10 خبر خوب و خوشحالکنندهای که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم، مخصوص کسانی هستند که از بمباران اخبار نگرانکننده مربوط به بیماری کرونا خسته شدهاند؛ با ما همراه باشید تا چند خبر امیدوارکننده هفتههای اخیر را مرور کنیم.
10 خبر خوب علمی را که در این مطلب آماده کردهایم، به هفتههای گذشته مربوط میشوند؛ از سه ماه پیش تاکنون، شیوع بیماری کرونا یا همان کووید 19 در جهان جان بیش از 7 هزار نفر را گرفته و حداقل 180 هزار نفر در سراسر جهان به این بیماری مرگبار دستگاه تنفسی مبتلا شدهاند.
تقریبا دقیقهای نیست که یک خبر جدید در مورد پاندمی کرونا منتشر نشود و اگر شما هم مثل من و میلیونها ایرانی دیگر مجبور هستید که برای شکستن زنجیره انتقال بیماری از خانه بیرون نیایید، این اخبار به گوش شما رسیدهاند.
اخبار امیدوارکنندهای که در ادامه بررسی میکنیم، به بیماری کووید 19 ارتباطی ندارند و علاوه بر بهتر کردن حال افراد نگران در مورد این پاندمی، به تغییر حال و هوای سایر مخاطبان هم کمک میکنند. با ما همراه باشید.
10 خبر خوب علمی روزهای اخیر
1. خبر خوب تکنیک کریسپر برای درمان نابینایی
برای اولین بار در جهان، جراحان موسسه سلامت و علوم اورگان آمریکا از تکنیک ویرایش ژنتیک کریسپر (CRISPR) برای مداوای یک مشکل ژنتیکی مادرزادی استفاده کردهاند. این نقص ژنتیکی نادر با نام نابینایی مادرزادی لیبر (Leber) شناخته میشود و بر اساس اطلاعات موجود، ابتلا به آن باعث نابینایی در اوایل دوران کودکی میشود.
در حالی که پزشکان هنوز منتظر انتشار نتایج آزمایشهای این روش درمانی هستند، میتوان گفت که درمان نقص لیبر با تکنیک کریسپر تنها یکی از کاربردهای گسترده و شگفتانگیزی است که به روش ویرایش ژنتیکی مورد نظر مربوط میشود. کاربردهایی که شامل تحقیقات بر روی درمان بیماری هانتینگتون، تبخال، اچ آی وی و تراپی سیستم ایمنی برای مداوای برخی از انواع سرطان میشوند.
2. اضافه شدن 60 هزار بذر به خزانه جهانی سوالبارد
در فوریه گذشته خبر خوب اضافه شدن 60 هزار نمونه بذر به خزانه جهانی بذر سوالبارد (Svalbard Global Seed Vault) منتشر شد. این بانک بذر در یکی از کوههای نوروژ، در مجمعالجزایر سوالبارد قرار گرفته و در میان این حجم عظیم از دانهها، اولین نمونههای بذر موروثی قبیلهای بومی در آمریکا هم وجود دارد.
اضافه کردن 60 هزار نمونه بذر به این خزانه نشان میدهد که نگرانی در مورد از بین رفتن تنوع بیولوژیکی گیاهان مغذی و همچنین امنیت تغذیهای بشریت بالا رفته، اما نکته مثبت این خبر خوب تعهد نسل کنونی بشر به وضعیت آینده نسلهای بعدی است.
3. خبر خوب واکسن جهانی آنفولانزا
رشته ویروسهایی که باعث بروز آنفولانزا میشوند، قابلیت تغییر شکل دارند و دائما توانایی سیستم دفاعی بدن برای مقابله با آنها را به چالش میکشند. به همین دلیل است که در بسیاری از کشورها به صورت سالانه واکسن آنفولانزا به افراد تزریق میشود، اما اگر یک واکسن جهانی برای مقابله با این بیماری وجود داشته باشد، همهچیز بسیار راحتتر خواهد شد. اخیرا دانشمندان به انبوهسازی چنین محصولی بسیار نزدیک شدهاند.
