دیرینه شناسان برای نخستین بار موفق به کشف فسیل مغز شدند

دیرینه شناسان موفق به کشف فسیل بافت های مغزی جانوری از دوران کامبرین شدند.  این کشف در نوع خود بی نظیر است زیرا تا کنون هیچ فسیل مغزی تاییدیه علمی نگرفته است.

دانشمندان در نهایت ایده دیرینه عدم کشف فسیل بافت های مغزی را به چالش کشیده و فسیل مغز یک جاندار از دوران کامبرین را کشف کردند. با این کشف مشخص شد بافت های مغزی نیز قابلیت آن را داشته اند که به فسیل تبدیل شوند.

کامبرین یا  Cambrian یکی از دوره‌های زمین‌شناسی از دوران دیرینه‌ زیستی است که در حدود ۵۴۲ میلیون سال پیش آغاز شده و تا حدوداً ۴۸۸/۳ میلیون سال پیش تداوم  داشته ‌است. فسیل یاد شده متعلق به جانداری از 500 میلیون سال پیش است که به خوبی از بافت های مغزی در آن مراقبت شده است.

این فسیل خلاف تصور معمول در میان دیرینه شناسان را به اثبات رساند. آنها همواره عقیده داشتند که بافت های مغز جانداران باستانی قابلیت فسیل شدن نداشته اند. فسیل متعلق به یک بند پای باستانی با نام علمی  Alalcomenaeus است. این جاندار شباهت های بسیاری با حشرات و عنکبوت ها مدرن و نیز سخت پوستان دارد.

بافت های مغزی به خاطر آنکه به سرعت دچار فرسایش می شوند قابلیت آن را ندارند که به سنگواره تبدیل شوند. اما دو سنگواره کشف شده دارای بافت های مغزی فسیل شده اند! این مورد از نظر دانشمندان یک کشف بسیار بسیار نادر بوده و همتایی ندارد.

ادعاهای گذشته از کشف فسیل مغز

قبلا هم فسیل هایی از این جاندار یافت شده بود، اما نمی شد با قاطعیت وجود اثرات مغز را در آن تایید کرد. حالا دانشمندان با قاطعیت می توانند تبدیل شدن مغز به فسیل، دست کم در این بند پای عصر کامبرین را تایید کنند.

قبل از این کشف، تنها تعداد محدودی از کشفیات بند پایان این عصر با احتمال مغز سنگواره شده گزارش شده بود. حتی در سال 2012 دانشمندان موفق به کشف فسیلی از Fuxianhuia protensa شده بودند و مدعی بودند که این سنگواره دارای مغز است، اما انتقادهای وارده اجازه تایید قطعی این موضوع را نداد.

برای فهم فسیل شدن بافت های مغزی تئوریهای بسیاری ارائه شد که بسیار هم جالب توجه بودند، اما در نهایت این موضوع مورد تایید قرار گرفت که بافت مغزی در مواردی فسیل شده است. این فسیل جدید در یوتای ایالات متحده کشف شد. بافت های مغزی فسیل شده شباهت بسیاری به بافت مغز در جانداران مدرن مانند خرچنگ ها، عنکبوت ها و عقرب ها دارد.

هر چند همه شواهد دال بر فسیل شدن مغز Alalcomenaeus هستند، اما دانشمندان برای تایید نهایی، دومین سنگواره این جاندار باستانی را نیز آزمایش کردند و به نتایج مشابه رسیدند. دیرینه شناسان در جمع بندی نهایی به این نتیجه رسیدند که در صورت حاکم بودن شرایط خاص، مغز جانداران باستانی به روند فسیل شدن تن داده است.

پژوهشگران بسیار نگران بودند که مدعی کشف سنگواره بافت های مغزی شده اند. بنابراین دستاورد خود در این زمینه را به کرات مورد آزمون مجدد قرار دادند. آنها احتمال می دهند نوعی باکتری با پیچیدن خود در اطراف سیستم های عصبی بمانند یک فیلم زیستی از آنها حفاظت کرده و مانع از فرسایش سریع آنها شده است.

به هر حال قبل از این کشف ادعاهای بی شماری در خصوص کشف اولین فسیل مغزی باستانی مطرح شد بود که جملگی نتوانستند اعتبار علمی مورد نیاز را بدست آورند. این احتمال وجود دارد که حضور برخی ترکیبات شیمیایی در دوران باستان و در زمان مرگ جاندار باعث شده باشد تا از بافت های نرم به خوبی محافظت شده و مانع از فرسایش آنها شده باشد. برای مثال می توان به فرایند تبدیل چرم اشاره کرد که در آن مواد شیمیایی می توانند بافت های نرم پوست گاو را به چرمی قابل دوام تبدیل نمایند.

تحقیقات بیشتری باید به عمل آید تا نقش رسوبات در حفاظت از فسیل را شفاف سازد. اما در حال حاضر آنچه مشخص است اینکه بقایای بندپایان باستانی در طی زمان تحت فشار شدید بوده اند. احتمال دارد که بافت های مغزی به خاطر دارا بودن مقادیری چربی در مقابل فرسایش مقاومت از خود نشان داده باشند.

به هر حال اکثر دیرینه شناسان ضمن خوش بین بودن نسبت به کشفیات جدید در خصوص سنگواره مغز، همچنان کمی بدبینی را چاشنی ادعاهای جدید در این زمینه می کنند و تایید این  موضوع علمی را منوط به کشفیات بیشتر می دانند.