گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
پاک کردن هارد کامپیوتر در برخی شرایط ضروری است. به وسیله فرمت کردن هارد لپ تاپ یا کامپیوتر دسکتاپ سیستم عامل نیز از روی آن پاک خواهد شد، هر چند روشی برای دست نخوردن آن وجود ندارد.
نیاز به دست نخوردن سیستم عامل با وجود پاک کردن هارد کامپیوتر برخی مواقع بروز می‌کند. به عنوان نمونه، حالتی را در نظر بگیرید که در پی فروش کامپیوتر دسکتاپ یا لپ تاپ خود بوده و در نتیجه باید هارد درایو را فرمت کنید، هر چند خریدار به دلایلی از شما درخواست کرده سیستم عامل را نگه دارید. از یک سو پاک کردن عادی فایل‌ها پیش از قرار دادن سیستم در اختیار فردی دیگر حرکت عاقلانه‌ای نیست، چرا که در این صورت آن‌ها به راحتی قابل بازیابی خواهند بود. از طرفی با فرمت کردن هارد درایو، سیستم عامل نیز حذف می‌شود.
پاک کردن هارد کامپیوتر قبل از فروش سیستم را فراموش نکنید
برای در امان ماندن از دردسر، بدترین سناریوها را در نظر گرفته و فرد خریدار کامپیوتر دسکتاپ یا لپ تاپ خود را کنجکاو و فضول تصور کنید! حتی اگر اطلاعات خود را از روی فضای ذخیره‌سازی حذف کرده باشید، یک کاربر کنجکاو برای سر کشیدن به زندگی شخصی‌تان، با استفاده از ابزارهای بازیابی و ریکاوری فایل، موارد حذف شده را اغلب کاملا سالم بیرون خواهد کشید.
نحوه حذف شدن فایل‌ها در ویندوز، زمینه را برای بروز این دسته اتفاقات فراهم می‌کند، به همین دلیل بعد از Shift + Delete کردن فایل‌ها یا خالی کردن سطل زباله ویندوز، آن‌ها را معدوم شده برای همیشه تصور نکنید. دلیل تاکید ما بر پاک کردن هارد کامپیوتر قبل از تحویل آن به فرد یا شرکتی دیگر همین است.
سیستم عامل دسکتاپ یا لپ تاپ شما را یک ویندوز تصور می‌کنیم. عملکرد در همه سیستم عامل‌های مایکروسافت حتی موارد جدید همچون ویندوز 10 یکسان است. وقتی یک فایل را حذف می‌کنید، ناگهان هیچ و پوچ نشده و 0 و 1 مربوط به آن از روی دیسک سخت افزاری پاک نخواهد شد. در این شرایط، سیستم عامل فضایی که فایل مورد نظر به خود اختصاص داده است را به عنوان قابل استفاده علامت‌گذاری می‌کند. در نتیجه فایل‌های دیگر در آینده می‌توانند در این قسمت نشسته و ذخیره شوند.
ممکن است فایل‌هایی که بعد از این اتفاق روی هارد ذخیره می‌کنید، بلافاصله در این مکان علامت خورده ذخیره نشده و از روی سایر سکتورهای خالی (یا با علامت قابل استفاده) قرار بگیرند. در نتیجه، اگرچه یک فایل را در فایل اکسپلورر یا سطل زباله ویندوز مشاهده نکرده و حتی سیستم عامل، فضای پیشتر در اختیار آن را آزاد نشان می‌دهد، اما در حقیقت هنوز وجود دارد!
به همین دلیل گفته می‌شود در صورتی که یک سری فایل را به اشتباه حذف کردید، دیگر هیچ تغییری در سیستم شامل حذف فایل‌های یا مخصوصا افزودن یک سری اطلاعات جدید ایجاد نکرده و سریعا یک ابزار ریکاوری فایل را اجرا کنید.
پاک کردن هارد کامپیوتر یا به اصطلاح فرمت کردن آن، روال متفاوتی است. با این کار دیسک سخت افزاری به وسیله یک سری داده نامفهوم (و قابل جانشینی) پر شده و دیگر اطلاعاتی سالم برای بازیابی وجود نخواهد داشت. بعد از فرمت کردن هارد کامپیوتر ویندوزی، همه فایل‌هایی که منتظر رونوشت (Overwrite) شدن هستند واقعا حذف شده و جای خود را به یک سری 0 و 1 بهم ریخته می‌دهند.
فرمت کردن ایمن یک حافظه SSD
پیش از فرمت کردن هارد کامپیوتر دسکتاپ یا لپ تاپ خود، نوع آن را در نظر بگیرید. اگر از یک حافظه HDD استفاده می‌کنید، روش زیر به منظور پاک کردن ایمن اطلاعات برایتان کاربردی است. در غیر این صورت باید روش متفاوتی را دنبال کنید. در مطلبی دیگر به آموزش پاک کردن هارد SSD کامپیوتر خواهیم پرداخت.
