احساس خستگی زیاد به خاطر اجبار برای قرنطینه خانگی امان برخی را بریده است. روانشناسان به دلیل خستگی مفرطی که این روزها افراد تجربه میکنند، اشاره کردند.
این روزها، عدهای از کاربران به وسیله انتشار پستهایی در شبکههای اجتماعی از احساس خستگی مفرط طی قرنطینه خانگی صحبت میکنند. افرادی که پیشتر صبح زود از خواب بیدار میشدند، اکنون ساعت بیدارباش آنها به 10 صبح و بعد از آن افزایش پیدا کرده است! این در حالی است که میزان فعالیت جسمانی به خاطر اجبار برای ماندن در خانه، به جای افزایش، کاهش یافت.
به احتمال زیاد، دلیل خستگی زیاد شما در طول این روزها فشار سنگینی است که ویروس کرونا روی سرتان خراب کرده است. این استرس میتواند ناشی از ترس بیمار شدن خود یا اطرافیان و همچنین مشکلات اقتصادی باشد. بد نیست بدانید خستگی، دلایل جسمانی و غیر فیزیکی دارد.
بعد از پنج کیلومتر دویدن، هر فردی نیاز به استراحت داشته و بعد از بهبود یافتن از یک بیماری، تا پیش از به دست آوردن انرژی قبلی خود، نیازمند چند روز تا چند هفته استراحت است. تحقیقات نشان داد احساس خستگی میتواند توسط حالات روانی مختلف از جمله استرس و اضطراب نیز ایجاد شود. در شرایط کنونی، یکی دیگر از این حالات روانی علاوه بر استرس و اضطراب، یکنواخت شدن سبک زندگی محسوب میشود.
فشار روانی ناشی از تفکرات درست و غلط درباره ویروس کرونا یکی از دلایل احساس خستگی زیاد طی این روزها است. اما چطور میتوان از شر این وضعیت رها شد و انرژی خود را پس گرفت؟
فازهای انطباق با شرایط جدید زندگی
بروز تغییرات اساسی در زندگی، نیازمند زمانی برای انطباق است. به عنوان نمونه باید به ورود یک دانش آموز به دانشگاه یا مهاجرت به کشوری دیگر اشاره کرد. این انطباق طی چند فاز صورت میگیرد.
اولین هفته بیشتر مربوط به رها شدن از عادتهای قبلی و سبک زندگی پیشین و سپس ایجاد تعاملهای جدید است. این موارد معمولا طی چهار الی پنج روز حاصل شده و زندگی برخلاف روز اول و دوم، بیشتر قابل پیشبینی و پایدار میشود.
طی اولین هفته قرنطینه خانگی به احتمال زیاد برخی افراد فشار زیادی تحمل کرده و حتی اشک ریختهاند. با در نظر گرفتن روال انطباق با وضعیتی جدید، این اتفاق عادی است. مطمئن باشید این احساس بد تا آخر باقی نمانده و بسیاری یک هفته بعد، حس بهتری را تجربه خواهند کرد. هر چه زمان میگذرد، بیشتر با سبک زندگی جدید خو خواهید گرفت.
خاطرهنویسی یکی از روشهای کمک به انطباق با محیطی جدید و کاهش میزان احساس خستگی است. کافی است افکاری احتمالا بدی که به ذهنتان خطور کردهاند را بنویسید. با گذر زمان این نوشتهها را مرور کرده و نحوه تغییر و انطباق خود را ارزیابی کنید.
به طور متوسط، انطباق کامل با یک سبک زندگی جدید حدود سه ماه زمان نیاز دارد. با این حال طی برخی دورهها، تا پیش از رسیدن به پایان سه ماه، پستی و بلندیهایی را طی خواهید کرد. حدود سه هفته بعد از شروع یک سبک زندگی جدید همچون اجبار برای ماندن در خانه برای اغلب مواقع، یک احساس غمگینی سنگین به سراغتان آمده و روحیهتان را احتمالا از دست خواهید داد.
