گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
بحران آلودگی فضایی از دوران ارسال اولین ماهواره‌ها به فضا به تدریج شکل گرفت؛ در عصر حاضر، تجهیزات مخابراتی ساخت بشر در اطراف زمین از هر زمان دیگری بیشتر شده و این موضوع دانشمندان را نگران کرده است.
آلودگی فضایی در دهه‌های اخیر و با افزایش مداوم تعداد ماهواره‌هایی که در مدار پایینی زمین به دور سیاره می‌چرخند، رو به روز بدتر می‌شود و در حالی که هزاران ماهواره دیگر در آینده نزدیک به فضا پرتاب خواهند شد، ستاره شناسان در این رابطه اظهار نگرانی کرده‌اند.
در سال 1957 ماهواره اسپوتنیک 1 (Sputnik 1) اولین ماهواره ساخت دست بشر بود که به مدار زمین وارد شد؛ گفته شده که در حال حاضر بیش از 2200 ماهواره و تجهیزات مخابراتی در فضا قرار گرفته‌اند و در کنار زباله‌های فضایی به جا مانده از سال‌های گذشته و سایر وسایل مختلفی قرار گرفته در خارج از جو زمین، نوعی هاله آلودگی فضایی در اطراف سیاره ما به وجود آمده است.
با این تفاسیر بشریت قصد ندارد تا میزان تجهیزات خود در فضا را کم کند؛ در چند هفته گذشته شرکت اسپیس ایکس 60 ماهواره را در قالب پروژه استارلینک برای فراهم کردن اینترنت ماهواره‌ای جهانی به فضا فرستاد و گفته شده که با این پرتاب، ماهواره‌های استارلینک به تعداد 400 عدد رسیده‌اند. این پروژه در نهایت 12 هزار ماهواره را به فضا خواهد فرستاد و در حالی که کمپانی‌هایی مثل آمازون و کشورهای توسعه یافته‌ای مانند کانادا هم به دنبال ارسال تجهیزات بیشتر به خارج از جو زمین هستند، انتظار می‌رود که وضعیت آلودگی فضایی به سرعت بدتر و بدتر شود.
مشکلات آلودگی فضایی
زباله‌های فضایی ابعاد گوناگونی دارند و همان‌طور که در ویدیو مهندس هوافضا، استوارت گری (Stuart Grey) در پایین می‌بینیم، در حدود 20 هزار قطعه زباله با ابعادی بیشتر از 10 سانتی‌متر تا سال 2015 در اطراف سیاره بوده‌اند؛ اما دانشمندان تخمین می‌زنند که میلیون‌ها شی کوچک‌تر از 10 سانتی‌متر در این بخش از فضا قرار دارند و حداکثر ابعاد آشغال‌های فضایی به چندین متر می‌رسند.
علاقه‌مندان به فضا و ستاره شناسان آماتور مدت‌هاست که از مشکل آلودگی فضایی شکایت می‌کنند، اما می‌توان گفت که بیشتر از همه، وجود تعداد زیادی ماهواره با سطوح براق در فضا می‌تواند به شدت مشاهدات ستاره شناسی دانشمندان را مختل کند.
مدت‌هاست که بودجه‌های عظیمی از طرف دولت‌ها به تحقیقات ستاره شناسی اختصاص می‌یابد و در آینده هم هزینه‌هایی که برای ساخت تلسکوپ‌ها و رصدخانه‌های زمینی صرف می‌شوند، افزایش خواهند یافت؛ بنابراین می‌توان گفت که بازتاب نور از سطح ماهواره‌های متعدد موجود در مدار پایینی زمین مشکلات جدی را در بهره‌برداری از تجهیزات گران‌قیمت ستاره شناسی زمینی به وجود می‌آورند و از همین حالا بسیاری از کارشناسان به فکر برطرف کردن این مشکلات هستند.