دلیل عدم امکان استفاده از روش زیر روی هر دو نوع دیسک، تفاوت آن‌ها در نحوه ذخیره‌سازی اطلاعات است. حین استفاده از SSD، یک سیستم عامل ویندوز به صورت خودکار ویژگی TRIM را برای آن فعال خواهد کرد. TRIM حافظه را مدیریت کرده و از پاک شدن صحیح اطلاعات اطمینان پیدا می‌کند.
پیاده کردن روش‌های عادی و متداول پاک‌سازی هاردهای مکانیکی HDD روی یک SSD عاقلانه نیست. با این کار، عمر حافظه را کاهش خواهید داد.
پاک کردن هارد کامپیوتر بدون آسیب به ویندوز
برای این کار چند روش وجود دارد. نیاز به دست نخورده نگه داشتن سیستم عامل محدود به زمان فروش کامپیوتر دسکتاپ یا لپ تاپ نیست و سناریوهای متعددی می‌توان برای آن تعریف کرد. در این شرایط، از یکی از راهکارهای زیر استفاده کنید.
1- استفاده از ابزار Reset This PC در ویندوز 10
ویندوز 10 دارای ابزارهای کاربردی پیشفرض متعددی است. یکی از آن‌ها اجازه می‌دهد درایوهای مورد نظرتان را بدون نیاز به نصب مجدد ویندوز، پاک کنید. ابزار Reset this PC، ویندوز 10 را بعد از فرمت شدن هارد درایو مجددا نصب کرده و در عین حال همه فایل‌های شخصی‌تان را طی این فرآیند حذف می‌کند.
وقتی فرآیند به پایان رسید، یک سیستم عامل سالم و پاکیزه، عاری از فایل‌های شخصی، در اختیار خواهید داشت. در صورتی که از سیستم عامل ویندوز 10 استفاده کرده و در پی پاک کردن هارد کامپیوتر بدون دست خوردن سیستم عامل هستید، استفاده از Reset This PC بهترین راهکار ممکن است.
فراموش نکنید با این کار، دار و ندارتان حذف خواهد شد، پس حتما قبل از اجرای فرآیند از همه فایل‌های مهم روی یک هارد اکسترنال، فلش مموری، دی وی دی یا فضای ابری بکاپ تهیه کنید.
به منظور استفاده از ابزار نام برده، کلیدهای Windows Key + I را به صورت همزمان فشار داده و سپس Recovery را جستجو کنید. بعد از نمایش گزینه‌ها، روی Reset this PC کلیک کنید. در مرحله بعدی روی Remove Everything کلیک کرده در ادامه گزینه Remove Files and Clean The Drive را انتخاب کنید. بسته به حجم فایل‌ها، اتمام فرآیند زمان متفاوتی طلب می‌کند. خوشبختانه این ابزار پیشفرض ویندوز به گونه‌ای طراحی شده که از عدم امکان بازیابی فایل‌های شما اطمینان پیدا خواهد کرد.
در ابتدای کار یک پنجره هشدار برای یادآوری عواقب کاری که در پی انجام آن هستید، نمایش داده خواهد شد. در صورت اطمینان از تهیه بکاپ از اطلاعات ضروری، روی Reset کلیک کرده و تا زمان اتمام کار منتظر بمانید.
2- پاک کردن کامل هارد کامپیوتر و نصب مجدد سیستم عامل
روش دیگر پاک کردن کل اطلاعات شامل سیستم عامل و نصب مجدد آن است. این روش ایده‌آل‌ترین حالت نبوده و زمان بیشتری می‌گیرد، اما در هر صورت، خیالتان را از غیر قابل بازیابی شدن اطلاعات راحت خواهد کرد. از طرفی یک سیستم عامل ویندوز 10 سالم عاری از فایل‌های زائد در انتها در اختیار دارید!
برای استفاده از این روش به دو چیز نیاز دارید. اولین مورد، یک کپی از DBAN (Darik Boot and Nuke) است. علاوه بر آن باید یک کپی از ویندوز 10 به منظور نصب بعد از پاک کردن هارد کامپیوتر داشته باشید.
در نظر داشته باشید در این روش هست و نیست کل هارد، شامل داده ذخیره شده روی همه درایوها مخصوصا C، پاک خواهد شد، پس حتما از فایل‌های مهم نسخه پشتیبان تهیه کنید.
- فایل نصبی ویندوز 10 را روی فلش مموری آماده کنید: باید با استفاده از ابزار Media Creation Tool سیستم عامل ویندوز 10 را روی یک دی وی دی یا فلش مموری سوار کنید. در مطلب «آموزش نصب ویندوز 10 از یو اس بی درایو (فلش مموری)» به طور کامل در این رابطه توضیح دادیم. بعد از ورود به این مطلب، به دنبال روش نصب ویندوز 10 از طریق یو اس بی درایو، با استفاده از Media Creation Tool، بگردید، چرا که روش‌های دیگری نیز توضیح داده شده‌اند.