واکسن توسعه یافته توسط پژوهشگران، با نام “FLU-v” شناخته میشود و خبر خوب رسیده که این واکسن فاز اول و دوم آزمایشها را با موفقیت پشت سر گذاشته است. FLU-v برای 6 ماه بدن را در مقابل آنفولانزا مقاوم میکند، آزمایش این دارو بر روی انسانها موفقیتآمیز بوده و بر اساس اطلاعات موجود، محققان منتظر انتشار نتایج فازهای بعدی تست این واکسن شگفتانگیز هستند.
4. لنزهایی که کوررنگی را برطرف میکنند
در نوع خاصی از بیماری کوررنگی، فرد در تشخیص رنگهای سبز و قرمز با مشکل مواجه میشود و در همین رابطه، دانشمندان نوعی لنز را اختراع کردهاند که این مشکل را برطرف میکند.
در حال حاضر برخی از عینکهای آفتابی مخصوص چنین امکانی را تا حدی فراهم میکنند، اما محققان دانشگاه تلآویو استفاده از این تکنولوژی را در لنزهای چشمی ممکن کردهاند. این لنزها به زودی در دسترس عموم قرار میگیرند.
5. خبر خوب درمان کامل دومین بیمار اچ آی وی
به کمک درمان مخصوصی که از سلولهای بنیادی کمک میگیرد، دانشمندان اعلام کردند که برای دومین بار در جهان یکی از بیماران ویروس اچ آی وی به صورت کامل درمان شده و 30 ماه پس از توقف درمان، هیچ نشانهای از بیماری ایدز در سیستم خونرسانی او وجود ندارد.
متاسفانه این روش درمانی به صورت کلی و گسترده برای همه بیماران ایدز قابل اجرا نیست و از طرف دیگر، بیمار مورد نظر به دلیل ابتلا به نوعی از سرطان خون، بهترین مورد ممکن برای آزمایش روش مداوای استفاده شده بود. با این وجود خبر خوب درمان کامل دومین بیمار اچ آی وی علاوه بر یک پیشرفت عظیم در این حوزه، نشان میدهد که متخصصان سراسر جهان در تلاشاند تا محدودیتهای علم پزشکی را از بین ببرند.
6. نیووی، اولین کشور آسمان تاریک جهان
کشور جزیرهای نیووی (Niue) در جنوب اقیانوس آرام به تازگی لقب افتخاری اولین کشور آسمان تاریک دنیا را کسب کرد. این عنوان توسط انجمن بینالمللی آسمان تاریک (IDA) به مناطق و محلهایی که شرایط خاصی از لحاظ بحث آلودگی نوری دارند، اعطا میشود. انجمن غیرانتفاعی IDA در راستای حفظ و نگهداری از مناطقی که در تاریکی شب، به نورهای مصنوعی آلوده نیستند و آسمان آنها در شب پرستاره است، تلاش میکند. اقدام اخیر هم برای انتخاب کل یک کشور به عنوان منطقه آسمان تاریک سابقه نداشته است.
تحقیقات گستردهای در مورد ضرر نورهای مصنوعی برای گیاهان، حیوانات و انسان وجود دارد و هرچه بیشتر میگذرد، این ضررها بیشتر آشکار میشوند؛ بنابراین فعالیت مجموعههایی مثل IDA و نگهداری از مناطقی مثل جزیره نیووی از همیشه پراهمیتتر است.
7. تولید سوخت هیدروژن به روشی تمیز و کارآمد
سوخت هیدروژن یکی از بهترین گزینهها برای جایگزینی سوختهای فسیلی بوده و به عنوان یکی از مواد انرژیزایی که انتشار کربن ندارند، شناخته میشود. با این وجود تولید سوخت مورد نظر هزینهبر بوده و انرژی فوقالعاده زیادی برای این کار لازم است.