البته نکته امیدوار کننده اینجاست که یکی از مهم‌ترین بازیگران حوزه فعالیت‌های هوافضا، یعنی شرکت اسپیس ایکس کاملا به شکایات ستاره شناسان و علاقه‌مندان توجه می‌کند و مدیران این شرکت قول داده‌اند که ماهواره‌های استارلینک باعث بدتر شدن بحران آلودگی فضایی نخواهند شد. این شرکت با اقداماتی مانند تیره کردن سطح ماهواره‌ها و یا تغییر مسیر حرکت تجهیزات مخابراتی برای جلوگیری از تداخل در مشاهدات زمینی، به دنبال کاهش تاثیر فعالیت‌های استارلینک در مشکلات زباله‌های فضایی بوده و دانشمندان انتظار دارند که سایر آژانس‌های فضایی و کمپانی‌های تجاری هم مانند اسپیس ایکس به این موضوع اهمیت دهند.
خطر زباله‌های فضایی
اما جدا از بحث چالش‌های به وجود آمده در حوزه ستاره شناسی زمینی، زباله‌های فضایی برای ماهواره‌های قرار گرفته در مدار و همچنین فضانوردانی که به دور زمین گردش می‌کنند هم خطرناک هستند؛ به صورت کلی هر جرمی برای گردش به دور سیاره و حفظ ارتفاع، باید با سرعتی مشخص و وابسته به ارتفاع خود حرکت کند. به عنوان مثال در ارتفاع 200 کیلومتری زمین سرعت لازم برای حفظ ارتفاع 7.4 کیلومتر در ثانیه بوده و هر جسمی هم که از ماهواره‌ای با این سرعت در فضا رها شود، سرعت ماهواره را خواهد داشت.
چنین اجرامی با سرعت اولیه خود می‌توانند با ماهواره‌های دیگر و تجهیزات فضایی و فضانوردان برخورد کرده و عواقب فاجعه باری را به وجود آورند. به صورت کلی ماهواره‌ها و وسایل نقلیه فضایی دارای سپرهای محافظی هستند که اجرام کوچک‌تر از 1 سانتی‌متر را متوقف می‌کنند، اما برخورد این اجرام با سپرها امواج الکترومغناطیسی را به وجود می‌آورد که در وسایل الکترونیکی داخل ماهواره‌ها تداخل ایجاد می‌کنند.
اگر هم زباله‌های فضایی مورد نظر از 1 سانتی‌متر بزرگ‌تر باشند، امکان وارد شدن صدمه‌های جدی به تجهیزات فضایی و یا افراد حاضر در وسایل نقلیه مورد نظر وجود دارد.
مقابله با بحران زباله‌های فضایی
در حال حاضر سازمان‌های فضایی بزرگی مانند ناسا و آژانس فضایی اروپا مشغول کار بر روی برنامه‌های گوناگون برای جمع‌آوری و مقابله با زباله‌های موجود در فضای اطراف زمین هستند، اما با بیشتر شدن تعداد تجهیزات در گردش به دور سیاره و همچنین وارد شدن شرکت‌ها، کشورها و افراد علاقه‌مند، به حوزه هوافضا، همچنان موضوع آلودگی فضایی جدی‌تر می‌شود و احتمال وقوع فاجعه‌های مرتبط با اجرام سرگردان در فضا افزایش میابد.
از طرف دیگر صحبت‌هایی برای وضع قوانین گوناگون به منظور کنترل ارسال تجهیزات به فضا مطرح شده و آژانس‌های فضایی گوناگون به تدریج در حال تبعیت از مقرراتی هستند که از نگه داشتن ماهواره‌های بی‌استفاده در مدار پایینی زمین جلوگیری کرده و استفاده کنندگان از فضای اطراف سیاره را ملزم به تمیز نگه داشتن مدار زمین می‌کند. برنامه‌ها و طرح‌های گوناگونی هم برای جمع‌آوری زباله‌ها و از بین بردن آلودگی فضایی ارائه شده‌اند که در سال‌های آینده به صورت جدی مورد توجه قرار خواهند گرفت.
با این وجود همان‌طور که می‌دانیم تنها با داشتن فضایی خالی از زباله‌ها گوناگون می‌توان به دنبال اکتشافات فضایی و همچنین رصد آسمان شب و مشاهده پدیده‌های کیهانی گوناگون بود و تمیز کردن و تمیز نگه داشتن مدار پایینی زمین یکی از الزامات جاه‌طلبی‌های نوع بشر در حوزه هوافضا است.