- DBAN را روی یک مدیای بوت‌شدنی سوار کنید: بعد از این که فایل نصبی ویندوز 10 را آماده کردید، باید درایوها را فرمت کنید. در قسمت بعدی همین مطلب روش این کار را توضیح خواهیم داد.
- سیستم عامل را مجددا نصب کنید: بعد از دنبال کردن آموزش قسمت بعد و تکمیل فرآیند DBAN، با استفاده از مطلب «آموزش نصب ویندوز 10 از یو اس بی درایو (فلش مموری)» که لینک آن را بالاتر قرار دادیم، سیستم عامل را مجددا نصب کنید.
این روش طولانی‌تر و در عین حال حرفه‌ای‌تر محسوب می‌شود. اگر به خاطر داشتن یک سری اطلاعات بسیار حیاتی و مهم، باید از غیر قابل بازیابی شدن آن‌ها در صورت قرارگیری هارد دیسک در اختیار فردی دیگر اطمینان پیدا کنید، این روش ارزش صرف وقت را دارد.
پاک کردن کامل یک درایو از طریق DBAN
با استفاده از ابزار مخصوص ویندوز برای پاک کردن هارد کامپیوتر که در روش اول به آن اشاره کردیم، نمی‌توان درایو C را فرمت کرد. از طرفی بخش قابل توجهی از داده حیاتی بسیاری از کاربران در همین درایو ذخیره شده و باید غیر قابل بازیابی شود. ابزارهای متعددی برای اطمینان از عدم امکان ریکاوری فایل‌های همه درایوها وجود دارد. DBAN یکی از آن‌ها است. این ابزار با هدف نابود کردن دسته جمعی داده‌ها طراحی شده و امکان بازیابی را به صفر می‌رساند.
دو نسخه از DBAN برای پاک کردن هارد کامپیوتر وجود دارد. یکی از آن‌ها رایگان و دیگری پریمیوم است. در صورتی که یک شرکت یا سازمان نبوده و برای کاربرد شخصی به این ابزار نیاز دارید، اجباری برای خرید نسخه پریمیوم نیست. نسخه رایگان نیز با شدتی بالا، هارد دیسک را پاک می‌کند! ورژن مجانی DBAN خیالتان را از بابت حذف دائمی همه فایل‌ها راحت کرده و از شش استاندارد حذف در این راستا پشتیبانی می‌کند. مزیت دیگر آن، پشتیبانی از کانکتورهای ATA ،SATA و SCSI است.
ابتدا از فایل‌های مهم بکاپ تهیه کنید. فراموش نکنید بازیابی مجدد داده از روی هارد دیسکی که توسط DBAN پاک‌سازی شده، هرگز امکان‌پذیر نیست، پس برای خود دردسر نتراشید. با دقت درایوهای کامپیوتر دسکتاپ یا لپ تاپ خود را مرور کرده و اطلاعات خود را در جایی مطمئن ذخیره کنید.
قدم بعدی دانلود و رایت DBAN روی یک لوح فشرده است. فایل ISO آن را می‌توانید از وب سایت sourceforge.net دانلود کنید. با ورود به وب سایت، دانلود به صورت خودکار آغاز خواهد شد. DBAN حدود 15 مگابایت حجم دارد.
بعد از دانلود، آن را با استفاده از ابزار رایت پیشفرض ویندوز روی یک سی دی رایت کنید. برای این کار یک لوح فشرده خام داخل درایو نوری قرار داده و سپس روی فایل ISO دانلود شده در مرحله قبل کلیک راست کنید. از بین گزینه‌ها، روی Burn disc image کلیک کنید. تا انتهای رایت شدن فایل روی سی دی منتظر بمانید. بعد از پایان کار، حتما حرف درایو متعلق به دیسک را برای مراحل بعدی به خاطر بسپارید.
اکنون باید هارد درایو را شناسایی کنید. وارد This PC شده و درایو دارای حرف :C را چک کنید. اگر این درایو به صورت :OS C یا :Windows C نام‌گذاری شده است، مشکلی وجود ندارد. مشکل زمانی بروز می‌کند که درایو :C یکی از پارتیشن‌های یک دیسک سخت افزاری باشد. در این شرایط ممکن است اطلاعات همه پارتیشن‌ها علاوه بر :C سهوا حذف شوند.
روی درایو :C کلیک راست کرده بعد از انتخاب Properties وارد تب Hardware شوید. با این کار اسم فیزیکی دستگاه را مشاهده خواهید کرد. در زمان اجرای DBAN به منظور پاک کردن هارد کامپیوتر می‌توانید از این اسم برای شناسایی درست درایو مورد نظر استفاده کنید.