در همین رابطه، اخیرا خبر رسیده که محققان ژاپنی در دانشگاه توکیو روشی مناسب برای تولید سوخت هیدروژن را ابداع کردهاند که تنها نیازمند چند ماده اولیه ساده، نور و مقداری زنگ آهن است. بررسیها نشان میدهند که این روش نوین، 25 برابر روشهای قبلی کارایی دارد و مقدار فوقالعاده بیشتری هیدروژن تولید میکند.
8. روشی شگفتانگیز برای ذخیره انرژی تجدید پذیر
یکی از مهمترین مشکلاتی که بر سر راه استفاده از انرژیهای تجدید پذیر وجود دارد، بحث ذخیره در ابعاد بزرگ بوده که اخیرا ایده ذخیره برق حرارتی پمپ شده برای برطرف کردن آن ارائه شده است. در این روش میتوان انرژی الکتریکی به دست آمده از طریق منابع تجدید پذیر را به گرما تبدیل کرد و در مواقع لزوم، با تبدیل مجدد گرما به الکتریسیته از طریق یک موتور، از برق ذخیره شده استفاده کرد.
برخلاف نیروگاههای برقآبی که نیازمند شرایط جغرافیایی خاص هستند، این تکنیک جدید ذخیره انرژی میتواند در مکانهای مختلفی پیاده شود. در این روش از قوانین ترمودینامیک برای ذخیره الکتریسیته به شکل حرارت استفاده میشود و نکته مثبت ماجرا این است که همین حالا نیروگاههای تجدید پذیری وجود دارند که در حال آزمایش تکنیک توسعه یافته هستند.
9. رد مقالهای که گرمایش زمین را زیر سوال میبرد
در ژوئن 2019 انتشار مقاله عجیبی در ژورنال “Scientific Reports” سر و صدای زیادی به پا کرد و در مدتی کوتاه، دانشمندان سراسر جهان در مورد ایرادات مقاله مورد نظر ابراز نگرانی کردند؛ در این کار پژوهشی ادعا شده بود که حرکات خورشید باعث بروز پدیده گرمایش زمین شده است.
اعتراضات و نگرانیهای ابراز شده باعث شد تا ژورنال معروف Scientific Reports این مقاله را پس گرفته و با انتشار توضیحاتی، اشتباه پیش آمده در اتفاق رخ داده را توضیح دهد. در این توضیحات اشاره شده که با وجود نادر بودن این اتفاق که مطالبی غیرعلمی از سد داوران ژورنال عبور کند، پروسه تایید مقالهها به حدی سختگیرانه است که حتی پس از انتشار هم امکان پس گرفته شدن مقاله وجود دارد.
10. 76 راه حل مختلف برای مقابله با گرمایش زمین ارائه شده!
اخیرا یک خبر خوب مربوط به بحث گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی، توسط پروژه غیرانتفاعی “Drawdown” منتشر شده است. در گزارش مورد نظر، محققان 76 روش را برای کم کردن سرعت تغییرات آب و هوایی ارائه کردهاند که شامل تغییر روشهای تولید انرژی، کاهش پسماندهای غذایی، افزایش جایگاه اجتماعی و قدرت زنان و تعداد زیادی از راه حلهای دیگر در حوزههای گوناگون میشوند.
از طرف دیگر، بهره گرفتن از این راه حلها صرفه اقتصادی بسیار بیشتری به نسبت ادامه دادن وضع موجود و مقابله نکردن با بحث تغییرات آب و هوایی دارد. مسئولان پروژه Drawdown تخمین زدهاند که اگر این استراتژیها مورد استفاده قرار بگیرند، میتوان از صرف چیزی در حدود 144 هزار میلیارد دلار هزینههای مربوط به مقابله با گرمایش زمین و مشکلات سلامتی به وجود آمده در نتیجه تغییرات آب و هوایی جلوگیری کرد.