دلیل این نگرانی ترس از دائمی شدن وضعیت اجباری قرنطینه خانگی است. خوشبختانه وقتی این فاز بد سنگین را پشت سر بگذارید، حس بد دوباره به سراغتان نخواهد آمد.
ارتباط برنامهریزی در زندگی با احساس خستگی زیاد
نگاهی به تجربه گذشتگان، درس بعدی برای رها شدن از احساس خستگی زیاد و افزایش سطح انرژی جسمانی است. به منظور جلوگیری از ورود به حالت بیحسی و بیانگیزگی، میبایست برنامهریزی درستی برای هر روز خود داشته باشید، به جای این که صبح به صبح، به آن چه باید امروز در قرنطینه انجام بدهید، فکر کنید.
به وسیله داشتن ساختاری مشخصی برای زندگی، کنترل آن را به دست خواهیم گرفت. وقتی برنامهریزی داشته باشید، دیگر زمان خالی و سر رفتن حوصله معنی نخواهد داشت. از طرفی بیکار شدن، شروعی برای پدید آمدن افکار بیهوده در ذهن و بروز استرس است، اتفاقی که در ادامه به فشار روحی و احساس خستگی بیشتر ختم خواهد شد. پس خود را به وسیله برنامهریزی همیشه مشغول نگه دارید. بدون برنامهریزی از توجه به بهداشت جسمانی و روانی خود غافل شده و با مشکلات خواب رو به رو خواهید شد.
به عنوان یک تجربه عملی از وضعیتی مشابه باید به زمان گیر کردن کشتی ارنست شکلتون (Ernest Shackleton) در یخهای قطب جنوب طی سال 1915 اشاره کرد. او بعد از این اتفاق، به وسیله اعمال برنامههای سنگین، کارکنانش را به شکلی دائمی مشغول و سرگرم نگه داشت. این تصمیم بر اساس تجربه قبلی وی گرفته شد.
او هفده سال قبل نیز در یخهای قطب جنوب به دام افتاده بود. در آن زمان، بیکار ماندن خدمه کشتی و نداشتن برنامه مشخص سبب شد آنها روحیهشان را از دست بدهند. او ساعات مشخصی را برای خوردن وعدههای غذایی مشخص و به همه اجبار کرد بعد از شام، در گردهمایی داخل اتاق او شرکت کنند. هدف، حفظ ارتباط افراد با یکدیگر بود. به وسیله طرح برنامهای مشخص در چنین شرایطی میتوان از یکنواخت شدن اوضاع برای افرادی که در شرایطی بد، کنار هم گیر افتادهاند، جلوگیری کرد.
اگرچه بد نیست با توجه به فراهم شدن فرصت، کمی بیشتر خوابیده و خیلی زود از خواب بیدار نشوید، اما باید در هر صورت سطح انرژیتان را بالا نگه دارید. نکته مهم دیگر، توجه به حفظ ارتباط اجتماعی با بقیه است، هر چند به ناچار باید به صورت آنلاین صورت بگیرد.
یکی از مهمترین دلایل احساس خستگی زیاد با ریشه غیر فیزیکی، اضطراب است. پاندمی ویروس کرونا سبب سر در گمی در مردم سراسر دنیا شده و آنها را با یک حس عدم قطعیت درباره وضعیت آینده دنیا رو به رو کرده است. از احساس وحشت آنها به خاطر احتمال مبتلا شدنشان به کروناویروس نباید غافل شد. این دسته تفکرات کیفیت خواب را به شدت کاهش میدهد. از طرفی میدانیم خواب بد، از جمله مهمترین دلایل احساس خستگی مفرط به شمار میرود.
برای متوقف کردن این چرخه، میتوانید از ابزاری بسیار موثر یعنی ورزش کمک بگیرید. شاید در اولین روزها، احساس خستگیتان به خاطر فعالیتهای ورزشی افزایش پیدا کند، اما با گذشت چند روز، سطح انرژیتان افزایش پیدا کرده و خوابتان تنظیم خواهد شد. نکته بسیار مهم دیگر، پرت شدن حواس از افکار بد در زمان ورزش است.