گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
آینده بیماری کرونا چه خواهد بود؟ بیماری کووید 19 از دو ماه گذشته بیش از 3 هزار نفر را کشته و 90 هزار نفر را آلوده کرده است؛ در ادامه پیش‌بینی وضعیت ویروس کرونا در آینده را از زبان یک استاد دانشگاه هاروارد می‌شنویم.
آینده بیماری کرونا یا همان کووید 19 (COVID-19) هنوز مشخص نیست؛ در حالی که با گذشت حدود دو ماه از شیوع ویروس کرونا جدید در شهر ووهان چین می‌گذرد، حداقل 3 هزار نفر قربانی این بیماری دستگاه تنفسی شده‌اند و ده‌ها هزار نفر از کشورهای مختلف جهان از جمله ایران، به این بیماری مبتلا شده‌اند.
با این وجود می‌توان با اطمینان گفت که بهترین کسانی که توانایی پیش‌بینی وضعیت بیماری کرونا در آینده را دارند، دانشمندان و کارشناسان حوزه بهداشت و آمار هستند و اگر قرار باشد که برای شرایطی در ماه‌ها و سال‌های پیش رو آماده شویم، این کارشناسان هستند که می‌توانند جزئیاتی از شرایط مورد نظر را مشخص کنند. در همین رابطه قصد داریم تا صحبت‌های یکی از اساتید دانشگاه معتبر و معروف هاروارد را در مورد آینده بیماری کرونا بررسی کنیم. با گجت نیوز همراه باشید.
پیش‌بینی آینده بیماری کرونا
متخصص اپیدمی شناسی دانشگاه هاروارد، مارک لیپستیچ (Marc Lipsitch)، به تازگی مصاحبه‌ای جالب‌توجه در مورد آینده ویروس کرونا انجام داده و یکی از نکاتی که در این مصاحبه مطرح کرده، احتمال بسیار پایین کنترل بیماری کرونا به صورت کلی است.
مهار کردن اولین قدم برای مقابله با هر اپیدمی به حساب می‌آید و کشور چین هم از ابتدای ماجرا تلاش‌های قابل‌توجهی در جلوگیری از گسترش ویروس کرونا انجام داد؛ با این حال گزارش‌ها نشان می‌دهند که در بیش از 30 کشور جهان موارد ابتلا به کووید 19 ثبت شده و بیماری مورد نظر در یک قدمی پاندمی شدن، یا همان گسترش شدید و جهانی قرار دارد.
با وجود اینکه چین بیش از 100 میلیون نفر را در شرایط قرنطینه قرار داده و مدتی پیش مقامات این کشور از انجام تست‌های خانه به خانه در استان هوبئی (Hubei) خبر دادند، لیپستیچ پیش‌بینی می‌کند که در سال جاری میلادی بین 40 تا 70 درصد مردم جهان به ویروس کووید 19 مبتلا می‌شوند.
البته این استاد دانشگاه هاروارد تاکید می‌کند که حجم بسیار زیادی از این افراد در خطر مرگ قرار نخواهند گرفت و بسیاری از آن‌ها حتی نشانه‌ای از ابتلا به بیماری هم بروز نخواهند داد؛ تقریبا مشابه وضعیت آنفولانزا که تنها برای افراد مسن و یا مبتلایان به بیماری‌های شدید خطرناک است و از طرف دیگر، 14 درصد مبتلایان به آن هیچ نشانی از آنفولانزا ندارند.
متخصصان اپیدمی شناسی دیگری هم صحبت‌های لیپستیچ را بازگو کرده‌اند و این کارشناسان تقریبا به صورت متفق‌القول می‌گویند که آینده بیماری کرونا شبیه به بیماری‌های فصلی مثل آنفولانزا و یا سرماخوردگی خواهد بود؛ از آنجایی که مردم عادی نسبت به این دو بیماری مصونیت کامل پیدا نکرده‌اند و در فصل‌هایی مثل زمستان ممکن است به آن‌ها مبتلا شوند، این احتمال هم می‌رود که در آینده کووید 19 هم به وضعیت مشابهی برسد.
آینده کرونا در سایه تلاش‌ها برای ساخت واکسن
از طرف دیگر، تلاش جهانی برای تولید واکسن کووید 19 هم به شکل غیرمستقیم نشان‌دهنده این است که دانشمندان جهان به مهار کامل بیماری کرونای جدید امیدوار نیستند و استراتژی موثرتر و پربازده‌تر، توسعه درمانی برای این بیماری دستگاه تنفسی است.
در هفته‌های اخیر شرکت‌هایی مثل اینوویو (Inovio) و مدرنا (Moderna) خبر از ساخت واکسن کروناویروس جدید داده‌اند و اخبار مختلفی از طرف شرکت‌ها و آزمایشگاه‌های کوچک و بزرگ در این رابطه منتشر شده است؛ با این وجود نکته اینجاست که تنها در صورتی می‌توان با خیال راحت تایید کرد که واکسن یک بیماری مثل کووید 19 ساخته شده که داروی مورد نظر به صورت گسترده بر روی افراد بیمار آزمایش شود و در کنار اثبات تاثیر آن در مهار بیماری، آثار جانبی خطرناک و یا غیرقابل جبرانی در افراد تحت درمان به وجود نیاورد.