مرحله بعدی بوت شدن با DBAN است. سی دی رایت شده با فایل ISO مربوط به آن را داخل درایو نوری قرار داده و سپس کامپیوتر را ری‌استارت کنید. بسته به مادربورد سیستم دسکتاپ یا لپ تاپ، ورود به منوی تنظیمات بوت روش متفاوتی دارذ. وارد این منو شده و اولویت بوت شدن را روی درایو نوری قرار بدهید.
در برخی لپ تاپ‌ها برای ورود به تنظیمات بوت، باید سیستم را خاموش کرده و سپس انگشتتان را چند ثانیه روی کلید ریکاوری، واقع در کنار کلید پاور، نگه دارید. در برخی دیگر، باید حفره‌ای واقع در یکی از لبه‌های بدنه را با یک شی تیز فشار داده و نگه دارید. تعدادی دیگر بعد از ری‌استارت شدن، به وسیله فشردن پیاپی کلید Delete یا F12 وارد منوی تنظیمات بوت خواهند شد.
اگر پیشتر حتی یک مرتبه سیستم عامل کامپیوتر خود را عوض کرده باشید، نحوه تغییر ترتیب اولویت بوت را می‌دانید. در غیر این صورت باید برای مدل مادربورد دسکتاپ یا مدل لپ تاپ خود، در گوگل، روش ورود به منوی Boot را پیدا کنید.
آخرین مرحله، پاک کردن هارد کامپیوتر با استفاده از DBAN است. در صورتی که سی دی حاوی فایل ISO این ابزار با موفقیت بوت شود، صفحه‌ای آبی رنگ شامل چند گزینه مشاهده خواهید کرد:
- F2 برای یادگیری بیشتر درباره DBAN
- F3 برای فهرست کردن همه کامندها
- F4 برای ایرادیابی
- Enter برای استفاده از حالت تعاملی ابزار
- کامند autonuke برای صدور مجوز به منظور پاک‌سازی خودکار همه درایوهای کامپیوتر
اگر مایل به پاک کردن همه درایوها نیستید، کلید اینترنت را زده و سپس از طریق کلیدهای پیکان روی کیبورد، روی نام درایو مورد نظر قرار بگیرید. به وسیله فشردن کلید Space این درایو برچسب wipe دریافت کرده و در مرحله بعدی پاک‌سازی خواهد شد. بعد از اتمام علامت‌گذاری، برای شروع فرآیند پاک کردن هارد کامپیوتر کلید F10 را فشار بدهید.
اگر در پی اعمال یک سری تغییر در فرآیند پیشفرض پاک‌سازی هستید، از کلیدهای میانبر قرار گرفته در انتهای صفحه استفاده کنید. با فشردن کلید P مولد اعداد تصادفی دیگری را انتخاب کنید. مولدهای مختلفی وجود داشته و کار آن‌ها پر کردن هارد دیسک با داده‌های تصادفی و بهم ریخته به منظور از بین بردن امکان بازیابی فایل‌های واقعی قبلی است.
با کلید M یکی از شش متد موجود برای فرمت کردن هارد کامپیوتر را انتخاب می‌کنید. از جمله این متدها DoD 5220.22-M و Gutmann Wipe است. بعد از اعمال هر تغییر در تنظیمات پیشفرض، ساعت واقع در گوشه بالا و سمت راست، عدد متفاوتی به عنوان تخمین زمان فرآیند نشان خواهد داد. بعد از پایان کار، کلمه Pass با رنگ سبز در کنار نام درایوهای حذف شده نمایش داده می‌شود.
3- استفاده از CCleaner برای پاک‌سازی فضاهای خالی
روش سوم استفاده از ابزار Drive Wipe در برنامه CCleaner است. این ابزار، داده‌هایی که با وجود حضور در هارد دیسک فضای در اختیارشان قابل استفاده علامت‌گذاری شده است را واقعا پاک می‌کند!
اپلیکیشن CCleaner را دانلود و نصب کنید. وارد برنامه شده و به مسیر Tools > Drive Wiper بروید. گزینه Free Space Only را به همراه تعداد دفعات بازنویسی مشخص کنید. هر چه عدد بزرگتری انتخاب کنید، فرآیند به زمان بیشتری نیاز داشته و فشار بیشتری روی هارد دیسک وارد خواهد شد، اما در هر مرتبه، احتمال قابل بازیابی شدن اطلاعات کاهش پیدا می‌کند. تیک کنار درایوهای مورد نظر را بزنید.
برای شروع کار روی Wipe کلیک کنید. در مقایسه با روش‌های بالا، بهره‌روی برنامه CCleaner کمتر و البته استفاده از آن راحت‌تر است.
