زنبورهای عسلی که هر یک نقشی مهم در تنظیم اکوسیستم بر عهده دارند و زنجیره اکوسیستم با این یک کنش، دچار اختلالی گسترده خواهد شد. در واقع کاهش تعداد زنبورهای عسل می تواند مقوله گرده افشانی را با مشکلی جدی مواجه کند.

گرده افشانی یکی از موضوعات بسیار مهم زیست محیطی است که هر نوع اختلالی در آن قادر خواهد بود بازتاب های گسترده ای داشته باشد. این احتمال وجود دارد که جمعیت حشرات گرده افشان بتدریج در ناحیه خطرناک اطراف چرنوبیل کاهش یابد.

به هر حال پژوهشگران تاکید دارند که برای نتیجه گیری در خصوص تاثیر تشعشعات رادیواکتیو بر زنبورهای عسل نیازمند تحقیقات بیشتر هستند. در جریان آزمایش به عمل آمده، به لطف فناوری های پیشرفته، محققان توانستند میزان تشعشعات رادیواکتیو وارده بر زنبور را با دقت کنترل کنند، اما در واقع مشخص نیست که یک زنبور در طول روز چقدر در اطراف چرنوبیل تشعشع دریافت می کند.

از سویی سطح تشعشعات رادیواکتیو در نواحی مختلف منطقه انفجار متنوع است. در برخی مناطق میزان تشعشعات رادیواکتیو  بسیار ضعیف است، اما در نواحی دیگر هنوز نمی توان با اطمینان از عدم تاثیر تشعشعات بلندمدت بر انسان به نتیجه علمی رسید. پژوهشگران در جریان آزمایش خود بر روی زنبور های عسل  آنها را در معرض سطحی از تشعشعات رادیواکتیو  بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ برابر تشعشعات عادی دریافتی روزانه هر انسان قرار دادند.

با افزایش این سطح به هزار برابر، پژوهشگران دریافتند که بتدریج زنبورهای عسل دچار رفتارهای غیر متعارفی شدند که در راس آن مصرف غیر طبیعی شهد مشاهده می شد. تیم محققان یاد شده قصد دارند به درک بهتری از تاثیر این رفتار زنبورها بر گیاهان و درختان گل دار برسند.

پاسخ بدهید

وارد کردن نام و ایمیل اجباری است | در سایت ثبت نام کنید یا وارد شوید و بدون وارد کردن مشخصات نظر خود را ثبت کنید *

*