به این ترتیب می‌توان گفت که متخصصان انوویو یا مدرنا تنها با کپی کردن بخشی از آر ان ای ویروس کرونا جدید که ممکن است روزی در ساخت واکسن واقعی کمک کند، ادعای توسعه داروی مقابله با کووید 19 را مطرح کرده‌اند؛ به طور کلی برای ساخت واکسن چنین بیماری یکی از راه‌ها استفاده از تکنیک‌های تعیین ترتیب توالی ژنتیکی ویروس است. در این روش ورژنی با ژنتیک مشابه به ویروس اولیه ساخته شود که در عین حال که سیستم دفاعی بدن را برای مقابله با ویروس اصلی تحریک می‌کند، خودش واکنش‌ها و علائم بیماری‌زای ویروس را به وجود نمی‌آورد.
در مورد واکسن آنفولانزا هم هشدار داده می‌شود که داروی مورد نظر ممکن است علائمی مثل خود بیماری اصلی را به وجود بیاورد، اما به صورت کلی واکسن مورد نظر با بیماری مقابله می‌کند؛ بنابراین ساخت چنین ماده درمانی و تعیین ترتیب توالی ویروسی که بدون ایجاد علائم بیماری کرونا، سیستم دفاعی ما را برای مقابله با آن تحریک کند، کار چندان راحتی نیست و علاوه بر مدل‌سازی‌ها و تست‌های گوناگون، باید بر روی حیوانات و سپس انسان‌ها آزمایش شود تا بعد از این مرحله، به حالت تولید انبوه برسد.
با این تفاسیر خبر خوشحال‌کننده اینجاست که عزمی جهانی برای تولید واکسن کووید 19 و جلوگیری از بدتر شدن آینده بیماری کرونا ایجاد شده است؛ آنتونی فاسی (Anthony Fauci)، رئیس موسسه ملی بهداشت آمریکا یا همان NIH به تازگی اعلام کرده که متخصصان این آژانس دولتی با سرعتی باورنکردنی در حال تلاش برای توسعه واکسن کروناویروس جدید هستند.
در حالی که به هنگام گسترش ویروسی از خانواده کروناویروس‌ها به نام سارس (SARS)، در سال 2003، چیزی در حدود 20 ماه طول کشید تا دانشمندان از دست یافتن به توالی ژنتیکی ویروس، به فاز اول آزمایش واکسن بیماری برسند، فاسی می‌گوید که کارشناسان NIH اخیرا این زمان را برای ویروس‌های دیگر به 3 ماه کاهش داده‌اند و انتظار می‌رود که واکسن کووید 19 در مدت زمانی کمتر به مرحله اول آزمایش برسد.
علاوه بر موسسه ملی بهداشت، سازمان جهانی بهداشت، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا و سازمان‌های دیگر، مجموعه‌های خیرخواهانه‌ای مثل ائتلاف نوآوری آمادگی برای مقابله با اپیدمی‌ها (CEPI) هم وجود دارند که به دنبال شکست بیماری کرونا هستند.
رئیس فعلی این ائتلاف که توسط دولت نروژ و هندوستان، موسسه خیریه بیل و ملیندا گیتس و خیرخواهان دیگر اداره و ساپورت می‌شود، اعلام کرده که در ماه آوریل مرحله اول تست واکسن کووید 19 آغاز می‌شود و اگر مشکلی به وجود نیاید، می‌توان انتظار داشت که تا اواخر تابستان کارایی واکسن به مرحله آزمایش گذاشته می‌شود. به طور کلی انتظار می‌رود که چیزی بین 12 تا 18 ماه طول بکشد تا محصول اولیه‌ای به عنوان واکسن کرونا جدید از ایمنی و کارایی لازم برای درمان مبتلایان برخوردار باشد؛ با این وجود چنین زمانی به نسبت اتفاقات مشابه در تاریخ ساخت واکسن، بی‌سابقه بوده و رئیس CEPI می‌گوید که مدت زمان مورد نظر فوق‌العاده خوش‌بینانه است.
از طرف دیگر حتی اگر محصولی اولیه در مدت زمان خوش‌بینانه CEPI ساخته شود، موضوع تولید انبوه محصول پیش می‌آید که با توجه به بحث بسته شدن برخی از مرزهای بین‌المللی و مشکلات مختلفی که بر سر راه تولید این محصول وجود دارد، چالش‌های خاص خود را خواهد داشت. همچنین، رساندن یک ماده دارویی اولیه به محصولی برای تولید انبوه، نیازمند امکانات و بودجه‌ای قابل‌توجه بوده که شرکت‌های کوچک و یا حتی آژانس‌هایی دولتی مثل موسسه ملی بهداشت از آن برخوردار نیستند.
از طرف دیگر غول‌های داروسازی جهانی هم تمایل چندانی به پروسه توسعه و تولید انبوه واکسن ندارند، چرا که چنین کاری دردسرهای زیادی را برای آن‌ها به همراه دارد و به علاوه، به نسبت ساخت محصولات دارویی مرسوم و معمول، سود چندانی نخواهد داشت.
با این تفاسیر لیپستیچ و کارشناسان دیگر معتقدند که از مرحله‌ای به بعد، مشکلات آینده بیماری کرونا تنها شامل حال افراد بیمار و کشورهای درگیر نمی‌شود و همه، از جمله صاحبان کمپانی‌های عظیم دارویی و صاحبان سرمایه، باید برای مقابله با ویروس دست به کار شوند و این بحران را مشکل خود بدانند. از طرف دیگر شاید استراتژی‌هایی مانند بستن مرزها، قرنطینه شهرها و محدود کردن تمامی رفت‌وآمدها، در مدت‌زمان کوتاه مثل مدل چین تاثیر گزار باشد، اما برای بحرانی که احتمالا سال‌ها طول خواهد کشید، نمی‌توان به چنین استراتژی‌هایی بسنده کرد.
